เริ่มแล้ว "กรมราง" ประเมินคุณภาพรถไฟสายสีแดง ผ่านเกณฑ์ด้านไหนบ้างเช็คเลย

นายสรพงศ์ ไพฑูรย์พงษ์ รองปลัดกระทรวงคมนาคม หัวหน้ากลุ่มภารกิจด้านการขนส่ง เปิดเผยภายหลังเป็นประธานการประชุมคณะอนุกรรมการด้านประเมินคุณภาพสถานีรถไฟชานเมือง (สายสีแดง) และสถานีกลางบางซื่อและรูปแบบการเดินรถไฟเข้าสู่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) ครั้งที่ 2/2565 ว่า คณะอนุกรรมการฯ ได้ร่วมกันพิจารณาผลการประเมินคุณภาพสถานีรถไฟชานเมือง (สายสีแดง) และสถานีกลางบางซื่อ โดยใช้เกณฑ์การประเมินแบบ Likert Scale แบ่งเป็นค่าคะแนน 5 ระดับ ได้แก่ ต่ำที่สุด (0-1 คะแนน) ต่ำ (1.1-2 คะแนน) ปานกลาง (2.1-3 คะแนน) มาก (3.1-4 คะแนน) มากที่สุด 4.1-5 คะแนน โดยผลการประเมินฯ พบว่า สถานีกลางบางซื่อ มีค่าเฉลี่ยคะแนนที่ 3.3 สถานีในระบบรถไฟชานเมืองสายสีแดงเหนือ มีค่าเฉลี่ยคะแนนที่ 3.0 และสถานีในระบบรถไฟชานเมืองสายสีแดงตะวันตก มีค่าเฉลี่ยคะแนนที่ 2.6 คิดเป็นค่าเฉลี่ยรวมทั้งระบบ เป็น 3.0 ซึ่งอยู่ในระดับปานกลาง ผ่านเกณฑ์ขั้นต่ำในการเปิดให้บริการแก่ประชาชนได้

 สำหรับประเด็นปัญหาที่จำเป็นต้องได้รับการดำเนินการปรับปรุงเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการบริการมากยิ่งขึ้น ในประเด็นต่างๆ เช่น ด้านการเชื่อมต่อการเดินทาง ด้านการออกแบบเพื่อคนทุกคน และด้านความปลอดภัย เป็นต้น โดยคณะอนุกรรมการฯ มีมติเห็นชอบผลการประเมินคุณภาพสถานีฯและมอบหมายให้ฝ่ายเลขานุการจัดทำรายงานผลการประเมินดังกล่าวเสนอต่อปลัดกระทรวงคมนาคมและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ตามคำสั่งกระทรวงคมนาคม ที่ 1061/2564 สั่ง ณ วันที่ 24 ธ.ค. 2565 เพื่อมอบหมายให้การรถไฟแห่งประเทศไทยพิจารณาปรับปรุงตามความเห็นของคณะอนุกรรมการฯ โดยด่วนเพื่อให้สถานีกลางบางซื่อและสถานีในระบบรถไฟชานเมืองสายสีแดงมีความพร้อมในการให้บริการต่อไป 

ส่วนข้อเสนอแนะ ดังนี้ 1. ปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวกและสภาพกายภาพเพื่อรองรับการใช้งานของคนทุกคน ได้แก่ ปรับปรุงตะแกรงระบายน้ำให้วีลแชร์เข็นผ่านได้ ,จัดทำทางลาดบริเวณทางเท้ารอบสถานีให้มีความครอบคลุมต่อเนื่อง โดยเฉพาะบริเวณจุด Drop-off ,ซ่อมแซมอุปกรณ์ สุขภัณฑ์ ระบบไฟส่องสว่าง สิ่งอำนวยความสะดวกและปรับปรุงสภาพกายภาพภายใน-ภายนอกสถานี ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน ไม่เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ และเพื่อเป็นภาพลักษณ์อันดีของระบบ,จัดให้มีเคาน์เตอร์หรือจุดบริการสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ เพื่อรองรับผู้โดยสารกลุ่มดังกล่าว ณ สถานีขนาดใหญ่ เช่น สถานีกลางบางซื่อ สถานีดอนเมือง และสถานีรังสิต เป็นต้น ,จัดให้มีเคาน์เตอร์เตี้ย เพื่อบริการหรือจำหน่ายตั๋วสำหรับผู้ที่ใช้วีลแชร์ในสถานีรถไฟชานเมืองสายสีแดงตะวันตก ทั้ง 3 สถานี ได้แก่ บางซ่อน บางบำหรุ และตลิ่งชัน , ปรับปรุงให้มีเส้นเตือนบนชั้นชานชาลา ในระยะห่างจากขอบชานชาลา อย่างน้อย 60 ซม. ไม่เกิน 75 ซม. หรือจัดให้มีแผงกันตกหรือ PSD บริเวณขอบชานชาลา (ตามกฎกระทรวงฯ ปี 64 ของ มท.),จัดให้มีระบบพื้นผิวต่างสัมผัสทั้งเตือนทางและนำทาง สอดคล้องตามที่กฎกระทรวงฯ ปี 64 ของ มท. กำหนด

