แผนปฏิบัติการ 5 ปี ความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง

พลโท ดร.ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล ผู้เชี่ยวชาญด้านยุทธศาสตร์และการป้องกันประเทศ ได้ประมวลและนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับแผนปฏิบัติการห้าปี ความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง (พ.ศ.2566-2570) กล่าวคือ

1.เป้าหมายการพัฒนา 

การกำหนดแผนปฏิบัติการนี้ ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความสำเร็จที่สำคัญที่เกิดขึ้น นับตั้งแต่การเปิดตัวความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง อย่างเป็นทางการ ในเดือนมีนาคม พ.ศ.2559 และความสำเร็จในการดำเนินการตาม "แผนปฏิบัติการห้าปีความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง (พ.ศ.2561 - 2565)" และเอกสารฉันทามติที่สำคัญ เช่น การประกาศการประชุมผู้นำครั้งก่อน แถลงการณ์ร่วม และแถลงการณ์ร่วมของการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศ 

โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อกระชับมิตรภาพที่ดีเพื่อนบ้านและความร่วมมือเชิงปฏิบัติของประเทศลุ่มแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง ทั้ง 6 ประเทศ ส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศชายฝั่งทะเล ส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนทุกประเทศ และสร้างแถบพัฒนาเศรษฐกิจแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงที่แข็งแกร่งขึ้น 

ร่วมกันสร้างภูมิภาคแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงที่สงบสุข เจริญรุ่งเรือง สวยงาม และเป็นมิตร รวมทั้งดำเนินการขั้นตอนใหม่ในการสร้างประชาคม ที่มีอนาคตร่วมกันอย่างใกล้ชิดยิ่งขึ้นสำหรับประเทศลุ่มแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขงที่มุ่งเน้นสันติภาพและความเจริญรุ่งเรือง

ทั้งนี้ แผนปฏิบัติการนี้จะส่งเสริมข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางของจีน ข้อริเริ่มการพัฒนาระดับโลก ข้อริเริ่มความมั่นคงระดับโลก และข้อริเริ่มอารยธรรมโลก ตลอดจนวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียนปี 2025 และเอกสารติดตามผล และแผนแม่บทการเชื่อมต่อของอาเซียน ปี 2025 (MPAC) และเอกสารติดตามผล “แผนงานการริเริ่มบูรณาการอาเซียน (IAI) ปี 2031-2025, 

“กรอบการฟื้นฟูที่ครอบคลุมของอาเซียน" (ACRF) และยุทธศาสตร์และวิสัยทัศน์ของกลไกความร่วมมืออนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงอื่น ๆ เป็นส่วนเสริม สิ่งเหล่านี้ ความคิดริเริ่มสอดคล้องกับความร่วมมือที่เอื้อต่อการส่งเสริมสันติภาพ ความเจริญรุ่งเรือง และการพัฒนาในภูมิภาคแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง 

แผนปฏิบัติการยังมุ่งหวังที่จะปฏิบัติตามฉันทามติที่สำคัญ ที่ได้รับภายใต้ความสัมพันธ์การเจรจาระหว่างจีน-อาเซียน ซึ่งรวมถึงฉันทามติที่สำคัญที่ได้รับในการประชุมสุดยอดจีน-อาเซียน เพื่อเฉลิมฉลองครบรอบ 30 ปี ของการสถาปนาความสัมพันธ์การเจรจา กระชับความร่วมมือในการพัฒนาระดับอนุภูมิภาคให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น 

ร่วมกันจัดการกับความท้าทายร่วมกัน และมุ่งมั่นที่จะส่งเสริมการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจและสันติภาพในทุกประเทศ ความเจริญรุ่งเรืองและการฟื้นฟูของภูมิภาคลุ่มน้ำโขงจะช่วยสร้างประชาคมอาเซียน และกระบวนการบูรณาการระดับภูมิภาค ลดช่องว่างการพัฒนาส่งเสริมการดำเนินการของสหประชาชาติ วาระการพัฒนาที่ยั่งยืน พ.ศ.2573 และสร้างความร่วมมือล้านช้าง-แม่น้ำโขง ให้เป็นต้นแบบความร่วมมือระดับอนุภูมิภาคสำหรับความร่วมมือที่ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย

