ขวัญม้า

เขียนเรื่องช้าง เรื่องวัว เรื่องไก่ให้บริการคุณผู้อ่านมาหลายตอนแล้ว หลังสงกรานต์นี้ก็น่าจะเหมาะกับเวลาเล่าเรื่องม้าๆ มาสู่ท่านฟังกันบ้าง

คืนนี้เปิดไดอารี่เดินทางเล่มเก่าๆก็ให้พบว่าเมื่อฤดูร้อนปี62 กลับจากเดินทางในยุโรปจะเข้ากรุงเทพต้องไปต่อ เครื่องบินที่กรุงโดฮา สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มีเวลาพักรอเครื่องบินอยู่วันนึง ก็อย่ากระนั้นเลย เดินไปดูพิพิธภัณฑ์อาหรับของเขาดีกว่าสร้างอยู่บนพื้นดินทะเลทรายริมอ่าวทะเลเค็มสวยงามน่าหลงใหลออกแบบโดยยอดสถาปนิก ไอ เอ็ม เป่ย ฝีมือระดับโลก ทำอาคารเป็นรูปลูกตาคนมอง (แลละม้ายคล้ายกับดวงตาคู่แห่งสถูปเนปาลกลางเมือง กาฐมาณฑุ)

 

 

 

ลมทะเลทรายของโดฮาร้อนจัดมาก ร้อนถึงขั้นระอุ ยามพัดมาโดนผิวเหมือนโดนมีดบาดแสบแขนแสบหน้าระยิบระยับไปทั้งหมดเลยเชียว ก็ไม่น่าแปลกใจที่บรรดาชาวทะเลทรายทั้งหลายท่านต้องใส่เสื้อคลุมร่างกายกันให้หมดมิดชิดทั้งชายหญิง ประเทศร้อนชื้นอย่างพวกเราในแถบเอเชียอาคเนย์อาจมองแปลกๆด้วยเราคิดว่ายิ่งร้อนยิ่งต้องใส่น้อยชิ้นถึงจะสบายตัว แต่ทว่าที่โดฮานี้ต้องขออภัยประทานโทษ_ร้อนแห้งและมีลมร้อนเผาเป่าพัดใส่ตลอดเวลา อันว่าโดนลมบาดผิวเช่นนี้มันย่อมเข้าท่ากว่า ถ้าแต่งตัวให้มิดชิด!

ที่กรุงโดฮานี้บรรดาอาคารต่างๆ ข้างในล้วนปรับอากาศให้เย็นเฉียบที่เลขมาตรฐาน 15 องศาเซลเซียส โดยหลายและเกือบทุกอาคารตั้งค่าอุณหภูมิปรับอากาศไว้คงที่ที่ตัวเลขนี้ การปรับเปลี่ยนแปลงทำไม่ได้แม้กระทั่งในห้องนอนของเราเองในโรงแรม พิพิธภัณฑ์แห่งชาติที่นี่เองก็เช่นกัน ภายในบรรจุเรื่องราวความเป็นมาและเป็นไปของทั้งวิทยาศาสตร์ วิทยาการฝ่ายอาหรับ, คณิตศาสตร์, กลไกศาสตร์ และงานศิลปะฝีมือทั้งกระจกโลหะสิ่งทอสารพันสารพัด จัดแสดงในบรรยากาศเย็นเยียบเฉียบฉ่ำ ทำเอาเดินดูเพลินไม่รู้เบื่อ

 

 

จนมาถึงจุดหนึ่งซึ่งแสดงเรื่องราวของม้าอาหรับ ก็ให้นึกถึงว่าสินค้ามีชีวิตที่แพงที่สุดในโลกสมัยหนึ่งนี้คงจะหนี

ไม่พ้นพ่อพันธุ์ม้าซึ่งถ้าว่าที่นิยมมากๆในวงการก็ต้องยกให้พ่อม้าอาหรับ

บรรทัดนี้แวะพักเพื่ออนุสรณ์คำนึงถึงเจ้าคาทูม ม้าอาหรับตัวงามขนดำขลับของแจ็ค วอลทช์ เจ้าพ่อฮอลลีวูด ผู้ซึ่งได้รับทาบทามข้อเสนอ‘อันปฏิเสธมิได้’ จากเจ้าพ่อสากล ดอน วีโต้ โคลิโอเน่ มาเฟียตลอดกาลแห่งภาพยนตร์ไตรภาค เดอะ Godfather ผู้ขอร้องให้ยัดลูกบุญธรรมของตนเองในนามกร จอห์นนี่ ฟอนเทน นักร้องนักรักจอมวุ่นวายให้ได้เข้าแสดงในภาพยนตร์เรื่องใหม่ของแจ็ค

