อภิมหานคร ‘กรุงเทพฯ’ กับ‘Northern Suburban Growth’

ทำไมจึงเรียกว่า “อภิมหา นคร” ภาษาอังกฤษใช้คำว่าเป็น “Cosmopolitan City” ใหญ่กว่า “Metropolitan City” ที่ใช้เรียกกรุงเทพฯในปัจจุบัน United Nations ให้คำนิยามว่าเมืองใดมีประชากรมากกว่า 10 ล้านคนก็จะเป็น Mega City เมืองใหญ่มากมีประมาณ 35 เมืองในโลก ไทยเราอยู่อันดับที่ 22 ประชากรในเขตอิทธิพลโดยรอบซึ่งมี 5 ปริมณฑลมาร่วมด้วยอยู่ที่ 18 ล้านคน (ข้อมูลยูเอ็นปี 2560)

แต่ที่ลงทะเบียนเลือกตั้งในเขตเฉพาะกรุงเทพฯ 50 เขตมีเพิ่ม 5.8 ล้านคน มีประชากรไม่ลงทะเบียน เช่น เมียนมา กัมพูชาอีกราว 2.5 ล้านคน ประชากรเช้าไปเย็นกลับอีก 2.5 ล้านคน มีนักท่องเที่ยวต่างประเทศอีกปีละ 25 ล้านคน นักท่องเที่ยวมากรุงเทพฯ อีกปีละ 60 ล้านคน แล้วจะไปมีประชากรน้อยกว่า 18 ล้านคนได้อย่างไร อีกไม่เกิน 10-15 ปีเราจะมีประชากรในเมืองใหญ่นี้ 25 ล้านคน

เมื่อเมืองใหญ่มากขึ้น บทบาทของเมืองใหญ่มีมากกว่าเมืองหลวง แต่เป็นศูนย์กลางของภูมิภาค เช่น ในศูนย์กลางของ CLMV เป็นศูนย์กลางของเออีซี คำขนานนามในโลกเขาเรียกเมืองมีบทบาทออกไปนอกประเทศเหมือน Cosmopolitan เช่น นิวยอร์ก ลอนดอน โตเกียว และกรุงเทพฯเองก็เป็น Cosmopolitan BKK ดังนั้นภาษาไทยจะ เรียกอย่างไรในอดีตเขาเรียกว่ากรุงเทพมหานครอมรรัตนโกสินทร์ฯ น่าจะปรับเสียใหม่ว่ากรุงเทพอภิมหานครอมรรัตนโกสินทร์ฯ อย่างไรหรือไม่ เมื่อกรุงเทพฯเป็นเมืองใหญ่แล้วอิทธิพลก็จะกว้างออกไปคลุมทุกพื้นที่โดยรอบยิ่งกำลังจะมีระบบโลจิสติกส์ที่ทันสมัย และขยายเป็นเน็ตเวิร์กคลุมออกไปรอบเขตเมือง ออกไปสู่ทุกแดนของประเทศและออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน

เมืองก็จะขยายและโตไปทุกทิศ ผังเมืองรวมฉบับแก้ไขของกรุงเทพฯจะให้ความสำคัญกับเขตในเมืองที่มีศูนย์กลางที่ทุกจุดตัดของ Mass Transit ให้สร้างเป็น Transit Oriented Development : TOD ให้สร้างใหญ่ขึ้น มากขึ้น สูงขึ้น เมืองชั้นในก็จะขึ้นทางสูงเป็น “Hirise- Hidensity” ในขณะเดียวกันเมืองชั้นนอกที่เรียกว่า “ชานเมือง”ก็จะกำหนดให้เป็นเขตเติบโตปลายสถานีโลจิสติกส์ในทุกด้านเป็นเมืองบริวาร

ขณะนี้พื้นที่ที่จะขยายตัวมากสุดคือภาคตะวันตกที่มีรถไฟฟ้าสายสีนํ้าเงินลอดและข้ามแม่นํ้าเจ้าพระยา เขตเมืองใหญ่กำลังโตมาก โตวันโตคืนตลาดก็จะเริ่มเห็นภาวะโอเวอร์ซัพพลาย ภาคตะวันออกไปสู่สมุทรปราการก็มีระบบ Mass transit มีสนามบินสุวรรณภูมิ มีแหล่งอุตสาหกรรมเติบโตอย่างมาก ส่วนภาคใต้มีอุปสรรคคือลงทะเลอ่าวไทยเติบโตไม่ได้เต็มที่ เติบโตค่อนข้างลำบาก

เช่นเดียวกับด้านทิศเหนือของกรุงเทพฯอภิมหานครเล่า กำลังเป็นตัวอย่างดุเดือดรถไฟฟ้าความเร็วสูง รถไฟทางคู่ ทางหลวง กำลังมาแรง มีสถานีดอนเมืองกำลังขยายเป็นตัวส่งเสริมความเจริญ

ที่น่าสนใจคือกิจกรรมด้านเหนือจะเป็นอุตสาหกรรมรายใหญ่ เช่น นวนคร (นํ้าท่วม บ่อยๆ) กับที่น่าสนใจคือจะกำลังเป็นเขตเมืองการศึกษา หรือเป็น Network Logistics เปิดพื้นที่สู่มหาวิทยาลัยขนาดใหญ่อย่างน้อย 3 แห่งคือ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ มหาวิทยาลัยรังสิต อีกทั้งยังมีมหาวิทยาลัยศาสนาอีก 1 แห่ง มีศูนย์แสดงสินค้าขนาดใหญ่ของประเทศ มีช่องทางต่อเชื่อมไปทางทิศตะวันตก ของกรุงเทพฯอภิมหานครสู่เมือง ปริมณฑลที่น่าสนใจคือนครปฐม

ทิศเหนือของกรุงเทพฯยังมีพื้นที่ว่าง ยิ่งเป็นพื้นที่ด้วยระบบขนส่งแล้วก็ต้องจับตามองให้ดีว่ากรุงเทพมหานครตอนเหนือ จะเป็นอย่างไร จะเป็นเมืองการศึกษา มี Education Center ที่เรียกกันว่าเป็น Northen New town มีการศึกษา มีคนรุ่นใหม่ยุค 3.0-4.0 รวมกันอยู่จำนวนมากไหม จะมีรีเสิร์ช เซ็นเตอร์ เสริม 4.0 เป็นซูกูปะของญี่ปุ่น Siligon Valley ของอเมริกา และก็จะกระจายการศึกษา 17 มหา วิทยาลัยดังๆ กระจุกตัวในกรุงเทพฯ ด้วย Northen Education City ได้ ไม่งั้นก็ต้องดูภาคเอกชนที่จะเริ่มเปิดตัวทางทิศเหนือและ ดูระบบคมนาคมกับผังเมืองกรุงเทพฯฉบับใหม่ด้วยว่าจะเสริมด้านเหนือของกรุงเทพมหานครให้เป็น Suburban Growth Center อีกแห่งได้ไหม

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,292
วันที่ 31 สิงหาคม - 2 กันยายน พ.ศ. 2560