2.หลักการพื้นฐาน  

แผนปฏิบัติการนี้บูรณาการอย่างใกล้ชิดกับความต้องการ และลำดับความสำคัญในการพัฒนาของประเทศลุ่มแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง ทั้ง 6 ประเทศ ตลอดจนกระบวนการบูรณาการทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค การดำเนินการตามแผนปฏิบัติการนี้ จะขึ้นอยู่กับฉันทามติ การปฏิบัติที่เท่าเทียมกัน การเคารพซึ่งกันและกัน 

การปรึกษาหารือร่วมกัน และ การประสานงาน และความสมัครใจ บนพื้นฐานการมีส่วนร่วม การร่วมแบ่งปัน และผลประโยชน์ร่วมกัน โดยต้องยึดมั่นในลัทธิพหุภาคี ปกป้องระบบระหว่างประเทศโดยมีสหประชาชาติ เป็นแกนหลัก และยึดระเบียบระหว่างประเทศตามกฎบัตรสหประชาชาติ และกฎหมายระหว่างประเทศ และ ปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับ และกฎเกณฑ์ภายในของแต่ละประเทศ 

3.โครงสร้างการทำงาน

โดยการปรับปรุงกรอบสถาบันหลายระดับ ประกอบด้วย การประชุมผู้นำ การประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศ การประชุมระดับรัฐมนตรีด้านต่างๆ การประชุมเจ้าหน้าที่ระดับสูง การทูต และคณะทำงานร่วมในด้านต่างๆ เสริมสร้างและกระชับความร่วมมือในสามเสาหลัก (การเมืองและความมั่นคง เศรษฐกิจและการพัฒนาที่ยั่งยืน สังคมและวัฒนธรรม) และประเด็นสำคัญ 5 ประการ (การเชื่อมโยง กำลังการผลิต เศรษฐกิจข้ามพรมแดน ทรัพยากรน้ำ เกษตรกรรม และการลดความยากจน)

4.ความร่วมมือเชิงปฏิบัติ 

โดยเฉพาะการรักษาการแลกเปลี่ยนระดับสูงและการสื่อสารเชิงนโยบายอย่างสม่ำเสมอ และเพิ่มความไว้วางใจทางการเมืองซึ่งกันและกันอย่างต่อเนื่อง

5.ระบบสนับสนุน

ยึดมั่นในความเปิดกว้างและการไม่แบ่งแยก ส่งเสริมซึ่งกันและกัน และประสานงานการพัฒนากับอาเซียน และกลไกความร่วมมือระดับภูมิภาค หรืออนุภูมิภาคอื่นๆ ในแม่น้ำโขง ส่งเสริมการพัฒนาการประสานงานความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง และความร่วมมือจีน-อาเซียน โดยสร้างและปรับปรุงการสื่อสารกับคณะกรรมการความร่วมมือร่วมจีน-อาเซียน และเสริมสร้างความร่วมมือกับศูนย์จีน-อาเซียนในภูมิภาค 

รวมทั้งสำรวจความร่วมมืออย่างแข็งขันกับกลไก หรือ องค์กรระดับภูมิภาค/ระหว่างประเทศ เช่น ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง ยุทธศาสตร์ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอิระวดี-เจ้าพระยา-แม่น้ำโขง ( ACMECS ) และคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง 

ตลอดจนสำรวจการจัดตั้งคู่เจรจาความร่วมมือล้านช้าง-แม่โขง หรือหุ้นส่วนการพัฒนาบนพื้นฐานของฉันทามติระหว่างหกประเทศ และเชิญประเทศที่ได้รับการยอมรับจากหกประเทศ ตลอดจนองค์กรระดับภูมิภาค หรือระหว่างประเทศให้เข้าร่วมในความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง ด้วยวิธีที่เหมาะสม

 (ข้อมูลจากเว็บไซต์ https://www.gov.cn/yaowen/liebiao/202312/content_6922341.htm )