เจาะลึก 10 ปี "เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ" โมเดลความยั่งยืนทรัพยากรน้ำ-ฟื้นฟูชีวภาพ

บริษัท เนสท์เล่ (ไทย) จำกัด เผยความสำเร็จของ โครงการ “เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ” ซึ่งดำเนินมาครบ 10 ปี ในพื้นที่คลองขนมจีน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยเน้นย้ำถึงแนวทางการดำเนินงานด้านความยั่งยืนที่ไม่ใช่เพียงแค่การคืนน้ำสะอาดสู่ชุมชน แต่ยังรวมถึงการสร้างความหลากหลายทางชีวภาพอย่างเป็นรูปธรรม จนได้รับการยกระดับเป็นพื้นที่นำร่องระดับประเทศด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพนอกเขตพื้นที่คุ้มครอง (OECMs)

นายไชยงค์ สกุลบริรักษ์ ผู้อำนวยการบริหารหน่วยธุรกิจน้ำดื่ม บริษัท เนสท์เล่ (ไทย) จำกัด กล่าวว่า โครงการ "เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ" ซึ่งอยู่ภายใต้แบรนด์เนสท์เล่ เพียวไลฟ์ ถือเป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายใหญ่ของเนสท์เล่ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero 2050) โดยมีแผนงานด้านการดูแลและจัดการทรัพยากรน้ำ (Water Stewardship) เป็นหนึ่งในสี่แผนงานหลัก เพื่อให้บรรลุเป้าหมายดังกล่าว

แนวทาง 3 ด้าน สู่ความสำเร็จที่ยั่งยืน เรียนรู้ ปกป้อง ฟื้นฟู

โครงการ “เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ” โดดเด่นด้วยการดำเนินงานแบบครบวงจร 3 ด้าน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ผลลัพธ์ที่จับต้องได้

เรียนรู้ – การสร้างความตระหนักและองค์ความรู้: เนสท์เล่ริเริ่มโครงการ “เยาวชนพิทักษ์สายน้ำ” ตั้งแต่ปี 2558 เพื่อปลูกจิตสำนึกในการอนุรักษ์น้ำในกลุ่มเยาวชน โดยโรงเรียนสาคลีวิทยาได้รับเลือกเป็นโรงเรียนนำร่อง และมีการจัดตั้ง “ศูนย์การเรียนรู้ ณ โรงเรียนสาคลีวิทยา” ในปี 2561 เพื่อเป็นแหล่งถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์น้ำแบบครบวงจร ล่าสุดในโอกาสครบรอบ 10 ปี ได้มีการปรับปรุงศูนย์ฯ เพื่อเพิ่มเนื้อหาด้านการฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพ

ปกป้อง – การจัดการขยะและส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน: เนสท์เล่ให้ความสำคัญกับการป้องกันขยะหลุดรอดลงสู่แหล่งน้ำผ่านกิจกรรม “ตลาดนัดขยะชุมชน” โดยร่วมมือกับวงษ์พาณิชย์ เปลี่ยนขยะรีไซเคิลเป็นรายได้ให้ชาวบ้าน สามารถรวบรวมขยะรีไซเคิลได้กว่า 16 ตัน และล่าสุดได้เปิดตัว “ธนาคารขยะ” ที่โรงเรียนสาคลีวิทยา เพื่อส่งเสริมการจัดการขยะอย่างถูกวิธี นำไปสู่กระบวนการรีไซเคิล และสร้างรายได้ให้กับนักเรียนและชุมชน

ฟื้นฟู – การปรับปรุงคุณภาพน้ำและคืนความหลากหลายทางชีวภาพ: หัวใจสำคัญของโครงการคือการฟื้นฟูระบบนิเวศของคลองขนมจีน เนสท์เล่ได้จัดกิจกรรมต่างๆ เช่น “เนสท์เล่รักษ์น้ำ คืนปลาสู่คลองขนมจีน” มีการจัดทำบ่ออนุรักษ์พันธุ์ปลาท้องถิ่นหายาก เช่น ปลากระทิง ปลาหลด ปลาหมู ปลาแดง นอกจากนี้ยังสนับสนุนการปลูกพืชน้ำ และในโอกาสครบรอบ 10 ปี ได้ปล่อยลูกกุ้งก้ามกรามจำนวน 100,000 ตัว สู่คลองเพื่อเสริมสร้างความสมบูรณ์ของระบบนิเวศ

ผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมและโมเดลต้นแบบ

ความร่วมมืออย่างใกล้ชิดระหว่างเนสท์เล่ ชุมชนท้องถิ่น องค์กรบริหารส่วนท้องถิ่น และพันธมิตรจากภาครัฐและเอกชน เช่น สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.), กรมชลประทาน, กรมประมง, มูลนิธิ WWF ประเทศไทย และมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา ได้ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด

• คุณภาพน้ำที่ดีขึ้น น้ำในคลองขนมจีนกลับมาสะอาดและมีคุณภาพดีขึ้น ชาวบ้านสามารถใช้ประโยชน์จากน้ำในการเกษตร ทั้งประมงพื้นบ้านและการเพาะปลูก สร้างรายได้ และยังสามารถใช้คลองเป็นเส้นทางสัญจรของชุมชนได้อีกครั้ง
• ความหลากหลายทางชีวภาพเพิ่มขึ้น ดร.วัชราภรณ์ ตันติพนาทิพย์ จากคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา ยืนยันถึงพัฒนาการด้านความหลากหลายทางชีวภาพในคลองขนมจีนที่เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยเฉพาะการกลับมาของหอยกาบและปลาน้ำจืดหลายชนิดที่เคยสูญหายไป สะท้อนถึงระบบนิเวศและห่วงโซ่อาหารที่สมบูรณ์ขึ้น
• บรรลุเป้าหมาย Water Regeneration 100% นายไชยงค์ เสริมว่า โครงการนี้ทำให้เนสท์เล่สามารถบรรลุเป้าหมายในการชดเชยน้ำกลับคืนสู่ธรรมชาติและชุมชน ในปริมาณเท่ากับที่ใช้ในการดำเนินธุรกิจน้ำดื่มทั้งหมด 100% หรือคิดเป็นปริมาณกว่า 1 ล้านลูกบาศก์เมตร ภายในสิ้นปีนี้

ยกระดับสู่มาตรฐานสากลและก้าวต่อไป

โครงการ “เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ” ได้รับการยอมรับในระดับประเทศ โดยถูกคัดเลือกให้เป็น พื้นที่นำร่องสำหรับการดำเนินงานอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพนอกเขตพื้นที่คุ้มครอง (OECMs) สำหรับพื้นที่บนบกและแหล่งน้ำบนบกของประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ซึ่งถือเป็นการยกระดับมาตรฐานการฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพของเนสท์เล่สู่ระดับสากล

สำหรับก้าวต่อไป เนสท์เล่มีแผนที่จะต่อยอดโครงการนี้ด้วยการส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนให้สามารถสานต่อการปกป้องและฟื้นฟูคลองอย่างจริงจัง พร้อมทั้งขยายพื้นที่โครงการไปสู่ต้นคลองและปลายคลอง โดยเพิ่มจำนวนชุมชนให้เข้าร่วมโครงการ "เนสท์เล่ น้ำรักษ์น้ำ" มากยิ่งขึ้น เพื่อให้เกิดการดำเนินโครงการอย่างต่อเนื่องผ่าน 3 แนวทางหลัก คือ เรียนรู้ ปกป้อง ฟื้นฟู ในการพิทักษ์สายน้ำให้คงอยู่กับเราอย่างยั่งยืนต่อไป