นอกเหนือจากการแข่งขันด้าน “ความเร็ว” แล้ว การแข่งขันฮาล์ฟมาราธอนหุ่นยนต์ในปี 2025 ที่กรุงปักกิ่ง ประกวดประขันกันในด้านไหนอีกบ้าง และอนาคตจะเป็นเช่นไร ไปคุยกันต่อเลยครับ ...
จริงครับ การแข่งขัน “วิ่งทน” ของหุ่นยนต์ดังกล่าวไม่ได้วัดผลแค่ “ความเร็ว” ที่ดูว่าหุ่นยนต์ตัวไหนเข้าเส้นชัยก่อนเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงความทนทาน ความมั่นคง ระบบการสื่อสาร และการจัดการแบตเตอรี่ รวมทั้งความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับสภาพกลางแจ้งที่ซับซ้อนอีกด้วย
โดยผู้จัดการแข่งขันมีรางวัลด้านความอึด (Best Endurance) รางวัลด้านความสง่างาม (Best Gait Design) ที่ดูจากการออกแบบการเดิน หรือ วิ่งที่ดีที่สุด และรางวัลด้านความล้ำสมัย (Most Innovative Form) ที่พิจารณาจากนวัตกรรมที่ยอดเยี่ยม
ก่อนการแข่งขัน ทีมงานของแต่ละค่ายได้ใช้เวลาในการตระเตรียมและทดสอบหุ่นยนต์ในสภาพแวดล้อมภายนอกจำนวนหลายครั้ง บางทีมใช้เวลาทดสอบทดลองถึงราว 4 เดือนก่อนการแข่งขันจริง
แต่ครั้นแข่งขันจริง หุ่นยนต์ก็ยังต้องเผชิญกับปัญหาอุปสรรคมากมาย อันเนื่องจากสภาพเส้นทางวิ่งที่ซับซ้อน ลมที่กรรโชกแรง การสื่อสารที่ไม่ราบรื่น และสิ่งกีดขวางที่แปลกตาสำหรับหุ่นยนต์ ข้อบกพร่องทางด้านเทคนิคเหล่านี้เป็นประโยชน์ต่อการกำหนดมาตรฐานในอนาคต
ขณะเดียวกัน หุ่นยนต์ที่เข้าร่วมแข่งขัน ก็สะท้อนให้เห็นถึงแนวคิดการออกแบบที่หลากหลายและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีของหุ่นยนต์ โดยหุ่นยนต์บางตัวถูกสร้างขึ้นเพื่อการเคลื่อนไหวที่เป็นอัตโนมัติ ขณะที่หุ่นยนต์บางตัวถูกควบคุมโดยเพื่อนร่วมทีมที่เป็นมนุษย์
เช่น หุ่นยนต์ของทีม Tiangong Ultra จากศูนย์นวัตกรรมหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ปักกิ่ง (Beijing Humanoid Robot Innovation Center) ที่ออกแบบและผลิตให้ทํางานที่เป็นอัตโนมัติ โดยมีสมาชิกในทีมทำหน้าที่ในการตรวจสอบและกำกับอยู่ใกล้ๆ ตามกฎระเบียบของการแข่งขันตามที่กำหนดไว้
ทีมหุ่นยนต์นี้วางแผนอย่างละเอียด โดยให้ความสำคัญกับการสร้างสมดุลระหว่างความเร็ว ความมั่นคง และ การเคลื่อนไหวที่เป็นธรรมชาติ เพื่อจัดการความร้อนระหว่างการแข่งขัน ผ่านการควบคุมแรงบิดในแต่ละส่วน และองค์รวมของหุ่นยนต์ การปรับตัวแบบเรียลไทม์ และระบบระบายความร้อน
บางทีมเลือกใช้หุ่นยนต์ที่มีขนาดกระทัดรัด และน้ำหนักเบาด้วยรูปลักษณ์เฉพาะ บางตัวสูงไม่ถึง 120 เซนติเมตร อาทิ DroidUP และ Noetix Robotics ทีมหุ่นยนต์จากเขตไฮ่เตี้ยน (Haidian) ในกรุงปักกิ่ง ที่มุ่งเน้นการเพิ่มความถี่ เสถียรภาพ และ ความอดทนของเครื่องจักรกลภายใน เพื่อให้สามารถทำงานได้สม่ำเสมอและรวดเร็ว โดยเป้าหมายสำคัญของทีมหลังนี้ได้แก่ การให้หุ่นยนต์ก้าวข้ามเส้นชัยโดยไม่ต้องเปลี่ยนชิ้นส่วนใดๆ
การวิ่งฮาล์ฟมาราธอนครั้งนี้ จึงนับเป็นโอกาสในการทดสอบและปรับแต่งอัลกอริธึมด้าน “ความอดทน” ของหุ่นยนต์ในระยะทางไกลเป็นครั้งแรกของโลก ซึ่งจะให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับประสิทธิภาพด้านฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ของหุ่นยนต์ และสนับสนุนการพัฒนาแอปพลิเคชันการดูแลทางการแพทย์และผู้สูงอายุในอนาคต