ดอนได้รับคำปฏิเสธอย่างไม่ใยดี แกเลยส่งของขวัญไปให้แจ็คเปนการตอบแทน เป็นหัวม้าคาทูม ซึ่งก็เป็นม้าของแจ็คเองนั่นแหละที่เลี้ยงเอาไว้ในโรงเลี้ยงปรับอากาศหรูหราของบ้าน โดยใช้ให้คนบุกไปตัดออกมาจากร่างอันสง่างามของมันอย่างสดๆร้อนๆตอนตีสี่แถมให้นักย่องเบาเอาไปวางซุกไว้ใต้ผ้าห่มบนเตียงนอนเลี่ยมทองของแจ็คโดยเงียบกริบ ผู้อำนวยการสร้างของเราในความหลับไหลนั้นมือไปสัมผัสเอาของเหลวเฉอะแฉะบนเตียง ก็งงงงอยู่ ในความงัวเงียนั้นหงายมือมาเห็นเป็นเลือด ก็นึกว่าริดสีดวง แต่ควานหาต้นเหตุกลับไม่ใช่ จนหยิบคว้ามาดูก็ต้องช็อค ซีเนม่า !เพราะไอ้ต้นเหตุของเลือดนั้นมันเป็นหัวของเจ้าม้าดำตัวโปรดตาเบิกโพลงอยู่ โดยคนตัดดันแถมเอาคอยาวระหงติดหัวมาให้ด้วย- แว๊กกก!

 

 

นาทีนี้ขอเรียนชวนท่านผู้อ่านติดตามชม จอห์น มาเล่ย์ ในบทมหาเศรษฐีผู้สติแตกได้ใน The Godfather 1972 ของยอดผู้กำกับฟรานซิส ฟอร์ด คอปโปล่า อย่างไรก็ดี กรณีม้าที่งดงามสวยมากอย่างคาทูมมาเกิดโศกนาฏกรรมอย่างนี้ ถ้าว่าไปถามนักเลงม้าไทยหรือประดาท่านเจ้ากรมอัศวราช อัศวแพทย์สมัยโบราณแล้วไซร้ ท่านจะต้องว่าตอนซื้อนั่น อีตามหาเศรษฐีแจ็คคงไม่ได้ดู“ขวัญม้า” มาล่ะสิ

ซึ่งปัจจุบันนี้วงการม้ายังคงถือคติดูขวัญมากันโดยไม่เสื่อมคลาย ม้าใดลักษณะสวยทรวดทรงดีสายพันธุ์ดียังไม่พอ ก่อนจะซื้อต้องดูขวัญม้ากันด้วย เพราะม้าที่มีขวัญไม่ดีจะนำพาเภทภัยและหายนะมาสู่เจ้าของ

 

- ขวัญม้าคืออะไร?! -

ขวัญม้าก็คือรอยเส้นขนซึ่งขึ้นเรียงกันหรือว่าขึ้นซ้อนกันเป็นวงของม้า ที่เวียนเป็นวงท่านเรียกขวัญก้นหอย ลักษณะเกลียวแบบนี้ก็เหมือนขวัญบนหัวของคนส่วนที่ขึ้นเรียงกันเป็นเส้นเหมือนแสกท่านเรียกขวัญตะขาบ (อารมณ์น่าจะประมาณว่าหมามีขนแสกหลังอาน)

อีทีนี้ก็ว่าขวัญขึ้นที่ไหนบ้างจึงว่าเป็นม้ามงคล เขาก็มีตำราระบุไว้ ส่วนขวัญใดที่นำพาภัยและหายนะมาสู่เจ้าของ ท่านก็ได้รจนาไว้โดยสยองนาม ได้แก่

ขวัญกาจับปากโลง อยู่ใต้คางม้า

ขวัญคอเชือด อยู่ใต้ขากรรไกร

ขวัญหลุมผี อยู่หน้าผากบุ๋มลึกลง

ขวัญจุกเลือด อยู่หน้าอกหว่างขาหน้า

ขวัญจำตรวน อยู่ตาตุ่มขาสองข้าง

ขวัญที่นั่งโจร อยู่กลางหลังคนนั่งจะตกม้าตาย

ขวัญลึงค์จ้ำ อยู่ใต้ท้องตรงตำแหน่งปลายลึงค์ชี้

ขวัญน้ำตาตก อยู่ใต้ตาตำแหน่งแก้ม

ขวัญอกแตก อยู่อกม้า ม้าขวัญอกแตกห้ามออกศึกถือว่าอุบาทว์มากเป็นเลวหนึ่งประเภทหนึ่ง

