การหยุดยิงต้องมาพร้อมความยุติธรรม

ข้อตกลงหยุดยิงระหว่างไทย-กัมพูชา เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2568 ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการยุติความรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนกว่า 188,734 คน ที่ต้องอพยพหนีภัยสู่ศูนย์พักพิง 770 แห่งในเขตชายแดน การเจรจาภายใต้การอำนวยการของมาเลเซีย และการมีส่วนร่วมของสหรัฐฯ และจีน ในฐานะผู้สังเกตการณ์ แสดงให้เห็นถึงความพยายามของประชาคมโลกในการแก้ไขปัญหาด้วยสันติวิธี

แต่สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากเวลา 24.00 น. ของวันเดียวกัน กลับเป็นการเปิดเผยให้เห็นถึงการขาดความจริงใจของฝ่ายกัมพูชา อย่างชัดเจน การที่กัมพูชายังคงใช้อาวุธยิงเข้ามาในเขตแดนไทยหลายจุด รวมถึงพื้นที่ช่องบก, ช่องอานม้า, ซำแต, ปราสาทตาควาย และ ภูมะเขือ ถือเป็นการละเมิดข้อตกลงอย่างเจตนา และเป็นการทำลายความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างประเทศเพื่อนบ้าน

ที่น่าประหลาดใจและประณามอย่างยิ่ง คือ การโจมตีโรงพยาบาลและพื้นที่ชุมชนในหลายพื้นที่ นับเป็นการกระทำที่ละเมิดหลักมนุษยธรรมสากลอย่างร้ายแรง สถานพยาบาลถือเป็นเป้าหมายที่ได้รับการคุ้มครองภายใต้อนุสัญญาเจนีวา การโจมตีสถานพยาบาลจึงเป็นการกระทำ ที่อาจถือเป็นอาชญากรรมสงครามตามกฎหมายระหว่างประเทศ

รายงานจากกองทัพไทยระบุชัดเจนว่า กัมพูชาได้ตั้งอาวุธยิงสนับสนุนไว้บริเวณพื้นที่พลเรือน และสิ่งปลูกสร้างที่ไม่เกี่ยวข้องกับภารกิจทางทหาร ซึ่งเป็นการ “ใช้พลเรือนเป็นโล่มนุษย์” (Human Shield) อย่างชัดเจน การกระทำดังกล่าวไม่เพียงแต่ละเมิดหลักมนุษยธรรมสากลเท่านั้น แต่ยังแสดงให้เห็นถึงการดำเนินสงครามที่ขาดจริยธรรมและไม่เคารพต่อชีวิตพลเรือนผู้บริสุทธิ์

เมื่อพิจารณาถึงการกระทำของกัมพูชาที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเป็นการโจมตีโรงพยาบาล การใช้พลเรือนเป็นโล่มนุษย์ และการละเมิดข้อตกลงหยุดยิง ประเทศไทย และ ประชาคมโลก ควรพิจารณาเดินหน้าดำเนินคดีต่อผู้รับผิดชอบในฐานอาชญากรรมสงครามต่อศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC) การปล่อยให้การกระทำดังกล่าวผ่านไปโดยไม่มีการลงโทษ จะเป็นการสร้างบรรทัดฐาน ที่เป็นอันตรายต่อระบบความมั่นคงของภูมิภาคและของโลก

ท่ามกลางความยากลำบากและอันตรายที่เผชิญ เราขอสดุดีและน้อมระลึกถึงวีรกรรมของทหารไทยผู้กล้าหาญ ที่ได้เสียสละชีวิตเพื่อปกป้องอธิปไตยและดินแดนของชาติ รวมถึงกำลังพลทุกนายที่ยังคงปฏิบัติหน้าที่อย่างเข้มแข็งและมีวินัยตามหลักสากล การที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ เป็นเกียรติยศสูงสุดที่แสดงถึงคุณค่าของการเสียสละเพื่อชาติ

แม้การหยุดยิงจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี แต่สันติภาพที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้ ก็ต่อเมื่อมีความยุติธรรม การที่กัมพูชาต้องรับผิดชอบต่อการกระทำที่ละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ และมีการชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อประชาชนไทยที่ต้องประสบความเดือดร้อน

ประเทศไทยได้แสดงให้เห็นแล้วถึงความตั้งใจดีในการแสวงหาสันติวิธี แต่ความอดทนของเราจะไม่ใช่ความอ่อนแอ เราจะยืนหยัดเพื่อปกป้องอธิปไตยและศักดิ์ศรีของชาติ พร้อมทั้งเรียกร้องให้ประชาคมโลกร่วมกันยืนหยัดบนหลักแห่งความจริง ความยุติธรรม และหลักนิติธรรมระหว่างประเทศ

ทุกชีวิตที่สูญเสียไป ทุกครอบครัวที่ต้องพลัดถิ่น และทุกหยดเลือดของทหารผู้กล้า ต้องไม่ตกเป็นโมฆะ แต่จะต้องเป็นรากฐานของความยุติธรรมและสันติภาพที่แท้จริงในอนาคต

บทบรรณาธิการ หน้า 6 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 45 ฉบับที่ 4,118 วันที่ 31 กรกฎาคม - 2 สิงหาคม พ.ศ. 2568