ประท้วงฮ่องกงยังไม่เห็นทางออก จีนส่งกองทัพปราบไม่ใช่คำตอบ

28 ส.ค. 2562 | 04:55 น.

 

ต้องถือว่าที่ผ่านมารัฐบาลจีนได้แสดงความอดทนอย่างสูงต่อสถานการณ์ประท้วงในฮ่องกง มีมาตรการตอบโต้ที่เห็นได้คือการเตือน การสร้างความกดดันด้านต่างๆ ซึ่งถือว่าเป็นไปแบบละมุนละม่อมเทียบกับระดับความตึงเครียดของเหตุการณ์ และที่ผู้ประท้วงมีการกระทำและข้อเรียกร้องที่เข้าข่ายขัดแย้งกับระบอบ “ 1 ประเทศ 2 ระบบ” อาทิ การโบกธงต่างชาติโดยผู้ประท้วง

นอกจากนี้ รัฐบาลจีนยังมีท่าทีค่อนข้างปกป้องฮ่องกง โดยสถานทูตจีนทั่วโลกระบุว่า “การประท้วงดังกล่าวมีผู้นิยมความรุนแรงอยู่แถวหน้า มีชาวเมืองที่หลงเชื่อคำชักชวนอยู่กองกลาง แต่เบื้องหลังกลับมีกลุ่มอำนาจต่อต้านจีนและปั่นป่วนฮ่องกง ทั้งในและนอกฮ่องกงที่คอยสนับสนุนการใช้ความรุนแรง” ก็แสดงว่ารัฐบาลจีนไม่เหมารวมเข่งประเด็นการประท้วง หากแต่เห็นแล้วว่ามีความซับซ้อนหลายมิติ และกำลังแยกประเด็นปัญหาเพื่อหามาตรการสำหรับแต่ละส่วน

ทำไมปักกิ่งต้องอดทน? ทำไมต้องปกป้องฮ่องกง? เพราะว่าประเทศจีนยังต้องพึ่งบทบาทพิเศษในฐานะเมืองท่าเสรีของฮ่องกงอยู่มาก หากทำให้ฮ่องกงพินาศแบบกู่ไม่กลับ จะมีผลลบต่อประเทศจีนส่วนรวมเองทั้งในเชิงเศรษฐกิจและการเมืองระหว่างประเทศ ในแง่นี้ต้องเชื่อก่อนว่า ถึงแม้ประเทศจีนมีการปกครองในระบบสังคมนิยม แต่มีนโยบายเศรษฐกิจในทางปฏิบัติเป็นแบบทุนนิยม ดังนั้นความเป็นอยู่และปากท้องของประชาชน 1.4 พันล้านคนนั้นย่อมมีความสำคัญสูง

 

ประท้วงฮ่องกงยังไม่เห็นทางออก  จีนส่งกองทัพปราบไม่ใช่คำตอบ

 

บทบาทของฮ่องกงสำคัญตรงไหน?

1.การค้า ฮ่องกงเป็นคู่ค้าส่งออกของจีนเป็นอันดับ 2 รองจากสหรัฐฯ โดยมูลค่าการส่งออกของฮ่องกงคิดเป็นกว่า 20% ของมูลค่าการส่งออกของจีนทั้งหมด ซึ่งส่วนมากเป็นในรูป re-export จากมณฑลต่างๆ ในจีน และบทบาทนี้มีความสำคัญมากขึ้นภายใต้สงครามการค้า ที่ผ่านมารัฐบาลจีนได้มีการจัดตั้งเขตการค้าเสรีหรือ free trade zone ในเมืองท่าหลายแห่ง เพื่อสร้างสมดุลกับฮ่องกง แต่ยังไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร เม็ดเงินลงทุนในเขตการค้าเสรีหลายแห่งมีแนวโน้มลดลง เพราะกระบวนการยุติธรรมที่ยังเป็นระบบเดียวกับประเทศจีน และที่สำคัญระบบภาษีที่ยังไม่เอื้อต่อการดึงดูดมันสมอง