ขวัญห้อยโซ่ อยู่ข้อขาหน้า

ขวัญใต้ตาขี้โกง อยู่หน้าม้าตรงกลางต่ำ

ส่วนขวัญเกือบเลวได้แก่ ขวัญลิงเจ่า อยู่ริมผม ท่านใช้คำว่า ‘ไม่สู้ดี’ ในขณะที่ขวัญดีจะมีชื่อมงคลไพเราะ เช่น

ขวัญธงชัย อยู่ปลายหูอันนี้เหมาะกับเป็นม้าของแม่ทัพ

ขวัญจอมปราสาท อยู่ใต้ผม

ขวัญดวงจันทร์เทพพนม อยู่หน้าผาก

ขวัญห้อยราชสาส์น อยู่ระหว่างคอกับอก

ขวัญรัดเกล้า อยู่ใกล้หู

ขวัญบันไดพระอินทร์ /ขวัญบันไดแก้ว ขวัญมังกรคาบแก้ว/ ขวัญยุ้งแก้ว

ขวัญอู่ตะเภา ให้ลูกมาก

ขวัญน่องสิงห์ วิ่งไว

 

 

ทั้งนี้ทั้งนั้นท่านว่า ตามวิทยาการสากลนั้นม้าทุกตัวต้องมีขวัญโดยทั่วไปประมาณ 11 ขวัญส่วนการอันจะเลือกสรรหาม้ามาใช้ตามวิทยาการสากลแล้ว มีองค์ประกอบอยู่สี่ประการ

หนึ่งคือดูพันธุ์ประวัติ (Pedigree- เพชรดีกรี) ว่าสายเลือดมาจากไหนใครเป็นม้าปู่ม้าย่าใครม้าตาม้ายาย บรรพชนม้าเคยมีวีรกรรมหรือความสามารถโดดเด่นอะไรบ้าง

สองคือดู ตระกูลหรือheredity ว่าสายสกุลมาอย่างไรมีเลือดม้าอาหรับผสมไหมในอังกฤษเวลานี้ยังนับถือเลือดที่มาจาก 3 ต้นพันธุ์ ฝ่ายอาหรับ ตัวแรกเปนต้นพันธุ์ของกงสุลดาร์เล่ย์ซึ่งแกเป็นกงสุลอยู่ในซีเรีย นำเข้ามาจากอาหรับชื่อม้าว่า ‘ดาร์เล่ย์ อารเบีย’ เอามาผสมกับนางม้าในอังกฤษ

อีกตัวนึงเป็นของลอร์ดโกลเดอฟินชื่อเจ้าโกลเดอฟิน บาร์บ และ อีกตัวชื่อเจ้าไบเวอร์ลี่เติร์ก ประวัติการของทายาทแห่งปวงมันทั้งสามนั้นยังเป็นที่จารึกตราตรึงในวงการแข่งของอังกฤษมาจนบัดนี้ลูกของดาร์เล่ย์มี 7 ตัว ตัวโตชื่อเดวอลไชร์ และ FlyingChilder มีชื่อเสียงในการแข่งมากตัวน้องคนสุดท้องชื่อ Eclipse ไม่มีใครเอาชนะได้เลยทั้งเรื่องความเร็วเรื่องความงามปราดเปรียว ส่วนลูกของโกลเดอฟินนั้น ตัวที่ชื่อ Luts ดังที่สุด

สามนั้นเค้าดู บุคลิกเฉพาะตัว คือต้องดูความสมบูรณ์ของอวัยวะ, ของระบบประสาท, ของสภาพจิตใจ มันเป็นลูกพ่อแม่เดียวกันนั่นแหละแต่ว่าโตเร็วไหมเมื่อเทียบกับตัวอื่นๆ ทั้งนี้ยังไม่พูดถึงสมรรถนะทางเพศ, ความสามารถของตัวผู้ตัวเมีย, เครื่องสืบพันธุ์, การมีกำลังวังชาที่แตกต่างกัน ปอดใหญ่หรือไม่หัวใจโตหรือเปล่า

ข้อสี่หรือข้อสุดท้ายนี้ดูความสามารถ เช่นฝีเท้าเร็ว,ให้ลูกดี,ก้าวไว, อดทน, เหนื่อยช้าผึ่งผาย, กล้ามเนื้อมาก, วิ่งเรียบ, กระโจนดี, ขาโตจะทนแม้วิ่งไม่เร็ว, ข้อเข่าโตรับแรงกระแทกได้ดี, ตาตุ่มดี, ขนไม่หยาบ, หนังบางเห็นเส้นเลือดชัด ฯลฯ

