- WWW.SETTRADE.COM - SET 1,565.45 -2.18 -0.14% Value 45,085.83 Mil.Baht SET50 1,053.40 -0.88 -0.08% Value 30,485.65 Mil.Baht SET100 2,311.64 -2.74 -0.12% Value 33,889.57 Mil.Baht sSET 682.03 -2.08 -0.30% Value 399.04 Mil.Baht SETCLMV 972.93 -1.40 -0.14% Value 11,926.32 Mil.Baht SETHD 1,115.70 -1.43 -0.13% Value 10,780.70 Mil.Baht SETTHSI 965.99 -4.11 -0.42% Value 24,389.57 Mil.Baht SETWB 992.40 +1.04 +0.10% Value 7,700.95 Mil.Baht mai 314.23 -0.32 -0.10% Value 358.93 Mil.Baht AGRO 422.58 +0.83 +0.20% AGRI 145.18 +0.26 +0.18% FOOD 12,305.53 +24.35 +0.20% CONSUMP 95.53 +0.25 +0.26% FASHION 624.06 +2.66 +0.43% HOME 21.69 -0.04 -0.18% PERSON 247.29 +0.16 +0.06% FINCIAL 171.56 -2.25 -1.29% BANK 438.19 -7.04 -1.58% FIN 4,255.68 -18.01 -0.42% INSUR 10,758.33 -62.94 -0.58% INDUS 94.14 -1.72 -1.79% AUTO 389.39 -0.16 -0.04% IMM 43.55 -0.43 -0.98% PAPER 2,714.67 -14.07 -0.52% PETRO 889.30 -22.21 -2.44% PKG 2,981.13 +2.95 +0.10% STEEL 22.52 -0.10 -0.44% PROPCON 121.99 -0.49 -0.40% CONMAT 9,770.13 +42.19 +0.43% PROP 248.67 -2.82 -1.12% PF&REIT 240.12 -0.03 -0.01% CONS 67.31 -0.08 -0.12% RESOURC 215.23 +0.94 +0.44% ENERG 24,548.21 +107.66 +0.44% MINE 5.86 -0.04 -0.68% SERVICE 506.56 +0.17 +0.03% COMM 39,560.21 +44.67 +0.11% HELTH 5,356.98 -53.43 -0.99% MEDIA 53.89 -0.33 -0.61% PROF 147.17 -1.31 -0.88% TOURISM 500.84 -6.78 -1.34% TRANS 412.26 +2.56 +0.62% TECH 164.64 +1.27 +0.78% ETRON 1,164.11 -10.95 -0.93% ICT 162.10 +1.50 +0.93% TFEX SET50 Index Futures S50Z19 1,054.8 +1.1 205,083 S50F20 1,051.1 -2.2 4 S50G20 1,049.4 -1.4 7 S50H20 1,051.5 +1.4 24,910 S50M20 1,047.5 +0.9 3,884 S50U20 1,041.5 +0.6 1,380 Sector Index Futures BANKZ19 - - - COMMZ19 - - - ENERGZ19 - - - FOODZ19 - - - ICTZ19 - - - Single Stock Futures AAVZ19 2.26 +0.01 15 ADVANCZ19 213.00 +1.50 202 AEONTSZ19 - - - AMATAZ19 21.24 +0.14 2,737 AOTZ19 73.75 +0.25 208 APZ19 6.61 -0.04 37 BAZ19 - - - BANPUZ19 11.45 -0.15 239 BAYZ19 - - - BBLZ19 171.42 -1.93 156 BCHZ19 17.20 +0.10 606 BCPZ19 25.43 -0.25 211 BCPGZ19 - - - BDMSZ19 24.30 -0.40 404 BEAUTYZ19 1.79 -0.08 90 BECZ19 5.84 - 37 BEMZ19 10.87 +0.01 11 BGRIMZ19 54.05 +1.35 253 BHZ19 133.00 -2.42 43 BJCZ19 43.40 +0.40 44 BLAZ19 - - - BLANDZ19 1.32 - 21 BTSZ19 13.90 +0.23 594 CBGZ19 85.39 +0.89 128 CENTELZ19 25.75 -0.91 467 CHGZ19 2.61 -0.01 78 CKZ19 18.81 -0.42 2,007 CKPZ19 5.08 +0.01 1,109 COM7Z19 - - - CPALLZ19 74.90 -0.44 186 CPFZ19 26.36 -0.14 2,006 CPNZ19 59.30 -1.10 734 DELTAZ19 - - - DTACZ19 54.24 +1.04 590 EAZ19 43.25 +0.57 389 EGCOZ19 342.16 +0.68 82 EPGZ19 7.13 +0.03 1 ERWZ19 6.05 +0.09 17 ESSOZ19 7.11 -0.03 503 GFPTZ19 - - 100 GLOBALZ19X 16.40 - 104 GLOWZ19 68.01 -8.62 18 GPSCZ19X 84.75 +1.27 604 GULFZ19 169.50 +0.01 177 GUNKULZ19X 2.95 -0.04 3 HANAZ19 29.75 -0.89 105 HMPROZ19 16.00 - 6 ICHIZ19 5.16 -0.39 37 