บทบรรณาธิการฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 3518 หน้า 6 ระหว่างวันที่ 31 ต.ค.-2 พ.ย.2562
แบนสารพิษ - ตัดจีเอสพี
อย่าผูกโยงเป็นเรื่องเดียวกัน
ภายหลังประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐอเมริกา ประกาศตัดสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากรหลายประเทศ รวมทั้งทยที่ถูกตัดสิทธิไปด้วยในรอบนี้ราวกว่า 500 รายการ ที่ต้องกลับไปเสียภาษีในอัตรา 5% จาก 0% โดยเหตุเกิดจากสมาพันธ์แรงงานและสภาอุตสาหกรรมแรงงานสหรัฐฯ ยื่นคำร้องให้ตัดสิทธิจีเอสพี ไทยเนื่องจากเห็นว่าไทยมิได้คุ้มครองสิทธิแรงงานตามมาตรฐานระหว่างประเทศเพียงพอ ทั้งที่ไทยได้ดำเนินการปรับปรุงร่างพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ให้สอดคล้องกับข้อเรียกร้องและมาตรฐานองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) แล้ว
สหรัฐฯจะมีหลักในการทบทวนพิจารณาจีเอสพีกับประเทศผู้ที่ได้รับสิทธิฯ ทั้งจากระดับการพัฒนาประเทศรายได้ต่อหัวไม่เกิน 12,055 ดอลลาร์สหรัฐฯ การเปิดตลาดสินค้าและบริการ การคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา การคุ้มครองสิทธิแรงงาน การกำหนดนโยบายลงทุนที่ชัดเจน การสนับสนุนสหรัฐฯในการต่อต้านการก่อการร้าย บางกรณีพิจารณามูลค่านำเข้าที่เกินเกณฑ์สหรัฐฯกำหนด หรือมีความสามารถแข่งขันสูงในตลาดสหรัฐฯอยู่แล้วก็ตัดสิทธิลงมาเช่นเดียวกัน
ทันทีที่สหรัฐฯประกาศตัดสิทธิ ช่วงเวลาประจวบเหมาะกับคณะกรรมการวัตถุอันตราย มีมติเสียงข้างมากให้ห้ามนำเข้า ห้ามใช้ หรือการแบน 3 สารพิษกำจัดวัชพืช ศัตรูพืชพอดี ซึ่งสาร 3 ตัวนี้มีบริษัทผู้ผลิตรายใหญ่สัญชาติสหรัฐฯ หลายฝ่ายจึงนำไปผูกโยงกันว่าเป็นการตอบโต้จากสหรัฐฯด้วยการตัดสิทธิจีเอสพี ทั้งที่การดำเนินการพิจารณาจีเอสพี ดำเนินการมาเป็นระยะๆโดยตลอดแต่เพิ่งมาประกาศ และสหรัฐฯมีกฎหมายที่ประเมินสถานะคู่ค้าอยู่เป็นประจำพร้อมประกาศในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี
เมื่อมีการนำเรื่องไปผูกโยงเข้าด้วยกัน หลายฝ่ายจึงลงความเห็นว่าเป็นการกลั่นแกล้งรังแกจากสหรัฐฯ จึงตามมาด้วยกระแสดราม่า ด้วยการชักชวนตอบโต้สหรัฐฯ เลิกใช้สินค้าสหรัฐฯ ทั้งที่ต้องแยกประเด็นกันให้ชัดเจน ถ้าหากเห็นว่าสารพิษอันตรายและผลกระทบสูงต้องแบน ก็ต้องแสดงพลังต่อสู้ให้เห็นถึงความจำเป็นที่ต้องดำเนินการเยี่ยงนั้น ส่วนการค้า ธุรกิจ ของทั้งสหรัฐฯ-ไทยก็ยังต้องดำเนินต่อไป ตามผลประโยชน์ทางการค้าของแต่ละฝ่าย
เราไม่เห็นด้วยกับการผูกโยง 2 เรื่องเข้าด้วยกัน เพราะการโยงร้อยรัดเข้าด้วยกันดังกล่าว จะนำไปสู่ยุทธศาสตร์การแก้ปัญหาที่ผิดพลาด และจะเกิดความเสียหายต่อผลประโยชน์ภาพรวมทางการค้าและธุรกิจของประเทศ การที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เรียกประชุม ครม.เศรษฐกิจและมอบหมายให้ 3 กระทรวง การต่างประเทศ พาณิชย์ แรงงาน ไปเจรจากับสหรัฐฯในเรื่องจีเอสพี นั้นชอบแล้ว ขณะเดียวกันต้องเตรียมทางถอยโดยเอกชนผู้ผลิตต้องลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพ เพื่อให้อยู่ในสถานะแข่งขันได้ โดยไม่พึ่งพาจีเอสพี ซึ่งเป็นสิทธิของผู้ให้ที่มีระยะเวลาช่วงหนึ่งเท่านั้น อย่างไรเสียสิทธินี้ก็หมดไปอยู่ดี