อดีตขุนคลัง "สมหมาย" ถามรัฐบาลยุบสภาดีไหมจวกไร้ผลงานเป็นชิ้นเป็นอัน

นายสมหมาย ภาษี อดีตรัฐมนตรีว่ากระทรวงการคลัง เขียนบทความภายใต้หัวข้อ "เงินเฟ้อ เศรษฐกิจฟุบ ยุบสภาซะดีไหม" โดยระบุว่า ผมได้พูดไว้ในหัวข้อเรื่อง “ประเทศที่เคราะห์ซํ้ากรรมซัดมายาวนาน” เมื่อประมาณกลางเดือนมีนาคมนี้สรุปได้ว่าเหตุจากสงครามรัสเซียกับยูเครนได้ส่งผลโดยตรงทันทีทําให้ราคานํ้ามันที่เป็นปัจจัยหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลกพุ่งสูงขึ้นร่วมเท่าตัว ทําให้ภาวะเงินเฟ้อที่ก่อตัวมาก่อนได้ขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว 

และอัตราดอกเบี้ยก็จะถูกปรับให้เป็นดอกเบี้ยขาขึ้นด้วย จึงมองไม่ออกว่าประเทศไทยที่มีเศรษฐกิจเปราะบางและยังป่วยไข้อยู่จะทนต่อแรงกระทบของสิ่งเลวร้ายเหล่านี้ได้อย่างไร

มาถึงตอนนี้ภาวะเงินเฟ้อในประเทศได้ปรากฏตัวให้เห็นชัดเจนขึ้นแล้ว โดยหน่วยงานทางวิชาการต่างๆ ได้พยากรณ์ค่อนข้างมั่นใจว่า ปีนี้เราต้องเจอภาวะเงินเฟ้อหนักแน่และอย่างที่เห็นภายในเวลาไม่ถึง 2 เดือน ราคาสินค้าต่างๆ ได้ปรับตัวสูงขึ้นแทบหมดแล้ว

ขณะที่ธนาคารกลางหรือเฟด ที่นําโดยนาย Jerome Powell ก็บอกว่าเงินเฟ้อของสหรัฐปีนี้จะเพิ่มขึ้นในอัตรา 6–7% จึงได้ตัดสินใจปรับอัตราดอกเบี้ยทางการของเงินสกุลดอลลาร์ 0.25%

หลังจากไม่ได้แตะมานานหลายปีแถมยังเปิดไต้ว่าในช่วงที่เหลือของปีนี้จะทําการปรับอีกอย่างต่อเนื่องในลักษณะดอกเบี้ยขาขึ้น รวมแล้วปีนี้เฟดน่าจะปรับขึ้นไม่ตํ่ากว่า 1.5 % เพื่อให้รับกับอัตราเงินเฟ้อที่พุ่งตัวขึ้นเร็วให้ได้

ตามปกติธนาคารกลางของประเทศทุนนิยมทั้งหลายจะไม่สามารถดูดายต่อการลดค่าของเงินของประเทศตนได้หรอกครับ เขาต้องขึ้นอัตราดอกเบี้ยแน่แล้วประเทศไทยเราก็ต้องยึดถือแนวคิดนี้เหมือนกัน ยิ่งเพิ่มช้าไปเงินทุนสํารองระหว่างประเทศ (International Reserves) ที่มีอยู่มากจนติดอันดับต้นๆของโลก ก็จะร่อยหรอลงให้เห็นทันตาเชียวละ ไม่ว่าจะเป็นเงินที่เข้ามาลงทุนในตลาดหุ้น

เงินที่เข้ามาลงทุนในตลาดตราสารหนี้และเงินที่เข้ามาทุนอื่นๆ ทุกรูปแบบ ต่างก็จะพร้อมใจกันทยอยไหลออก และค่าเงินบาทก็จะอ่อนลงโดยอัตโนมัติและจะมีผลกระทบทําให้สินค้านําเข้าของไทยมีราคาสูงขึ้นอย่างแน่นอน แม้ไม่เกิดสงครามใหญ่แบบสงครามรัสเซียยูเครน 