2. ปรับปรุงระบบการให้ข้อมูล ระบบป้ายสัญลักษณ์ ป้ายบอกทาง และเสียงประกาศ ได้แก่ ปรับปรุง จัดให้มีระบบป้ายบอกทาง ป้ายสัญลักษณ์ที่เป็นป้ายถาวร และใช้สัญลักษณ์ภาพ (Pictogram) ที่เป็นมาตรฐานและเอกภาพเดียวกันทั้งระบบ เพื่อสื่อสารประชาสัมพันธ์ข้อมูลที่จำเป็นในการเดินทางอย่างมีประสิทธิภาพ ,ติดตั้งเฉพาะป้ายที่บอกข้อมูลการเดินทางในปัจจุบัน โดยปรับปรุงหรือปิดป้ายที่เป็นข้อมูลการเดินทางในอนาคตออก เพื่อลดความสับสนในการใช้บริการของผู้โดยสาร แก้ไขป้ายที่มีการใช้รูปสัญลักษณ์หรือลูกศรที่ผิดให้ถูกต้อง ,จัดให้มีเสียงประกาศภายในสถานีและชั้นชานชาลาเพื่อแจ้งข้อมูลการบริการให้ผู้โดยสารได้รับรู้ -,จัดให้มีป้ายบอกทางไปชั้นชานชาลาที่ระบุเส้นทางปลายทาง เพื่อให้ผู้โดยสารใช้บริการได้โดยไม่สับสน , ซ่อมแซมบำรุงรักษาป้าย Directory เดิม ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน และจัดให้มีป้าย Directory เพิ่มเติมภายในสถานี และชั้นชานชาลาทุกสถานี ,ปรับปรุงปัญหาจอภาพแสดงข้อมูลบริการภายในสถานีที่เบลอ มองเห็นไม่ชัด หรือแสดงข้อมูลที่ไม่ถูกต้องครบถ้วน ,ปรับปรุงด้านระบบเชื่อมต่อการเดินทางบริเวณสถานี - ติดตั้งป้ายบอกทางไปสถานีจากถนนทางเข้าหลัก ในตำแหน่งที่เหมาะสม มีขนาดหรือรูปแบบที่เป็นมาตรฐานและเป็นเอกภาพ

3.ประสาน ขบ. และ ขสมก. ในการจัดระบบขนส่งมวลชนขนาดรองเข้ารองรับการเดินทางเชื่อมต่อบริเวณสถานีต่างๆ โดยเฉพาะ สถานีหลักหก บางซ่อน บางบำหรุ และตลิ่งชัน ซึ่งยังคงมีปัญหาเรื่องระบบขนส่งขนาดรองเชื่อมต่อสถานี และให้เร่งหารือกับ ขสมก. เพื่อพิจารณาการจัดรถโดยสารประจำทาง ขสมก. หรือ Shuttle Bus เข้าบริการประชาชน ณ สถานีกลางบางซื่อเป็นการถาวรและมีความยั่งยื่นต่อไป

4. เสนอให้มีการปรับปรุงด้านความปลอดภัย ได้แก่ กำกับดูแล และเร่งปรับปรุงซ่อมแซมสภาพกายภาพ โครงสร้างพื้นฐาน และสิ่งอำนวยความสะดวกที่ชำรุด หรือไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ภายในสถานีและบริเวณโดยรอบ ให้อยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งาน ไม่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ ,จัดให้มีระบบป้ายสัญลักษณ์ ป้ายเตือน ป้ายแนะนำ ที่เป็นไปตามมาตรฐาน และเป็นเอกภาพเหมือนกันทุกสถานี แก้ไขการใช้ป้ายสัญลักษณ์ทางออกฉุกเฉินไปใช้บอกทางผิดประเภท (สาย RW)

5. เสนอให้มีการปรับปรุงด้านการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชน กรณีการแก้ไขปัญหาวินมอเตอร์ไซด์รับจ้างเถื่อน และการบุกรุกหรือใช้พื้นที่ภายในสถานีอย่างผิดวัตถุประสงค์ เช่น ใช้เป็นที่จอดรถของบุคคลภายนอก การใช้พื้นที่จอดแล้วจรเป็นตลาดนัดขายของกีดขวางทางสัญจร โดยให้พิจารณาจัดระเบียบพื้นที่อย่างเคร่งครัด รวมทั้งการพิจารณาจ้าง Out source ในการกำกับความเป็นระเบียบและความปลอดภัยของพื้นที่ เป็นต้น