การวิ่งมาราธอนจะช่วยให้ผู้คนเข้าใจขีดจํากัด และความเป็นไปได้ของหุ่นยนต์แห่งโลก และปูทางสําหรับความก้าวหน้าด้านการวิจัยและการประยุกต์ใช้ของมนุษย์และหุ่นยนต์ในอนาคต
จาก “ก้าวแรก” เล็กๆ ของหุ่นยนต์ในการแข่งขันฮาล์ฟมาราธอนดังกล่าว เมื่อมองออกไปในอนาคต ผมเชื่อมั่นว่า การจัดการแข่งขันวิ่งมาราธอนในปีหน้า และปีถัดๆ ไปจะมีหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์เข้าร่วมเพิ่มขึ้นอีกมาก ทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ
ในปี 2024 กระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศของจีน ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการพัฒนาหุ่นยนต์ ได้เปิดเผยถึงการส่งเสริมนวัตกรรม และการพัฒนาอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องเพื่อประยุกต์ใช้หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ในสาขาและข้อจำกัดต่างๆ ในอนาคต
โดยที่ทีมหุ่นยนต์ที่เข้าร่วมแข่งขันในปีนี้ มีรัฐวิสาหกิจและกิจการบิ๊กเทคหลายราย อาทิ เสียวหมี่ (Xiaomi) เป็นผู้ร่วมลงทุน การพัฒนาหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ของจีน จึงจะได้รับแรงสนับสนุนจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอัจฉริยะอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง
ข้อมูลของกระทรวงอุตสาหกรรมฯ ระบุว่า จีนมีสถิติการจดสิทธิบัตรที่เกี่ยวข้อง ณ สิ้นปี 2024 ถึงราว 200,000 รายการ คิดเป็นมากกว่า 2 ใน 3 ของสิทธิบัตรโดยรวมของโลก ขณะเดียวกัน รายงานของ Leaderobot และสถาบันที่เกี่ยวข้องอื่นอีกหลายแห่ง คาดการณ์ว่า จีนจะผลิตหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์มากกว่า 10,000 ตัวในปีนี้ คิดเป็นมากกว่า 50% ของผลผลิตโดยรวมของโลก และสร้างรายได้มากกว่า 8,200 ล้านหยวน
ด้วยระบบนิเวศที่พร้อมสรรพ และเทคโนโลยีใหม่อย่างปัญญาประดิษฐ์ที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว จะปลดล็อกศักยภาพการใช้งานด้านการผลิตในหลายสาขา ปริมาณการผลิตที่เพิ่มขึ้นจะทำให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยลดลง และขยายความนิยมที่ผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของมนุษย์ในอนาคต
นั่นหมายความว่า พัฒนาการของหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์กำลังจะก้าวออกจากสนามแข่งขัน ไปเป็นส่วนหนึ่งของสายการผลิตอัจฉริยะในโรงงาน พนักงานบริการในออฟฟิศ และพ่อบ้านแม่บ้านในที่พักอาศัย โรงแรม และศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ เป็นต้น
ทั้งนี้ ผู้เชี่ยวชาญประเมินว่า ตลาดหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ของจีน จะขยายตัวกว่า 100 เท่าตัวในช่วง 5 ปีข้างหน้า โดยจะมีมูลค่าตลาดสูงถึง 870,000 ล้านหยวนภายในปี 2030!!!
