พระราชกรณียกิจ "สมเด็จพระพันปีหลวง" ส่งเสริมการแต่งกายด้วยผ้าไทย

25 ต.ค. 2568 | 05:21 น.
อัปเดตล่าสุด :26 ต.ค. 2568 | 02:50 น.

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงฟื้นคืน ‘ผ้าไทย’ ให้กลับมางดงามสง่าดังเดิม ผ่านการออกแบบ ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ สะท้อนรากวัฒนธรรมไทยที่ร่วมสมัยและสง่างามไม่สิ้นยุค

KEY

POINTS

  • สมเด็จพระพันปีหลวงทรงมีพระราชดำริส่งเสริมการแต่งกายด้วยผ้าไทย เนื่องจากทรงตระหนักว่า เครื่องแต่งกายแบบดั้งเดิมได้รับอิทธิพลจากตะวันตกจนขาดเอกลักษณ์ 
  • ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีการศึกษาค้นคว้าเครื่องแต่งกายของสตรีไทยในอดีต และนำมาประยุกต์ปรับปรุงให้มีความร่วมสมัยและเหมาะสมกับการใช้งานในปัจจุบัน
  • ผลจากการพระราชดำริดังกล่าว ก่อให้เกิด "ชุดไทยพระราชนิยม" ทั้งหมด 8 แบบ ซึ่งแต่ละแบบมีความงดงามและถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกับวาระโอกาสที่แตกต่างกัน

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการส่งเสริมการแต่งกายด้วยผ้าไทยให้กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้ง 

ในปี พ.ศ. 2503 ซึ่งเป็นช่วงที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเยือน 15 ประเทศในแถบทวีปยุโรปและสหรัฐอเมริกา

 

 

พระองค์จึงทรงมีพระราชดำริว่า ควรจะมีการออกแบบเครื่องแต่งกายสตรีไทยให้เป็นแบบอย่างที่เหมาะสมและเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้ศึกษาการแต่งกายของสตรีไทยในอดีตและนำมาปรับปรุงให้เข้ากับยุคสมัย

โดยมีดีไซเนอร์ชาวฝรั่งเศสเป็นผู้ให้คำแนะนำ จนได้เป็น ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ ที่มีความงดงามและเหมาะสมกับโอกาสต่างๆ ดังนี้ 

 

ชุดไทยเรือนต้น
ลักษณะ : ชุดลำลองที่เรียบง่าย ประกอบด้วยเสื้อคอกลมตื้น แขนสามส่วน ผ่าอกติดกระดุม 5 เม็ด และผ้าซิ่นป้ายหน้ายาวจรดข้อเท้า
โอกาส : เหมาะสำหรับสวมใส่ในงานที่ไม่เป็นพิธีการ หรือพิธีทำบุญต่างๆ 

ชุดไทยเรือนต้น

 

ชุดไทยจิตรลดา
ลักษณะ : ชุดสำหรับพิธีการที่ค่อนข้างเป็นทางการ ประกอบด้วยเสื้อคอตั้ง แขนยาว ผ่าอกติดกระดุม 5 เม็ด และผ้าซิ่นป้ายหน้า
โอกาส : ใช้สำหรับรับรองแขกบ้านแขกเมือง หรืองานพิธีต่างๆ 

ชุดไทยจิตรลดา

 

ชุดไทยอมรินทร์
ลักษณะ: ชุดสำหรับงานพิธีที่ต้องการความสง่างาม ตัวเสื้อเป็นคอกลม แขนยาว ผ่าหน้าติดกระดุม และผ้าซิ่นป้ายหน้า มีความคล้ายคลึงกับชุดไทยจิตรลดาแต่จะใช้ผ้าไหมยกดอกที่มีลวดลายงดงาม
โอกาส: เหมาะสำหรับใส่ในงานพระราชพิธีหรืองานสโมสรสันนิบาต 

ชุดไทยอมรินทร์

 

ชุดไทยบรมพิมาน
ลักษณะ: ชุดพิธีเต็มยศ ประกอบด้วยเสื้อคอตั้งแขนยาว และผ้าซิ่นแบบหน้านาง มีจีบหน้านาง
โอกาส: ใช้สวมใส่ในงานพิธีช่วงค่ำ หรืองานสำคัญต่างๆ

ชุดไทยบรมพิมาน

 

ชุดไทยจักรพรรดิ
ลักษณะ: ชุดที่มีความหรูหราอลังการ ประกอบด้วยสไบที่ปักด้วยลูกปัดและเลื่อมอย่างสวยงาม และผ้าซิ่นแบบหน้านาง มีชายพก
โอกาส: ใช้ในงานพิธีใหญ่ๆ ที่เป็นพิธีการสูง

ชุดไทยจักรพรรดิ

 

ชุดไทยจักรี
ลักษณะ: ชุดที่งดงามและสง่าที่สุด ประกอบด้วยผ้าสไบเฉียงที่ปักด้วยลูกปัดและเลื่อมอย่างสวยงาม และผ้าซิ่นแบบหน้านาง
โอกาส: ใช้สำหรับงานพิธีสำคัญ เช่น งานเลี้ยงรับรอง งานแต่งงาน 

ชุดไทยจักรี

 

ชุดไทยศิวาลัย
ลักษณะ: ชุดสำหรับงานพิธีการที่สง่างาม ตัวเสื้อคอตั้งแขนยาว และผ้าซิ่นหน้านาง มีชายพก
โอกาส: ใช้สำหรับงานพระราชพิธี 

ชุดไทยศิวาลัย

 

ชุดไทยดุสิต
ลักษณะ: ชุดที่เน้นความงดงามและทันสมัย ตัวเสื้อคอกว้าง แขนกุด และผ้าซิ่นแบบหน้านาง มักประดับด้วยลูกปัดหรือเลื่อม
โอกาส: ใช้ในงานราตรีสโมสรหรืองานเลี้ยงตอนค่ำ

ชุดไทยดุสิต

 

แหล่งที่มา : กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์