2.ตลาดทุน ตลาดหุ้นฮ่องกงเป็นแหล่งระดมทุนจากภายนอกที่สำคัญที่สุดของบริษัทจีน โดยตลาดหุ้นฮ่องกงมีหุ้นจีนจดทะเบียนอยู่หลายร้อยบริษัท ครองอันดับ 1 ของการระดมทุน IPO ในโลกมาแล้วหลายปี ล่าสุดปี 2018 การระดม IPO ในตลาดหุ้นฮ่องกงครองอันดับ 1 เป็นเงิน 36 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มากกว่าเม็ดเงิน IPO ของตลาดหุ้นเอ แชร์ (เซี่ยงไฮ้และเสินเจิ้นรวมกัน) ที่มีมูลค่าเพียง 20 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ข้อเท็จจริงคือการระดมเงินทุนของบริษัทจีนจากแหล่งทุนต่างชาติในปัจจุบันกระจุกตัวอยู่ที่ตลาดหุ้นฮ่องกงและตลาดหุ้นสหรัฐฯเท่านั้น

3.เงินหยวน เป้าหมายหลักของการปฏิรูประบบการเงินของจีน คือการให้เงินหยวนมีความเป็นสากล และช่องทางหลักคือฮ่องกงเท่านั้น ดังนั้น จึงสรุปได้ว่าฮ่องกงจึงยังคงสถานะพิเศษมากต่อเศรษฐกิจจีน ชนิดที่ไม่มีเมืองใดในจีนมาแทนได้ แน่นอนหากไม่มีเศรษฐกิจจีนหนุนหลังอยู่ ฮ่องกงก็อยู่ไม่ได้เช่นกัน หากแต่ในวินาทีนี้ผู้ประท้วงฮ่องกงกว่าล้านคนกำลังบอกว่าพวกเขาไม่ได้มีส่วนร่วมกับความรุ่งเรืองที่จีนนำมาให้ พวกเขาจึงไม่มีอะไรจะเสีย 

 

หากแต่ชาวจีนอีกหลายสิบถึงหลายร้อยล้านคน รวมถึงชาวฮ่องกงที่เหลืออีกหลายล้านคน จะได้รับผลกระทบทางตรงหากฮ่องกงพินาศ และอย่าลืมว่าในจำนวนประชาชนฮ่องกงกว่า 7 ล้านคน มีนับล้านคนเป็นคนจีนแผ่นดินใหญ่ที่ย้ายสำมะโนครัวไปเป็นคนฮ่องกงในช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมา

ดังนั้น วิธีแก้ปัญหาของรัฐบาลจีนจึงคงเป็นไปแบบระมัดระวัง ผสมผสานระหว่างการเตือน การข่มขู่ การจับกุมเฉพาะกลุ่ม การกดดันธุรกิจให้เลือกข้าง การตัดเส้นทางการสนับสนุนผู้ประท้วง ฯลฯ เชื่อว่าปักกิ่งมีไพ่ให้เล่นได้หลายใบ ทั้งทางตรงและทางอ้อม แต่ไพ่ใบหนึ่งที่ปักกิ่งจะไม่ใช้คือการยกกองทัพเข้ามาปราบผู้ประท้วง เพราะนั่นไม่เพียงแต่จะทำให้ฮ่องกงพินาศแบบกู่ไม่กลับ แต่จะเป็นชนวนให้พรรคคอมมิวนิสต์จีนถดถอยเองด้วย

 

คอลัมน์ลวดลายมังกร

โดย : มาณพ เสงี่ยมบุตร 

ผู้ช่วยผู้จัดการใหญ่ 

ผู้บริหารสายงาน China Business ธนาคารไทยพาณิชย์

 

หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3,500 หน้า 4 วันที่ 29 - 31 สิงหาคม พ.ศ. 2562