ก็มีการคาดการณ์กันมาตั้งแต่กลางปีที่แล้วว่าเงินเฟ้อจะเกิดและอัตราดอกเบี้ยของโลกจะต้องถูกปรับให้สูงขึ้น แต่เมื่อเกิดสงครามใหญ่อย่างที่เห็น และได้ก่อผลให้ประเทศค่ายนาโต้ที่มีสหรัฐอเมริกาเป็นหัวโจกเข้าไปแทรกแซงด้วยการชักชวนประเทศพันธมิตรทําการควํ่าบาตร (Sanction) ประเทศรัสเซียอย่างหนัก ทําให้ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซียต้องงัดมาตรการมาต่อสู้ทํานองเดียวกัน

จนทําให้ราคานํ้ามันของโลกยิ่งปรับตัวสูงขึ้นไปอีก และราคาสินค้าหลักต่างก็พากันปรับตัวสูงตาม พูดได้เลยว่า แรงกดดันและผลกระทบจากการปรับตัวสูงขึ้นของนํ้ามันรวมทั้งก๊าซและสินค้าที่เป็นปัจจัยหลักต่างๆครั้งนี้ได้ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจอย่างมากแล้วประเทศอย่างไทยจะสะเทือนแค่ไหน

ทีนี้มาดูเรื่องผลกระทบต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจของไทย หลังจากเศรษฐกิจได้ส่อเค้าดีขึ้นมาบ้างตั้งแต่ไตรมาสสุดท้ายของปีที่แล้ว กล่าวคือ การท่องเที่ยวเพิ่งจะเริ่มลืมตาอ้าปากและเคลื่อนไหวได้บ้าง การบริโภคของประชาชนเริ่มขยายตัว และการส่งออกดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในช่วง 4–5 เดือนที่ผ่านมาจนทําให้ผู้รับผิดชอบดูแลบ้านเมืองเริ่มออกมาคุยโวกันหลายท่าน

สภาพัฒน์ซึ่งเป็นหน่วยงานวางแผนระดับชาติก็ได้เผยแพร่ประมาณการแบบลวกๆ เพื่ออวยรัฐบาลที่ทําให้คนไทยใจชื้นโดยได้ชี้ว่าปีนี้เศรษฐกิจโตได้ถึง 3.5–4.5% ท่านรองนายกรัฐมนตรีด้านเศรษฐกิจก็ได้ออกมาแถลงถึงความมั่นอกมั่นใจเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ว่าปัจจัยเสี่ยงทางเศรษฐกิจของไทยเริ่มคลี่คลายไปในทางที่ดีโดยเฉพาะการขยายตัวของการส่งออกได้เพิ่มขึ้นมากถึงกว่า 15% บวกกับการฟื้นตัวของการท่องเที่ยวและการขยายตัวของการลงทุนภาครัฐ 

ก็เชื่อได้ว่าเศรษฐกิจไทยปีนี้ต้องไปได้ดีดังที่สภาพัฒน์ได้คาดการณ์ไว้แต่ดูตามสภาพการณ์แล้วถ้า GDP โตได้ 2% ก็ควรปลื้มได้แล้ว แต่อีกหนึ่งวันต่อมา คือ ในวันอังคารที่ 24 กุมภาพันธ์กองทัพของรัสเซียก็ได้เคลื่อนกําลังทหารเข้าบุกรุกประเทศยูเครน ซึ่งนับว่าเป็นวันแรกของการทําสงครามระหว่างรัสเซียและยูเครน และแม้สงครามยังจํากัดอยู่เฉพาะประเทศยูเครน 

แต่สงครามทางเศรษฐกิจและการเงินของสองค่ายยักษ์ก็ได้ระเบิดขึ้น หลังจากมาตรการควํ่าบาตรต่อรัสเซียที่ได้ประกาศใช้โดยสหรัฐและพันธมิตร และรัสเซียก็นํามาตรการมาตอบโต้ซึ่งได้ก่อผลกระทบต่อการดําเนินการทางเศรษฐกิจของประเทศทั่วโลก ทั้งในด้านการผลิต การบริโภค การค้าขาย การลงทุน และธุรกิจการเงิน