INTUCHZ19 57.85 -0.15 68 IRPCZ19 3.35 -0.04 1,539 ITDZ19 1.56 +0.01 13 IVLZ19 32.79 -0.91 1,793 JASZ19 5.05 -0.05 5,111 KBANKZ19 147.50 -4.50 550 KCEZ19 18.10 -1.06 3,529 KKPZ19 - - 20 KTBZ19 16.19 -0.05 241 KTCZ19 - - - LHZ19 - - 100 LPNZ19 4.65 -0.01 33 MAJORZ19 - - - MEGAZ19 - - - MINTZ19 37.20 -0.61 11 MTCZ19 59.50 -1.00 112 ORIZ19 - - - PLANBZ19 7.85 +0.03 10 PRMZ19 7.32 -0.08 517 PSHZ19 15.23 -0.09 2 PSLZ19 7.41 -0.10 1 PTGZ19 18.39 -0.04 592 PTTZ19 42.50 +0.75 112 PTTEPZ19 117.00 -0.50 616 PTTGCZ19 52.40 -0.35 749 QHZ19 2.63 -0.01 2 RATCHZ19 70.00 +0.64 117 ROBINSZ19 65.08 -0.14 40 RSZ19 - - - SZ19 2.80 -0.02 7 SAMARTZ19 6.86 +0.04 2 SAWADZ19X 62.50 -0.20 1 SCBZ19 118.20 -1.80 360 SCCZ19 370.00 +1.99 204 SGPZ19 8.07 -0.21 9 SIRIZ19 1.13 - 8 SPALIZ19 - - 100 SPCGZ19 - - - SPRCZ19 9.10 -0.52 9 STAZ19 9.76 +0.06 4 STECZ19 14.50 +0.12 16 STPIZ19 6.56 -0.06 1 SUPERZ19 - - - TASCOZ19 22.30 +0.10 4 TCAPZ19 56.75 +0.85 201 THAIZ19 6.96 -0.09 14 THANIZ19 - - - THCOMZ19 - - - TISCOZ19 - - 140 TKNZ19 10.91 +0.01 56 TMBZ19X 1.52 -0.04 5,828 TOPZ19 67.27 -0.88 190 TPIPLZ19 1.26 - 5 TRUEZ19 4.44 +0.08 1,998 TTAZ19 4.35 +0.01 1 TTCLZ19 - - - TTWZ19 - - - TUZ19 - - 100 TVOZ19 - - - UNIQZ19 - - - VGIZ19 9.76 -0.09 10 VNGZ19 - - - WHAZ19 4.11 +0.07 2,343 GF10 Futures GF10Z19 21,270 +130 8,276 GF10G20 21,360 +140 4,822 GF10J20 21,420 +120 1,533 GF50 Futures GFZ19 21,260 +110 158 GFG20 21,480 +240 58 GFJ20 21,530 +260 38 Gold Online Futures GOZ19 1,478.20 +8.30 30,620 GOH20 1,488.20 +8.80 5,599 GOLD-D GDZ19 1,484.70 +16.50 51 GDH20 1,494.20 +19.80 207 USD Futures USDZ19 30.28 +0.02 241 USDF20 30.25 +0.01 44 USDG20 30.25 +0.03 1 USDH20 30.24 +0.04 367 BB3 Futures BB3Z19 - - - BB3H20 - - - TGB5 Futures TGB5Z19 - - - TGB5H20 - - - RSS3 Futures RSS3Z19 - - - RSS3F20 - - - RSS3G20 - - - RSS3H20 - - - RSS3J20 - - - RSS3K20 - - - RSS3M20 - - - RSS3D Futures RSS3DZ19 - - - RSS3DF20 - - - RSS3DG20 - - - RSS3DH20 - - - RSS3DJ20 - - - RSS3DK20 - - - RSS3DM20 - - - Index Options Most Active Call Volume S50Z19C1075 4.7 -0.6 1,003 S50Z19C1100 1.4 -0.2 921 S50Z19C1050 14.4 +0.3 778 S50Z19C1125 0.6 -0.2 322 S50Z19C1025 32.1 +0.4 312 Most Active Put Volume S50Z19P1050 9.5 -1.0 1,633 S50Z19P1025 2.8 -0.7 1,335 S50Z19P1075 24.3 -1.7 356 S50Z19P1000 0.9 -0.3 348 S50H20P1025 15.0 - 278 --- ขอเชิญผู้สนใจร่วมกิจกรรมธรรมะในเมือง "เข้าพรรษา เข้าหาพระธรรม" ชวนทำบุญตักบาตร สวดมนต์ เจริญสมาธิภาวนา และรับฟังธรรมบรรยาย โดย "พระเมธีวชิโรดม" (ท่าน ว.วชิรเมธี) อา. 8 ธ.ค.2562 เวลา 06.00-11.00 น. ณ สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) กรุงเทพฯ --- ตลาดหลักทรัพย์ฯ ขอเชิญองค์กรที่สนใจร่วมโครงการ "Care the Bear" ชวนลดโลกร้อนด้วย 6 วิธีจัดอีเวนต์แบบรักษ์โลก ทำได้ง่ายๆ ทุกองค์กรก็ทำได้ ข้อมูลเพิ่มเติม www.setsocialimpact.com สอบถาม 0 2009 9999 ---

