KEY
POINTS
16 พฤศจิกายน 2568 นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เปิดเผยว่า การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ เป็นสิทธิประโยชน์บริการภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง 30 บาท) ที่ สปสช. ให้ความสำคัญมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลอย่างครอบคลุมทุกมิติในด้านสุขภาพ ช่วยลดภาวะเสี่ยงจากความพิการและสามารถกลับมาสู่การดำเนินชีวิตให้ได้มากที่สุด
จากข้อมูลการดำเนินงานสร้างหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2567 มีคนพิการที่ลงทะเบียนสิทธิรักษาพยาบาลในระบบบัตรทองรวมกว่า 1.59 ล้านคน ส่วนใหญ่เป็นผู้พิการทางการเคลื่อนไหว ร้อยละ 49.32, การได้ยิน ร้อยละ 21.50, สติปัญญาร้อยละ 12.78, จิตใจและพฤติกรรม ร้อยละ 10.34, การมองเห็น ร้อยละ 9.33, การเรียนรู้ ร้อยละ 3.26 และออทิสติก ร้อยละ 1.77
ทั้งนี้ ผู้พิการ 1 คนอาจมีความพิการมากกว่า 1 ประเภทได้ ซึ่งทุกกลุ่มคนพิการมีสิทธิประโยชน์ด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ภายใต้ระบบบัตรทองรองรับ เพื่อให้กลับมาดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างมั่นใจเข้าถึง
อย่างไรก็ดี ที่ผ่านมา สปสช. ได้ร่วมกับหน่วยบริการและภาคีเครือข่ายบริการทั่วประเทศ ร่วมผลักดันสิทธิประโยชน์บริการเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงการฟื้นฟูสมรรถภาพที่จำเป็นได้อย่างทั่วถึง ส่งผลให้ในปีงบประมาณ 2567 มีผู้ป่วยและคนพิการเข้ารับบริการเป็นจำนวนกว่า 1.52 ล้านคน หรือเป็นจำนวนการรับบริการรวมกว่า 5.46 ล้านครั้ง
ครอบคลุมทั้งบริการฟื้นฟูสมรรถภาพฯ ในโรงพยาบาล, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และหน่วยบริการเอกชน สะท้อนให้เห็นถึงการขยายโอกาสด้านสุขภาพให้กับกลุ่มเป้าหมายที่ทั่วถึงมากขึ้น
ในจำนวนผู้รับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์จำแนกเป็น 4 กลุ่มเป้าหมาย ดังนี้
1. คนพิการ จำนวน 197,318 คน เข้ารับบริการเป็นจำนวน 731,891 ครั้ง
2. ผู้สูงอายุ จำนวน 599,592 คน เข้ารับบริการเป็นจำนวน 2,136,315 ครั้ง
3. ผู้ป่วยทั่วไป จำนวน 622,608 คน เข้ารับบริการเป็นจำนวน 2,153,238 ครั้ง
นอกจากนี้ ภายใต้บริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ ยังมี "บริการฟื้นฟูสมรรถภาพระยะกลาง" (Intermediate Care: IMC) สำหรับผู้พ้นภาวะวิกฤติที่ยังต้องการการฟื้นฟูให้กลับมาดูแลตนเองได้ เช่น ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง, ผู้บาดเจ็บที่ศีรษะและสมอง, ไขสันหลัง และกระดูกสะโพกหัก รวมแล้วกว่า 103,000 คน ได้รับบริการกว่า 437,000 ครั้ง
ในส่วนการสนับสนุนอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการ กองทุนบัตรทองได้ช่วยให้ผู้พิการกว่า 37,000 คน เข้าถึงอุปกรณ์ช่วยฟื้นฟูรวมกว่า 49,900 ชิ้น ประกอบด้วย แขน–ขาเทียม จำนวน 10,797 ชิ้น, เครื่องช่วยฟัง จำนวน 10,525 ชิ้น, อุปกรณ์ช่วยความพิการอื่น ๆ จำนวน 24,396 ชิ้น และไม้เท้าคนตาบอด จำนวน 216 ชิ้น เพื่อให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมั่นใจ
"ภายใต้เจตนารมณ์ของ พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 สปสช. ได้ดำเนินการเพื่อมุ่งให้ประชาชนทุกคนเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างเท่าเทียม รวมถึงผู้ที่มีข้อจำกัดด้านร่างกาย ซึ่งการขับเคลื่อนกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์นี้
นอกจากเป็นการคุ้มครองสิทธิด้านสุขภาพให้กับประชาชนแล้ว ยังเป็นการลงทุนเพื่อ "คืนชีวิต" ให้กับประชาชนที่มีภาวะความพิการหรือต้องฟื้นฟูสมรรถภาพทางกาย เพื่อมีศักยภาพในการดูแลตนเองและมีคุณภาพชีวิตที่ดี และช่วยลดภาระครอบครัวในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้" เลขาธิการ สปสช. กล่าว