ตอนนี้เริ่มมองเห็นภาพของการเปลี่ยนแปลงด้านการค้าระหว่างประเทศกันแล้ว ได้มีการประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องว่า สงครามรัสเซียยูเครนครั้งนี้จะส่งผลให้การค้าโลกหดตัวไปถึงครึ่งเท่าตัว และยิ่งไปกว่านั้น กระบวนการค้าระหว่างประเทศก็จะเปลี่ยนแนวจากการค้าเปิดแบบเสรีที่เคยรุ่งเรืองมากที่องค์การการค้าโลก (WTO) ได้ยึดถือมานาน มาเป็นการค้าแบบกีดกัน เพื่อผลประโยชน์ของประเทศตนเท่านั้น 

ต่อจากนี้ไปการค้าของโลกไม่ใช่จะหดตัวเท่านั้น แต่จะมีการเปลี่ยนแปลงไปอีกมากอย่างแน่นอน ยุทธการแบบปลาใหญ่กินปลาเล็กในโลกนี้ก็จะมีให้เห็นชัดเจนขึ้นผลกระทบต่อประเทศไทย ซึ่งยังเป็นประเทศที่ยังไม่สร่างไข้นั้นมีแน่ แต่ผู้บริหารที่อาสามาดูแลบ้านเมืองและประชาชนคนไทยนั้น นอกเหนือจากการมุ่งเตรียมการที่จะครองอํานาจกันต่อไป 

ขณะนี้ท่านได้ทําอะไรให้ชาวบ้านสรรเสริญกันบ้าง แม้ไม่ได้ทําอะไรเป็นชิ้นเป็นอันเกี่ยวกับการรับมือกับสถานการณ์ที่เลวร้ายให้เห็น อย่างน้อยก็ควรต้องคิดปรับยุทธศาสตร์ระยะสั้นและกลาง เพื่อรับมือกับปัญหาให้ได้แล้วก็ควรลืมยุทธศาสตร์ชาติ20 ปีไปให้ได้ด้วย

ผมว่าสิ่งที่เด็กมหาวิทยาลัยที่เพิ่งมีสิทธิเลือกตั้งในเร็วๆนี้ก็คิดออก ก็คือการปรับเปลี่ยนนโยบายและแนวทางในการดําเนินงานในองคาพยพของกระทรวงที่เกี่ยวข้องให้รับกับสถานการณ์โลกที่เปลี่ยนไปให้ได้ก่อน โดยเฉพาะกระทรวงที่เป็นด่านแรก อันได้แก่กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์  

และอาจรวมถึงกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกระทรวงเหล่านี้จะต้องถูกวางแนวการทํางานใหม่ จะต้องได้รับงบประมาณเพิ่มเป็นของตัวเองที่เพียงพอ หากเงินรายได้ของรัฐไม่พอก็ต้องไปตัดทอนงบประมาณของกระทรวงที่ไม่จําเป็นออกเพื่อนําไปโปะให้กระทรวงที่ต้องถูกปรับตัวให้กระฉับกระเฉงขึ้น เป็นต้น 

สรุปแล้ว งบประมาณประจําปี 2566 ที่มีแผนจะเสนอเข้าพิจารณาในสภานิติบัญญัติเร็วๆนี้จําเป็นจะต้องถูกรื้อใหม่ และจะต้องยืดเวลาใช้ไปอีกอย่างน้อย 3 เดือน เพื่อให้เป็นงบประมาณที่รับกับสถานการณ์ของโลกที่กําลังเปลี่ยนแปลงเป็นเลวร้ายอย่างรวดเร็วที่เห็นๆกันอยู่

อย่างไรก็ตาม คนไทยส่วนใหญ่คงมองออกว่าตอนนี้รัฐบาลนี้คงอ่อนล้าและมึนงง การคิดจะกระตุ้นเศรษฐกิจตรงไหน อย่างไร และหาเงินจากไหนมาใช้ดูจะขยับตัวหามาตรการกันฝืดเต็มทีแล้วครับ ก็ใคร่ขอเสนอให้ท่านผู้รับผิดชอบต่อบ้านเมือง รีบยุบสภาในโอกาสแรกซะจะดีไหมครับ อย่างน้อยก็จะได้เห็นเงินทองสะพัดในระบบเศรษฐกิจตามวิถีของการเมืองไทยซึ่งจะทําให้ประชาชนพอมีกะจิตกะใจดับทุกข์ได้บ้างก็ยังดี