ไทยเร่ง Net Zero เร็วขึ้น 15 ปี ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ชู 3 ปัจจัยชี้ชะตา
In Brief
- รัฐบาลประกาศปรับเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ของไทยให้เร็วขึ้น 15 ปี เป็นภายในปี พ.ศ. 2593
- ศูนย์วิจัยกสิกรไทยชี้ว่าความสำเร็จขึ้นอยู่กับ 3 ปัจจัยหลัก ได้แก่ กฎระเบียบภาครัฐ, การจัดการความเสี่ยงสินทรัพย์สูญค่า (Stranded Assets) และการแก้ปัญหาช่องว่างงบประมาณ
- ความท้าทายสำคัญคือการเปลี่ยนผ่านภาคพลังงานและขนส่ง และความต้องการ
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยระบุว่า การประกาศนโยบายของนายกรัฐมนตรี นายอนุทิน ชาญวีรกูล ที่ปรับเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ของไทยให้เร็วขึ้น 15 ปี เป็นภายในปี 2593 และกำหนดให้ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลง 370 ล้านตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าต่อปี จะเป็นประเด็นสำคัญบนเวที COP30 ปีนี้ ซึ่งคาดว่าประเทศต่าง ๆ จะประกาศแผนลดการปล่อยคาร์บอนในช่วง 5 ปีถัดไปจนถึงปี 2578 หากนายกรัฐมนตรี ยืนยันเป้าหมายดังกล่าว รูปแบบเศรษฐกิจของไทยจะเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ แม้ยังมีหลายประเด็นที่ต้องแก้ไข
กสิกรไทยชี้ความสำเร็จของนโยบายขึ้นกับ 3 ปัจจัยหลัก
กฎระเบียบเป็นแรงขับเคลื่อนหลัก
พ.ร.บ.อากาศสะอาด เสนอเข้า ครม.แล้ว กำหนดบทลงโทษการปล่อยมลพิษเกินมาตรฐาน ทำให้ผู้ผลิตต้องลงทุนระบบตรวจวัดและควบคุมมลพิษ
พ.ร.บ.การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ วางกลไกกฎหมาย บทลงโทษ และกองทุนเพื่อความยั่งยืน หัวใจคือ “ตลาดคาร์บอนภาคบังคับ” ให้บริษัทติดตาม–ลดการปล่อย และเพิ่มการซื้อขายคาร์บอนเครดิต
PDP ฉบับปรับปรุง ปี 2567 ตั้งเป้าพลังงานหมุนเวียน 51% ภายในปี 2580 คาดมีการปรับเพิ่ม ได้แก่ ยุติถ่านหินเร็วกว่ากำหนดเดิม (ปัจจุบันปี 2593) และไม่สร้างโรงใหม่ เร่งโซลาร์+ระบบกักเก็บเพราะต้นทุนตลอดอายุโครงการต่ำกว่าโรงถ่านหินใหม่ 21.9–55.4% ปรับโรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วมให้ใช้ไฮโดรเจน และเพิ่มการลงทุนเทคโนโลยีดักจับคาร์บอน
สินทรัพย์สูญค่า (Stranded Assets)
ภาคพลังงานและขนส่งปล่อยก๊าซรวมกัน 69% จึงเป็นแกนหลักของนโยบาย แต่มีความเสี่ยงสินทรัพย์สูญค่าจำนวนมาก เป้าหมาย Net Zero ปี 2593 กำหนดยุติระบบพลังงานฟอสซิล กระทบโรงไฟฟ้าถ่านหิน (กำหนดปลดระวางภายในปี 2593 และอาจเร่งขึ้น) และโรงไฟฟ้าก๊าซหลายแห่งที่ยังเดินเครื่องหลังปี 2593 ซึ่งต้องปรับไปใช้ไฮโดรเจนเพื่อไม่ให้กลายเป็นสินทรัพย์สูญค่า
ขณะที่ฝั่งขนส่ง รถบรรทุกดีเซลรุ่นใหม่มีอายุใช้งานถึง 30 ปี ยาวนานกว่ากำหนดเปลี่ยนผ่าน จึงจำเป็นต้องมีมาตรการทยอยยุติหรือจำกัดการซื้อ เพราะมูลค่าที่เหลือจะลดลงเมื่อใกล้ถึงเส้นตาย
ช่องว่างงบประมาณ
ไทยต้องใช้งบมากกว่า 1.28 ล้านล้านบาท/ปี เพื่อไปถึง Net Zero ปี 2593 ขณะที่ปัจจุบันใช้อยู่ราว 0.24 ล้านล้านบาท/ปี จึงต้องเพิ่มการลงทุนจากรัฐและเอกชน โดยภาครัฐต้องขยายการลงทุนพลังงานหมุนเวียนและโครงสร้างพื้นฐานไฟฟ้า (ระบบกริด สถานีชาร์จ ระบบส่ง) ส่วนเอกชนต้องเร่งใช้ไฟฟ้าในภาคขนส่งและการผลิต (เช่น กระบวนการในอุตสาหกรรมเหล็กและปูนซีเมนต์)
ข่าวที่เกี่ยวข้อง