ในด้านกองเชียร์ ผู้สนใจรุ่นเยาว์ต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า การแข่งขันนี้เป็นเสมือน “ศูนย์รวมของจินตนาการทางเทคโนโลยี” ดังนั้น คนเฝ้าชมการแข่งขันในปีหน้า ก็จะเพิ่มขึ้นมากกว่าปีนี้อย่างแน่นอน เพราะหลายคนคงต้องการติดตามเชียร์ทีมของตนเอง เฝ้าดูการทำลายสถิติ รูปลักษณ์ของหุ่นยนต์ นวัตกรรม และอื่นๆ ไม่แน่นะครับ หุ่นยนต์อาจกลายเป็นกองเชียร์ของทีมนักวิ่งหุ่นยนต์ก็เป็นได้ในอนาคต
นอกจาก กองเชียร์ออฟไลน์ที่สนามแข่งขันแล้ว การแข่งขันดังกล่าวยังถูกถ่ายทอดสดผ่านช่อง CCTV ออนไลน์ และตามจอแอลอีดีในแหล่งชุมชนต่างๆ ซึ่งน่าจะมีผู้ชมอีกหลายล้านคน ที่ติดตามผ่านจอคอมพิวเตอร์และสมาร์ตโฟน ในส่วนนี้ผมมองว่า การถ่ายทอดและจำนวนผู้ชมการแข่งขันจะเพิ่มขึ้นในอนาคต นักวิ่งหุ่นยนต์อาจกลายเป็น “แม่เหล็ก” ใหญ่ที่ดึงดูดผู้ชม ผู้สนับสนุน และสื่อสำหรับการแข่งขันวิ่งมาราธอนในอนาคต
นอกจากนี้ ข้อสังเกตหนึ่งจากการแข่งขันในครั้งนี้ที่ 2-3 ทีมใส่รองเท้ากีฬาให้กับหุ่นยนต์ เพื่อลดอัตราความลื่นล้ม หรือ การเสียดสีกับพื้นผิวถนนที่ยาวไกล และที่แตกต่างกันในแต่ละช่วง หุ่นยนต์ตัวหนึ่งสวมนวมชกมวย ซึ่งเรียกเสียงฮาให้กับผู้ชมเป็นอย่างมาก และบางทีมใส่เสื้อผ้าหน้าผมให้แก่หุ่นยนต์ เช่น การสวมแถบคาดศีรษะที่มีคำว่า “มุ่งมั่นเพื่อชัยชนะ” เป็นภาษาจีน
สิ่งนี้ทำให้ผมนึกต่อว่า ในอนาคต ผู้ผลิตสินค้าแฟชั่นที่ปราดเปรื่อง อาจคิดผลิตและทำตลาดเสื้อผ้า และรองเท้าของหุ่นยนต์นักวิ่งเหล่านี้ ซึ่งอาจกลายเป็นแฟชั่นสำหรับหุ่นยนต์ ที่อาจย้อนกลับมาที่มนุษย์ และเป็นตลาดใหม่ที่เติบโตอย่างต่อเนื่องในอนาคต
ประเด็นสุดท้ายที่ผมอยากพูดถึง ก็ได้แก่ ความเร็วในการวิ่งของหุ่นยนต์ในปีนี้ ที่ไม่ได้ด้อยกว่าของคนทั่วไปมากนัก แต่ด้วยการพัฒนานวัตกรรมด้านเทคโนโลยีของหุ่นยนต์ที่ดำเนินไปอย่างรวดเร็ว ผมจึงประเมินว่า ภายในปลายทศวรรษนี้ เราอาจได้เห็นการจัดการแข่งขันวิ่งในระยะทางต่างๆ ระหว่างมนุษย์กับหุ่นยนต์ขึ้นเป็นครั้งแรกในอนาคตอันใกล้
มองในเชิงลึก นี่จึงอาจเป็นปรากฏการณ์ของการใช้ชัวิตร่วมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างมนุษย์ และ หุ่นยนต์ รวมไปถึงกิจการที่เกี่ยวข้องในระยะยาว
คุณพร้อมหรือยังสำหรับการแข่งขันวิ่งฮาล์ฟมาราธอนหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์? ...