เข้าใจสงครามการค้า ผ่าน "ทฤษฎีเกม"

16 Apr 2018

อ่าน 3803 ครั้ง

… สงครามการค้า (Trade War) ระหว่างสหรัฐฯ และจีน กลายเป็นประเด็นร้อนที่ทั่วโลกต่างจับตามองในช่วงนี้ ล่าสุด ทั้ง 2 ประเทศ ได้ประกาศรายชื่อสินค้าที่จะถูกเรียกเก็บภาษีนำเข้า อย่างไม่มีใครยอมใคร ในอดีตที่ผ่านมา สงครามการค้าสร้างความสูญเสียให้กับทุกฝ่าย ตัวอย่างที่ชัดเจน คือ กฎหมายของสหรัฐฯ ในปี 1930 (Smooth-Hawley Act) ที่เริ่มจากประธานาธิบดีเฮอร์เบิร์ต ฮูเวอร์ (Herbert Hoover) ประกาศใช้กำแพงภาษีเพื่อปกป้องสินค้าเกษตรและสินค้าอื่น ๆ กว่า 900 รายการ และตามด้วยการที่ทุกประเทศเข้าร่วมสงครามการค้า จนพาเศรษฐกิจโลกทรุดหนัก เข้าสู่วิกฤติเศรษฐกิจตลอดทศวรรษ 1930 (The Great Depression)

หลายท่านทราบดีว่า ไม่มีประเทศใดได้ประโยชน์จากการทำสงคราม สงครามการค้าก็เช่นกัน แต่คำถามน่าคิด คือ หากไม่เคยมีใครได้ประโยชน์จากการทำสงคราม ทำไมเรายังอาจได้เห็นสงครามการค้าอุบัติขึ้นในโลกยุคปัจจุบัน ทฤษฎีเกม (Game Theory) สามารถให้คำตอบในเรื่องนี้ได้

