เรื่องควรรู้ก่อนซื้อทองคำและหุ้นเหมืองทองคำ

 

ในภาวะที่เศรษฐกิจไม่ปกติ ทองคำมักจะเป็นสินทรัพย์ที่นักลงทุนให้ความสนใจ เพราะมักมีราคาเคลื่อนไหวในทิศทางที่ผกผันกับสินทรัพย์อื่น และยังถูกมองเป็นเครื่องมือที่มีไว้ป้องกันอัตราเงินเฟ้ออีกด้วย จึงทำให้ทองคำกลายเป็นสินทรัพย์สำคัญที่นักลงทุนควรจะมีติดพอร์ตการลงทุนไว้

นอกเหนือไปจากคำถามว่า “ทองคำตอนนี้น่าสนใจหรือไม่” หรือ “ควรมีทองคำในสัดส่วนของพอร์ตเท่าไร” มีอีกคำถามที่หลายคนสนใจนั่นคือ “ควรซื้อหุ้นเหมืองทองคำไหม หรือควรซื้อเป็นทองคำแท่งดี” เชื่อว่าผู้อ่านเองก็คงสงสัยอยู่เช่นกัน

 

บทความนี้จะช่วยอธิบายให้ผู้ลงทุนเข้าใจปัจจัยที่นักลงทุนควรทราบก่อนตัดสินใจลงทุนในทองคำ และเหมืองทองคำกันครับ

ปัจจัยที่ส่งผลต่อราคาทองคำแท่ง

⦁    อุปสงค์และอุปทานจริงของทองคำ โดยเฉพาะการผลิตในภาคอุตสาหกรรมและความต้องการสวมใส่เพื่อเป็นเครื่องประดับนั้น ส่งผลต่อราคาและปริมาณการซื้อขาย 
⦁    ราคาของทองคำแท่งมักมีความสัมพันธ์กับค่าเงิน ซึ่งทำให้นโยบายการเงินการคลังมีผลกระทบอย่างยิ่งต่ออัตราแลกเปลี่ยนและราคาทองคำในที่สุด 
⦁    การใช้เครื่องมืออนุพันธ์การเงิน โดยธนาคารกลาง เฮดจ์ฟันด์ และธนาคาร เนื่องจากปัจจุบันมูลค่าของทองคำที่เป็นเครื่องมือการเงินนั้นมากกว่ามูลค่าของทองคำแท่งจริง ดังนั้น การซื้อขายของผู้ลงทุนย่อมส่งผลกระทบต่อราคาทองคำ

สำหรับหุ้นเหมืองทองคำนั้นมีหลายเรื่องที่ต่างจากการลงทุนในทองคำแท่ง ซึ่งมีประเด็นที่ควรทราบดังนี้

⦁    เหมืองถือเป็นธุรกิจ ผู้ลงทุนมีโอกาสได้เงินปันผล แต่ธุรกิจย่อมมีความเสี่ยง ในยามที่ราคาทองคำเพิ่มขึ้น แต่ต้นทุนไม่ได้เพิ่มขึ้นเร็วเท่ากับราคาที่ปรับขึ้น บริษัทย่อมมีกำไรอัตราสูง แต่หากราคาทองลงบริษัทอาจจะประสบผลขาดทุนได้ ดังนั้น ราคาของหุ้นเหมืองทองจึงมีความผันผวนสูงกว่าราคาทองโดยปกติ 
⦁    ผู้ที่ลงทุนในหุ้นเหมืองแร่จะต้องประเมินถึงโมเดลธุรกิจของแต่ละบริษัท รวมถึงเหมืองที่บริษัทไปลงทุน ซึ่งส่วนใหญ่มักมาจากการประมูลสัมปทานของประเทศหนึ่งๆ มา หากประเทศนั้นๆ มีประเด็นทางการเมืองและทำให้ไม่สามารถดำเนินกิจการในประเทศนั้นๆ ต่อได้ มูลค่าของบริษัทจะหายไปทันทีได้เช่นกัน 
⦁    การประเมินเหมืองนั้นมีความเฉพาะตัวค่อนข้างสูง ทั้งในแง่โมเดลทางธุรกิจ การบริหารจัดการ ความเสี่ยงทางการเงิน สัดส่วนของแร่ที่เหมืองนั้นๆ ดำเนินธุรกิจ เป็นต้น ผู้ลงทุนจะพิจารณาถึงมูลค่าของบริษัท ซึ่งจะเข้าซื้อเมื่อราคาตลาดต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง และขายเมื่อราคาตลาดสูงกว่ามูลค่าที่เเท้จริง

จะเห็นได้ว่าหุ้นเหมืองทองคำนั้นต่างจากการลงทุนในทองคำแท่ง เพราะเป็นธุรกิจที่สามารถเติบโตหรือล้มละลายลงได้เช่นกัน หากผู้ลงทุนสนใจลงทุนในหุ้นเหมืองควรศึกษารายละเอียดของแต่ละบริษัท ในเรื่องที่สำคัญๆ ดังนี้

1.    อายุของสัมปทาน (Life of mine) และเหมืองสำรองที่รอการสำรวจและขุด จะสามารถดูความสม่ำเสมอของรายได้และความมั่นคงทางธุรกิจได้
2.    ต้นทุนการผลิต และสัดส่วนหนี้ต่อทุนของบริษัท (Mining cost and margin) ถ้าต้นทุนต่ำเวลาทองคำเพิ่มขึ้นกำไรก็จะเพิ่มในอัตราที่สูงกว่า ในขณะที่ถ้ามีการใช้เงินกู้สูงๆ เวลาราคาทองคำลง บริษัทอาจจะประสบปัญหาทางการเงินได้
3.    แนวโน้มการเติบโต (Growth Perspective) ทิศทางราคาทองคำ โครงการต่างๆ ที่ทำให้บริษัทมีมูลค่าเพิ่มขึ้น
4.    ความเสี่ยงด้านภูมิศาสตร์ (Geopolitical risks) เนื่องจากเหมืองที่บริษัทได้รับสัมปทานของประเทศหนึ่งๆ มีความเกี่ยวข้องกับรัฐบาล ซึ่งหากรัฐบาลมีความไม่มั่นคง อาจจะนำไปสู่การประท้วง การต้องหยุดผลิต หรือร้ายแรงถึงขั้นยึดครองสัมปทานคืนได้ ซึ่งจะส่งผลประทบกับบริษัทโดยตรง
5.    นโยบายการป้องกันความเสี่ยง (Hedging policies) หลายครั้งที่บริษัทเหมืองมีการทำสัญญาขายเอาไว้ ซึ่งอาจส่งผลทั้งเชิงบวกและลบต่อบริษัท หากราคาทองคำมีการเคลื่อนไหว

แม้ว่าการลงทุนในทองคำแท่งและหุ้นเหมืองทองคำจะมีประเด็นที่แตกต่างกันไม่น้อย แต่หลายครั้งที่การลงทุนทั้งสองมีความเคลื่อนไหวในทิศทางเดียวกัน เพียงแต่หุ้นเหมืองจะมีความผันผวนสูงกว่า ฉะนั้นผู้ลงทุนควรเลือกลงทุนให้เหมาะสมกับกลยุทธ์การลงทุน และสัดส่วนการลงทุนในสินทรัพย์ทางเลือกที่กำหนดไว้ด้วย ที่สำคัญต้องไม่ลืมคำนึงถึงระดับความเสี่ยงที่ตนเองรับได้ด้วยครับ

 

โดย พิชญา ซุ่นทรัพย์ นักวางแผนการเงิน CFP®