บทพิสูจน์ใหม่ของธุรกิจครอบครัว

การสืบทอดธุรกิจครอบครัวไม่เคยเป็นเรื่องง่าย โดยเฉพาะสำหรับทายาทรุ่นใหม่ (Next Gen) ที่ต้องก้าวเข้ามารับช่วงต่อจากรุ่นก่อตั้ง งานสำรวจของ Dann Van Der Vliet ผู้อำนวยการบริหาร The Smith Family Business Initiative มหาวิทยาลัยคอร์เนลล์ ชี้ให้เห็นว่าสิ่งที่ทายาทรุ่นใหม่กังวลมากที่สุดไม่ได้อยู่ที่การบริหารธุรกิจเพียงอย่างเดียว

แต่เกี่ยวข้องกับความซับซ้อนและความไม่แน่นอน (Growing Complexity) ที่โลกธุรกิจสมัยใหม่สร้างขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ความคาดหวังของลูกค้าที่หลากหลาย หรือแรงกดดันจากประเด็นความยั่งยืนและสังคม

อีกหนึ่งความท้าทายสำคัญคือ การสื่อสารภายในครอบครัว (Family Communication) หลายครั้งทายาทรุ่นใหม่รู้สึกว่าขาดโอกาสในการพูดคุยเรื่องละเอียดอ่อน เช่น การถือหุ้น (Ownership) และทรัพย์สินของครอบครัว (Family Wealth) ซึ่งอาจนำไปสู่ความเข้าใจคลาดเคลื่อนและความไม่มั่นใจในบทบาทของตน การเปิดบทสนทนาอย่างตรงไปตรงมาตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้สมาชิกในครอบครัวเข้าใจซึ่งกันและกัน เห็นภาพเดียวกันในอนาคต และลดความขัดแย้งในระยะยาว

ขณะเดียวกันธรรมาภิบาล (Governance) ก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การสืบทอดเป็นไปอย่างราบรื่น การมีโครงสร้างบอร์ดบริหาร (Board Structures) ที่ชัดเจนและเอกสารกำหนดขอบเขตอำนาจอย่างเป็นทางการ จะช่วยป้องกันความคลุมเครือในการตัดสินใจ อย่างไรก็ตามธรรมาภิบาลในธุรกิจครอบครัวไม่ได้หมายถึงเพียงกฎระเบียบเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบทสนทนาแบบไม่เป็นทางการ เช่น การพูดคุยระหว่างมื้ออาหาร หรือการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในช่วงเวลาครอบครัว ซึ่งจะช่วยสร้างความเข้าใจและความไว้วางใจระหว่างรุ่น

อีกด้านหนึ่งของความท้าทายคือ ความชัดเจนของบทบาท (Role Clarity) ทายาทรุ่นใหม่จำเป็นต้องเข้าใจหน้าที่ ความรับผิดชอบ และขอบเขตอำนาจของตนอย่างชัดเจน การวางแผนเรื่องการถือหุ้นและสิทธิในการบริหารล่วงหน้า (Ownership Planning) จะช่วยลดความขัดแย้งและสร้างความมั่นใจในการตัดสินใจในอนาคต การเปิดโอกาสให้ทายาทได้แสดงความเห็นและมีส่วนร่วม จึงไม่เพียงเป็นเรื่องของการสอนงาน แต่คือการสร้างผู้นำรุ่นใหม่ (Next-Generation Leaders) ที่มีความมั่นใจและแรงขับเคลื่อนจากภายใน

จะเห็นได้ว่า การสืบทอดธุรกิจครอบครัวให้สำเร็จไม่ได้ขึ้นอยู่กับความสามารถทางธุรกิจเพียงอย่างเดียว แต่ต้องอาศัยการสื่อสารที่ดี ระบบธรรมาภิบาลที่ชัดเจน และการทำให้ทายาทเข้าใจบทบาทของตน