จอห์น แนช (John Nash) เจ้าของรางวัลโนเบล
© wikipedia

รู้จัก ‘ทฤษฎีเกม’
ทฤษฎีเกม ถือกำเนิดจากเจ้าของรางวัลโนเบล อย่าง จอห์น แนช (John Nash) ที่คนส่วนใหญ่อาจรู้จักผ่านอัตชีวประวัติในหนังรางวัลออสการ์ อย่าง เรื่อง Beautiful Mind ตัวอย่างคลาสสิกหนึ่งที่จะช่วยให้เราเข้าใจทฤษฎีเกมได้ดี คือ Prisoner’s Dilemma ซึ่งจำลองเหตุการณ์ที่ 2 คนร้าย ถูกตำรวจจับ โดยนักโทษทั้ง 2 ถูกแยกกันสอบสวน ในเกมนี้ นักโทษ 2 คน เป็นผู้เล่นเกม (Players) และมีกลยุทธ์หรือทางเลือก (Strategy) อยู่ 2 ทาง คือ ร่วมมือกันปฏิเสธข้อหา (Cooperate) หรือ ทรยศและซัดทอดอีกฝ่าย (Defect) ดังแผนภาพ แสดงทางเลือกและผลลัพท์ (Payoff) จำนวนปีต้องโทษจำคุกของนักโทษตามลำดับ

หากนักโทษคนใดคนหนึ่งเลือกที่จะร่วมมือ แต่อีกฝ่ายกลับทรยศ ฝ่ายที่ทรยศจะพ้นผิด แต่ฝ่ายที่ร่วมมือจะได้รับโทษติดคุกนาน 10 ปี (ดังแผนภาพตำแหน่งล่างซ้ายและบนขวา) แต่หากทั้งคู่ทรยศ ก็จะได้รับโทษติดคุกนาน 8 ปี (ตำแหน่งล่างขวา) ในขณะที่ หากทั้งคู่เลือกที่จะร่วมมือ ทั้ง 2 จะได้รับโทษสถานเบาเท่ากัน คือ ติดคุกเพียงปีเดียว (ตำแหน่งบนซ้าย)

จะเห็นได้ว่า ไม่ว่าอีกฝ่ายจะเลือกกลยุทธ์แบบใด การเลือกที่จะทรยศถือเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุด (Dominant Strategy) ที่จะทำให้นักโทษติดคุกน้อยกว่า หรือ อาจไม่ติดเลย แต่เนื่องด้วยกลัวว่า อีกฝ่ายจะทรยศ ทำให้ทั้งคู่เลือกที่จะทรยศแทนที่จะร่วมมือกัน และจบลงด้วยการได้รับโทษติดคุกนานสูงสุดคนละ 8 ปี โดยจุดนี้ เป็นจุดดุลยภาพแนช (Nash Equilibrium) ที่ผู้เล่นแต่ละฝ่ายเลือกกลยุทธ์ที่ดีที่สุด ภายใต้กลยุทธ์ที่คู่แข่งเลือก

‘ทฤษฎีเกม’ กับปรากฏการณ์สงครามการค้า
ตัวอย่างดังกล่าวสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่ออธิบายปรากฏการณ์สงครามการค้าได้อย่างไร หากเรามองภาพว่า ในเกมนี้ ผู้เล่น คือ สหรัฐฯ และจีน และกลยุทธ์หรืออาวุธที่ใช้ในการทำสงคราม ก็คือ มาตรการภาษีนำเข้าหรือการทำการค้าแบบเสรี โดยผลกระทบ ก็คือ สวัสดิการทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไปจากมาตรการการค้าแบบต่าง ๆ

การเก็บภาษีนำเข้าจะส่งผลให้ราคาสินค้าเพิ่มสูงขึ้น เป็นผลให้ผู้บริโภคในประเทศลดปริมาณการบริโภคลง ผู้ผลิตได้รับประโยชน์จากการผลิตสินค้าทดแทนการนำเข้า และรัฐบาลได้ประโยชน์จากรายได้ภาษีที่เพิ่มขึ้น แต่เนื่องจากภาษีนำเข้าก่อให้เกิดการบิดเบือนการจัดสรรทรัพยากรการผลิตโลก จึงทำให้เกิดความสูญเปล่าทางเศรษฐกิจ ที่เรียกว่า Deadweight Loss

อย่างไรก็ดี ในเหตุการณ์นี้ สหรัฐฯ เป็นประเทศใหญ่ การจัดเก็บภาษีนำเข้าอาจทำให้อุปสงค์ต่อสินค้าที่ถูกเก็บภาษีในตลาดโลกลดลงมาก เป็นผลให้ประเทศผู้ส่งออกต้องลดราคาเพื่อขจัดอุปทานส่วนเกินและทำให้ตลาดกลับเข้าสู่ดุลยภาพ เป็นผลให้อัตราการค้า (Terms of Trade) ของสหรัฐฯ เปลี่ยนไปในทิศทางที่ดีขึ้น