6. เสนอให้มีมาตรการบริหารจัดการขบวนรถไฟทางไกลที่เข้าให้บริการที่สถานีกลางบางซื่อและการเยียวยาสำหรับผู้โดยสาร ได้แก่ การเสนอให้ผู้โดยสารสามารถใช้ตั๋วรถไฟทางไกล ขึ้นสายสีแดงฟรี 1 ครั้ง ทุกรอบทุกเที่ยว และสำหรับผู้โดยสารรถไฟชานเมือง ตามที่ รฟท. เสนอให้รถไฟชานเมืองใช้ทางวิ่งยกระดับ จึงเสนอให้ผู้โดยสารรถไฟชานเมืองสามารถนำตั๋วรถไฟชานเมือง ขึ้นสายสีแดงได้ฟรี โดยกรณีขาเข้าเฉพาะช่วง 30 นาที หลังเวลาที่ระบุบนตั๋วรถไฟชานเมือง และในส่วนกรณีขาออกเฉพาะช่วง 30 นาที ก่อนเวลาที่ระบุบนตั๋วรถไฟชานเมือง นอกจากนี้ยังเสนอให้มีการจัดรถ Shuttle bus วิ่งบริการรับส่ง สถานีกรุงเทพ – บางซื่อ ความถี่ 15 นาที/เที่ยว โดยไม่มีค่าใช้จ่ายสำหรับผู้โดยสารที่มีตั๋วรถไฟทางไกลหรือรถไฟชานเมือง

ทั้งนี้คณะอนุกรรมการฯ ไม่สามารถพิจารณาในบางประเด็นที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการรถไฟแห่งประเทศไทย เนื่องจากไม่ได้รับข้อมูลสถานะความคืบหน้าผลการดำเนินการจากการรถไฟแห่งประเทศไทยเพื่อประกอบการพิจารณา คณะอนุกรรมการฯ จึงได้มอบหมายให้การรถไฟแห่งประเทศไทยเร่งดำเนินการตามมติที่ประชุมคณะอนุกรรมการฯ ครั้งที่ 1/2565 เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2565 โดยจัดทำแผนการจัดระบบหมุนเวียนผู้โดยสารภายในสถานีกลางบางซื่อ (Circulation) และจัดทำแผนและรายงานสรุปสถานะการดำเนินการปรับปรุงห้องน้ำภายในขบวนรถให้เป็นระบบปิดที่สามารถกักเก็บสิ่งปฏิกูลได้ให้ชัดเจน เพื่อนำเสนอในการประชุมคณะอนุกรรมการฯ ครั้งต่อไป รวมทั้งจัดทำแผนและรายงานสรุปสถานะการดำเนินการด้านการลดมลพิษจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ดีเซลที่มาจากหัวรถจักรบนชั้นชานชาลาสถานีกลางบางซื่อ และจัดทำรายงานสรุปสถานะ/ผลการดำเนินการปรับปรุงระบบป้ายบอกทางภายในสถานีกลางบางซื่อ

นอกจากนี้ที่ประชุมจะพิจารณาแนวทางการจัดจ้างผู้ประกอบการสำหรับการให้บริการรถวีลแชร์หรือรถขนสัมภาระภายในสถานีกลางบางซื่อ เพื่ออำนวยความสะดวกให้ประชาชนและลดปัญหาสูญหาย และจัดทำแผนการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากการปรับย้ายการบริการรถไฟเชิงพาณิชย์สายเหนือและสายตะวันออกเฉียงเหนือจากเดิมต้นทางที่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) ย้ายมาเป็นสถานีกลางบางซื่อ พร้อมจัดทำแผนการเตรียมความพร้อมการปรับย้ายขบวนรถไฟเชิงพาณิชย์สายเหนือและสายตะวันออกเฉียงเหนือจากเดิมต้นทางที่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) ย้ายมาเป็นสถานีกลางบางซื่อให้ชัดเจน

  อย่างไรก็ตามเสนอให้ รฟท. ดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของประชาชนที่ได้รับผลกระทบตามข้อ 6 ทุกครั้ง ในกรณีที่มีปรับย้ายการบริการรถไฟเชิงพาณิชย์ฯ และดำเนินการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนทราบล่วงหน้าอย่างน้อย 30 วันเพื่อลดผลกระทบต่อประชาชน และจัดทำแผนการอำนวยความสะดวกการเดินทางเชื่อมต่อของประชาชน ณ สถานีกลางบางซื่อ อาทิ แผนการกำหนดมาตรการหรือแนวทางการจัดการรถจักรยานยนต์รับจ้างบริเวณด้านหลังสถานีคณะอนุกรรมการฯ ได้มอบหมายให้ฝ่ายเลขานุการฯ จัดทำรายงานผลการประชุมเพื่อแจ้งคณะอนุกรรมการฯเพื่อรับรองรายงานฯ และสรุปผลการประชุมตลอดจนข้อเสนอแนะรายงานต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมเพื่อพิจารณาต่อไป