อันว่าม้าอาหรับนั้นเชื่อถือกันว่านอกจากจะเก่าแก่ที่สุดแล้วยังมีลักษณาการท่วงทีสง่างามไร้ที่ ติมีความอดทนสูงต่อสภาพแวดล้อมแห้งแล้งเดินทางไกลได้ สู้รบได้ดี บรรดาชี้คเจ้าอาหรับต่างๆจัดลำดับศักดิ์ม้าอาหรับของพวกเขาออกเป็นสี่ขั้น Holl, Boradin, Hadgin ศักดิ์น้อยที่สุดชื่อ Megphy ม้าเหล่านี้ล้วนนิสัยฉลาดช่างจดช่างจำ กล้าหาญไม่กลัวร้อน เจ้านายนั่งได้มั่นคงแถมมีความว่องไว

เช้านี้อากาศดีจึงขี่รถฮอนด้าชาลีเล็กๆออกไปคุยกับฟาร์มม้าปากทางเข้าบ้านเขาใหญ่ ได้ความรู้มาว่า งานเลี้ยงม้านั้นระยะขวบปีแรกของลูกม้าจะอันตรายมาก ต้องคอยประคบประหงมให้ดีศัตรูคือโรคติดต่อและพยาธิต่างๆ จนถึงปีที่สองตัวไหนไม่สมบูรณ์จะเริ่มแสดงอาการป่วยด้วยโรคภายในเช่นกระดูกผุ จำเป็นจะต้องจำหน่ายทิ้ง อายุได้เท่านี้จะฝึกฝนให้จับให้จูงได้ วงการม้าแข่งบ้านเราเดิมทีเริ่มหัดตั้งแต่ขวบครึ่งโดยต้องระวังไม่ให้เขาหัดหนักเกินไปไม่งั้นจะโทรมเกิดข้ออักเสบเอ็นอักเสบ_เสียม้า!

 

 

พอสองขวบครึ่งฟันน้ำนมคู่แรกจะหลุดออกฟันแท้จะงอกขึ้นมา คราวนี้ม้านั้นจะคะนองมากพยายามแหกคอกไปหาตัวเมียให้ได้ แม้กระทั่งเห็นตัวผู้ด้วยกันก็จะออกไปท้าตีท้าต่อยกับเขา ครั้นพอหงุดหงิดออกจากคอกไม่ได้ก็พาลพาโลกับตัวอื่นที่ยืนคอกใกล้กัน บางตัวความกำหนัดเข้าครอบงำคุมสติไม่อยู่เตะคอกจนเป็นรู ขาติดรูอยู่ ก็ดิ้นจนหักหลายท่อนเจ้าของต้องจำใจทำลายทิ้งเพราะม้าขาหักแล้วซ่อมไม่ได้เป็นความทรมานของพวกมันอย่างถึงที่สุดต้องหยุดให้มัน จนสามขวบฟันน้ำนมคู่ถัดมาจะหลุดเรียกว่าเริ่มเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ สี่ขวบร่างกายเติบโตเต็มที่ทำงานตรากตรำได้ ถึงหกขวบก็เรียกว่าเข้าสู่วัยกลางคน ของม้า

ม้าแข่งกับม้าใช้งาน/ม้าเดินขบวนแตกต่างกันตามลักษณะงานที่ใช้ บางอย่างเน้นม้าแข็งแรงไม่ต้องสง่า บางอย่างเน้นสง่าไม่ต้องว่องไว ส่วนม้าไทยแท้ๆตัวจะเล็กเป็นม้าว่องไวและแข็งแรงตามส่วนสัด ติดนิสัยขี้โกงหน่อยแต่ฉลาดช่างจำ จุดเด่นคือวิ่งได้เรียบดี แต่โขยกวิ่งไม่เก่งจึงนิยมใช้เทียมรถเพราะวิ่งทางเรียบไม่กระเทือน ส่วนม้าเชียงตุงมีชื่อว่าสูงกว่าม้าไทยนิดนึง ตัวยาว คอสั้น ขาโตทนลำบากดีมาก ไม่ดื้อไม่ซน

ตำราดูดวงทางเหนือเรานี้มีอยู่เล่มหนึ่งใช้ทำนายชะตาจากเครื่องเพศม้าก็มีด้วย ว่าชะตาตกที่นั่งอวัยวะม้าสั้นยาวอย่างไร วาดรูปสีประกอบไว้ให้หมอดูใช้เปิดทำนาย

สัปดาห์หน้าค่อยขอมาต่อเรื่องเรื่องนี้ กับผีม้าบ้องผีเมืองเหนือที่มีพฤติกรรม แสนประหลาดให้ผู้คนหวาดกลัว