ดังนั้น หากประโยชน์จากอัตราการค้าที่ดีขึ้นมีมากกว่าความสูญเสียทางเศรษฐกิจ สวัสดิการทางเศรษฐกิจสุทธิ (Net Welfare) ของประเทศที่เรียกเก็บภาษีนำเข้า ก็จะเพิ่มขึ้นได้ ภายใต้ข้อแม้ว่า อัตราภาษีนำเข้าจะต้องอยู่ในระดับที่เหมาะสม (Optimum Tariff) ด้วยเหตุนี้ การเก็บภาษีนำเข้าจึงกลายเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุดของสหรัฐฯ เช่นเดียวกันกับนักโทษคนที่ 1 ที่เลือกที่จะทรยศ

กลับมาในฝั่งของจีน มาตรการเก็บภาษีนำเข้าของสหรัฐฯ ทำให้ราคาในตลาดโลกลดลง สร้างภาระให้กับผู้ส่งออกอย่างจีน ทั้งในมิติปริมาณและราคาสินค้าส่งออกที่ลดลง ก่อให้เกิดความสูญเปล่าทางเศรษฐกิจในประเทศผู้ส่งออก ซึ่งกำแพงภาษีนำเข้านี้ เป็นนโยบายผลักเพื่อนบ้านให้เป็นยาจก (Beggarthy Nighhbor) ที่ประเทศผู้จัดเก็บได้ประโยชน์บนความเสียหายของประเทศผู้ส่งออก

แต่เนื่องด้วยจีนก็เป็นประเทศใหญ่เช่นเดียวกับสหรัฐฯ หากจีนมีการเก็บภาษีนำเข้า ก็จะทำให้สวัสดิการทางเศรษฐกิจของจีนเพิ่มขึ้นได้ ซึ่งนโยบายแบบปกป้องนี้ จึงกลายเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุดของจีนเช่นกัน เทียบได้กับนักโทษคนที่ 2 เลือกที่จะทรยศ สอดคล้องกับเหตุการณ์จริง ที่จีนออกมาประกาศตอบโต้ (Retaliation) ด้วยการขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากสหรัฐฯ

(ซ้าย) โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ
(ขวา) สี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน

โดยสรุปแล้วจะเห็นได้ว่า นโยบายแบบปกป้องเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุดสำหรับทั้ง 2 ประเทศ ไม่ว่าอีกฝ่ายจะเลือกใช้กลยุทธ์แบบใด ส่งผลให้ต่างฝ่ายต่างขึ้นภาษีนำเข้า และจบลงที่จุดดุลยภาพแนช ที่ทั้งคู่สูญเสียสูงสุด เป็นที่มาของสงครามการค้านั่นเอง

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ สามารถอธิบายได้ด้วยทฤษฎีเกมอย่างเฉียบแหลม และอาจมีบทสรุปที่คล้ายคลึงกันกับ Prisoner’s Dilemma ที่นักโทษจะต้องจบลงด้วยการติดคุกจากการที่ทั้งคู่ต่างทรยศ ทั้ง ๆ ที่ทางออกที่ดีที่สุด ก็คือ การร่วมมือกัน

สำหรับผู้เล่นอย่างสหรัฐฯ และจีน ที่ผู้เขียนเชื่อว่า ทั้งคู่จะต้องจบลงด้วยการสูญเสียจากการใช้มาตรการภาษีนำเข้าฟาดฟันกัน เพื่อรักษาผลประโยชน์ของตนเอง ทั้ง ๆ ที่ทางเลือกที่ดีที่สุดสำหรับโลกใบนี้และสวัสดิการทางเศรษฐกิจของประเทศ ก็คือ การทำการค้าแบบเสรี จะเป็นจริงตามที่ผู้เขียนเชื่อหรือไม่ มาติดตามกันค่ะ

……………….
บทความ โดย ดร.ดวงดาว มหากิจศิริ คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 38 ฉบับที่ 3,357 วันที่ 15-18 เม.ย. 2561 หน้า 06

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
● ราคาน้ำมันดิบปรับเพิ่ม จากความกังวลสงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯและจีนลดลง
● เงินบาทอ่อนค่า31.26 บาทต่อดอลลาร์ฯตลาดเงินผันผวนระยะสั้นห่วงสงครามการค้า