กกต.ตีปี๊บเลือกตั้งใหม่ อบต.ทั่วประเทศ หมดอายุ 27 พ.ย. 2568

วันนี้ (22 พ.ค. 68) สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)  เปิดเผยแผนการเตรียมเดินหน้าให้ข้อมูลความรู้แก่ประชาชนล่วงหน้าก่อนการเลือกตั้งสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล (ส.อบต.) และนายกองค์การบริหารส่วนตำบล (นายก อบต.) ซึ่งจะครบวาระในวันที่ 27 พ.ย. 2568 นี้ 
โดยมุ่งเน้นให้ประชาชนเข้าใจถึงบทบาทสำคัญของ อบต. ที่มีต่อการพัฒนาท้องถิ่น พร้อมรู้เท่าทันสิทธิ หน้าที่ และ กฎหมายเลือกตั้งท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง

อบต.คือ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับตำบล มีฐานะเป็นนิติบุคคลและเป็นราชการบริหารส่วนท้องถิ่น ทำหน้าที่ดูแลบริการสาธารณะขั้นพื้นฐานให้แก่ประชาชนในตำบล ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม  เช่น  การซ่อมแซมถนนในหมู่บ้าน ระบบประปา การเก็บขยะ การดูแลศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก การส่งเสริมอาชีพ รวมถึงการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นและการจัดบริการสาธารณะให้เหมาะสมกับความต้องการของประชาชนในพื้นที่

ปัจจุบันมีองค์การบริหารส่วนตำบล หรือ อบต. ทั่วประเทศ จำนวน 5,293 แห่ง ซึ่งเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดเล็กที่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบท จัดตั้งขึ้นเพื่อดูแลและจัดทำบริการสาธารณะแก่ประชาชนในระดับหมู่บ้าน และตำบล และมีเขตพื้นที่รับผิดชอบตามประกาศของกระทรวงมหาดไทย

สภา อบต. ประกอบด้วยสมาชิกที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน เขตเลือกตั้งละ 1 คน โดยกำหนดเขตหมู่บ้านเป็นเขตเลือกตั้ง เว้นแต่ หมู่บ้านใดมีราษฎรไม่ถึง 25 คน ให้รวมหมู่บ้านนั้นกับหมู่บ้านที่มีพื้นที่ติดต่อกัน และรวมกันแล้วมีราษฎรถึง 25 คน เป็นเขตเลือกตั้งเดียวกัน

อายุของสภา อบต. มีกำหนดคราวละ 4 ปี นับแต่วันเลือกตั้ง
ทั้งนี้ หาก อบต. ใดมีเขตเลือกตั้งไม่ถึง 6 เขตเลือกตั้ง (หมู่บ้าน) ให้สภาองค์การบริหารส่วนตำบลนั้น ประกอบด้วยสมาชิก จำนวน 6 คน โดย

• ถ้ามี 1 เขตเลือกตั้ง ให้มี ส.อบต. 6 คน 
• ถ้ามี 2 เขตเลือกตั้ง ให้มี ส.อบต. ได้เขตเลือกตั้งละ 3 คน 
• ถ้ามี 3 เขตเลือกตั้ง ให้มี ส.อบต. ได้เขตเลือกตั้งละ 2 คน  
• ถ้ามี 4 เขตเลือกตั้ง ให้มี ส.อบต. ได้เขตเลือกตั้งละ 1 คนก่อน แล้วเพิ่มให้เขตเลือกตั้งที่มีจำนวนราษฎรมากที่สุด 2 เขตเลือกตั้งแรก เขตเลือกตั้งละ 1 คน  
• และถ้ามี 5 เขตเลือกตั้ง ให้มี ส.อบต. ได้เขตเลือกตั้งละ 1 คน และเพิ่มให้เขตเลือกตั้งที่มีจำนวนราษฎรมากที่สุดอีก 1 คน

สภา อบต. มีหน้าที่ให้ความเห็นชอบแผนพัฒนา อบต. พิจารณาและอนุมัติงบประมาณ  รวมทั้งควบคุมการบริหารราชการของนายก อบต. ให้เป็นไปตามนโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง  

ในส่วนนายก อบต. มาจากการเลือกตั้ง จำนวน 1 คน โดยใช้เขตองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นเขตเลือกตั้ง มีวาระอยู่ในตำแหน่งคราวละ 4 ปีนับแต่วันเลือกตั้ง แต่จะดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกิน 2 วาระไม่ได้ ในกรณีดำรงตำแหน่งไม่ครบ 4 ปี ก็ให้ถือว่าเป็น 1 วาระ   และเมื่อได้ดำรงตำแหน่ง 2 วาระ    ติดต่อกันแล้วจะดำรงตำแหน่งได้อีกเมื่อพ้นระยะเวลา 4 ปีนับแต่วันพ้นตำแหน่ง

สำหรับ นายก อบต. มีหน้าที่บริหารงานตามอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย แถลงนโยบายต่อสภา และควบคุมการดำเนินงานของพนักงานส่วนตำบลให้เป็นไปตามเป้าหมายและประโยชน์สูงสุดของประชาชน

ประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบล มีสิทธิและหน้าที่หลายประการตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ 

การเสียภาษีอย่างถูกต้อง และปฏิบัติตามกฎหมายหรือข้อบัญญัติของ อบต.

• การสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ ของ อบต.
• การติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดำเนินงานของ อบต.    
• การเข้าร่วมเป็นคณะกรรมการจัดซื้อจัดจ้าง  
• การมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนพัฒนาและงบประมาณ 
• การเข้าชื่อเสนอร่างข้อบัญญัติท้องถิ่น  
• การเข้าร่วมประชุมสภา อบต.   
• การใช้สิทธิเลือกตั้งและการสมัครรับเลือกตั้ง 

การเลือกตั้ง อบต. ไม่ใช่เรื่องไกลตัว เพราะผู้ที่ประชาชนเลือกเข้าไปจะมีอำนาจตัดสินใจ ในเรื่องใกล้ตัวในชีวิตประจำวัน การรู้จักบทบาทของ อบต. และสิทธิของตนเองอย่างถูกต้อง  จึงเป็นสิ่งจำเป็น ประชาชนควรเตรียมความพร้อมล่วงหน้า

โดยเฉพาะการตรวจสอบคุณสมบัติของตนเอง เพราะหากไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้งจะถูกจำกัดสิทธิบางประการนาน 2 ปี ทั้งนี้ การแจกเงิน สิ่งของ หรือ ผลประโยชน์เพื่อแลกคะแนนเสียง  ถือเป็นความผิดทางกฎหมาย มีโทษทั้งจำและปรับ