TCT ชี้ค่าคลื่นความถี่แพงสะท้อนภาพลบพัฒนาโครงข่าย

สมาคมโทรคมนาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (สทค.) อันประกอบด้วยผู้ประกอบการโทรคมนาคม นักวิชาการ และ บุคลากรด้านโทรคมนาคม ได้ตั้งข้อสังเกตการจัดสรรคลื่นความถี่ เพื่อเป็นข้อมูล และก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการกำหนดแนวทางการบริหารจัดสรรคลื่นของประเทศ นำไปสู่ผลเชิงบวกต่อประเทศในทุกมิติแบบองค์รวมดังนี้ 1.  จากการศึกษาข้อมูลและกระบวนการจัดสรรคลื่นความถี่ และการขยายโครงข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ในประเทศกำลังพัฒนา 60 ประเทศ และประเทศพัฒนาแล้ว 42 ประเทศ “Spectrum Pricing in Developing Countries” เมื่อปี 2561 ของ GSM Association (GSMA) ซึ่งเป็นองค์กรที่เกิดจากการรวมตัวกันของ               ผู้ให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ทั่วโลก พบว่า 1.1  ค่าคลื่นหรือมูลค่าคลื่นความถี่ที่สูงเป็นปัญหาของผู้ให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ทั่วโลก โดยเฉพาะ                ในกลุ่มของประเทศกำลังพัฒนา GSMA พบว่าในช่วงปี 2550 ถึง 2560 โดยเฉลี่ยค่าใช้คลื่นความถี่  ในประเทศกำลังพัฒนาสูงกว่าในประเทศพัฒนาแล้วถึงกว่าสามเท่า

1.2 ในกรณีที่เป็นการประมูลคลื่นความถี่ราคาตั้งต้นของคลื่นความถี่ในประเทศกำลังพัฒนาจะสูงกว่าในประเทศที่พัฒนาแล้วถึงกว่าห้าเท่า ซึ่งต้นทุนการใช้คลื่นความถี่ที่สูงนี้จะส่งผลให้การขยายโครงข่ายมีราคาสูง เกิดความล่าช้า และอาจส่งผลต่อคุณภาพการบริการที่ต่ำลง

1.3 ค่าใช้คลื่นความถี่ของประเทศไทยจากการประมูลเมื่อปี 2558 มีค่าสูงที่สุดและต่างจากค่าใช้คลื่นความถี่ของประเทศอื่นในงานศึกษานี้อย่างชัดเจน โดยมีมูลค่าที่สูงถึงกว่า 75,000 ล้านบาท อีกทั้งในที่สุดปรากฏว่า มีผู้ชนะประมูลหนึ่งรายไม่สามารถนำเงินมาชำระได้ตามเงื่อนไขแสดงให้      เห็นว่าการประมูลคลื่นความถี่ย่าน 900 MHz ที่ผ่านมาไม่ได้สะท้อนมูลค่าคลื่นความถี่ที่แท้จริง ก่อให้เกิดต้นทุนในการให้บริการที่สูงมาก

2. จากการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างต้นทุนค่าใช้คลื่นความถี่กับการลงทุนขยายโครงข่ายและกับค่าบริการที่ผู้ใช้ต้องจ่ายของบริษัทที่ปรึกษา NERA Economic Consulting เมื่อปี 2560 ซึ่งวิเคราะห์ข้อมูลในยุค 4G จากกลุ่มประเทศที่ประชากรมีรายได้สูงและรายได้ปานกลางตั้งแต่ปี 2551 ถึง 2559 “The Impact of High Spectrum Costs on Mobile Network Investment and Consumer Prices” พบว่า ประเทศที่มีต้นทุนค่าใช้คลื่นความถี่ที่สูงจะมีการลงทุนขยายโครงข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ในระดับที่ต่ำ และผู้ใช้ต้องจ่ายค่าบริการ ที่สูงเมื่อเทียบกับประเทศที่มีต้นทุนค่าใช้คลื่นความถี่ที่ต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ หรือถ้าจะพิจารณากรณีศึกษาก่อนหน้านั้น เช่น การประมูลคลื่น 3G ครั้งแรกของโลกที่ประเทศอังกฤษเมื่อปี 2543 ปรากฏว่ามูลค่าคลื่นที่ประมูลมีมูลค่าสูงกว่าที่คาดการณ์ไว้ถึง 7 เท่า และในครั้งนั้นผู้ชนะประมูลจ่ายค่าคลื่นความถี่ที่ประมูลทั้งหมดในครั้งเดียว จากการประมูลครั้งดังกล่าวปรากฏว่า เทคโนโลยี 3G ในอังกฤษเริ่มถูกให้บริการครั้งแรกในอีก 3 ปีหลังจากที่คลื่นความถี่ถูกประมูลไป ข้อเท็จจริงข้างต้นแสดงให้เห็นว่า ต้นทุนการให้บริการที่สูงจะส่งผลกระทบต่อความสามารถของผู้ประกอบการที่จะให้บริการสื่อสารที่มีคุณภาพสูงในราคาที่เหมาะสมแก่ประชาชน ทั้งยังส่งผลต่อความสามารถลงทุนในโครงข่ายและการพัฒนาเทคโนโลยีอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ตามที่สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (สำนักงาน กสทช.) โดยคำสั่งที่ 4/2562 ของหัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (คสช.) เรื่องมาตรการแก้ไขปัญหาการประกอบกิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคม อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 265                  ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ประกอบกับ มาตรา 44 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย                (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 ได้ปรับปรุงหลักเกณฑ์ ขั้นตอน และกำหนดระยะเวลาในการชำระค่าธรรมเนียมใบอนุญาตให้ใช้คลื่นความถี่เพื่อกิจการโทรคมนาคม และใบอนุญาตให้ใช้คลื่นความถี่เพื่อให้บริการโทรทัศน์                ในระบบดิจิทัล ส่งผลให้มีการขยายเวลาการชำระเงินประมูลคลื่นความถี่ย่าน 900 MHz จากเดิมสี่งวดเป็นสิบงวด พร้อมเงื่อนไขว่าต้องเข้าร่วมการจัดสรรคลื่นความถี่ย่าน 700 MHz ที่จะเรียกคืนจากผู้ประกอบกิจการโทรทัศน์ดิจิทัลพร้อมกับมาตรการเยียวยานั้น แสดงให้เห็นว่าภาครัฐมีความเข้าใจสภาพปัญหา และให้ความสำคัญในการช่วยแก้ปัญหาที่ผู้ประกอบการกำลังประสบอย่างเป็นองค์รวม เพื่อเพิ่มศักยภาพของอุตสาหกรรมโทรคมนาคมและอุตสาหกรรมโทรทัศน์ของประเทศ และแสดงถึงแนวทางการบริหารจัดการคลื่นความถี่ที่เป็นทรัพยากรมีค่าที่มีอยู่อย่างจำกัดของชาติ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน ซึ่งเป็นหลักการบริหารคลื่นความถี่ที่ประเทศชั้นนำทั่วโลกให้ความสำคัญ อย่างไรก็ดี เนื่องจากมีกรณีตัวอย่างมากมายตามที่ได้กล่าวถึงข้างต้นว่า รูปแบบการจัดสรรคลื่นความถี่ที่นำไปสู่ต้นทุนค่าใช้ความถี่ที่สูงเกินควรจะส่งผลทางลบต่อการพัฒนาโครงข่าย คุณภาพการให้บริการ และที่สำคัญที่สุดคุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศ จึงจำเป็นที่จะต้องมีการพิจารณาทบทวนรูปแบบการจัดสรรและบริหารคลื่นความถี่ให้มีความเหมาะสมสอดคล้องกับสภาวการณ์อย่างสม่ำเสมอ