วันที่ 17 ตุลาคม 2563 นายสมชัย ศรีสุทธิยากร อดีตคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า
การสลายการชุมนุม 16 ตุลา ไม่เป็นไปตามหลักสากล
นายกรัฐมนตรี ผบ.ตำรวจนครบาล กล่าวว่า การสลายการชุมนุมเป็นไปตามหลักสากล สิ่งที่กล่าวถูกต้องจริงหรือไม่
1. UN Congress ได้มีการรับรอง “หลักในการจัดการการชุมนุมสาธารณะที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย” (Policing Unlawful Assemblies) ในการประชุมครั้งที่ 8 ที่กรุงฮาวานา ประเทศคิวบา ระหว่างวันที่ 27 สิงหาคม ถึงวันที่ 7 กันยายน 2533 มีหลักการในข้อที่ 12-15 คือ
“ถ้าเป็นการชุมนุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ไม่ก่อให้เกิดความรุนแรง (Unlawful but non-violent) เจ้าหน้าที่ต้องหลีกเลี่ยงการใช้กำลัง (use of force) หรือหากไม่สามารถหลีกเลี่ยงการใช้กำลังได้ ให้ใช้กำลังเท่าที่จำเป็น”
2. การชุมนุมในคืนวันที่ 16 ตุลาคม 2563 แม้เป็นการชุมนุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (ไม่มีการขออนุญาต กีดขวางทางจราจร ขัด พรก.ฉุกเฉิน) แต่ถือเป็นการชุมนุมที่ไม่ก่อให้เกิดความรุนแรง (Non-violent) เพราะผู้ชุมนุมไม่มีอาวุธ ไม่มีเจตนาบุกเข้าไปยึดหรือทำลายสถานที่ หลีกเลี่ยงการปะทะ (โดยย้ายสถานที่ชุมนุมจากราชประสงค์มาปทุมวัน) และแสดงเจตนาชัดเจนว่าจะสลายการชุมนุมในเวลา 22.00 น.
3. ในการชุมนุม ยังมีเด็ก เยาวชน นักเรียน จำนวนมาก ที่ผู้สลายการชุมนุมต้องพิจารณาถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับคนเหล่านี้ หากเกิดการสลายการชุมนุมด้วยวิธีการฉีดน้ำผสมสารเคมี และ กองกำลังปราบจลาจล
4. การปิดสถานีรถไฟฟ้า ในบริเวณใกล้สถานที่ชุมนุม ถึง 5 สถานี คือ ราชเทวี สนามกีฬา สยาม ชิดลม ราชดำริ เป็นการทำให้ผู้ชุมนุมที่ประสงค์เดินทางกลับ ไม่สามารถใช้ขนส่งสาธารณะดังกล่าวโดยสะดวกได้
5. การห้าม รถพยาบาล เข้าไปในสถานที่ชุมนุมนั้นเลวร้ายยิ่งกว่า การทำสงคราม เพราะในภาวะสงครามหน่วยรักษาพยาบาลที่ติดเครื่องหมายกาชาด ยังสามารถส่งบุคลากรทางการแพทย์ รวมทั้งอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้เข้าไปในพื้นที่เพื่อช่วยเหลือผู้บาดเจ็บได้ ตามการรับรองตามความแห่งอนุสัญญาเจนีวา ลงวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2492
การชุมนุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้นเรื่องหนึ่ง แต่การสลายการชุมนุมโดยใช้กำลังและวิธีการที่เกินความจำเป็น และเป็นอันตรายต่อผู้ชุมนุมนั้นอีกเรื่องหนึ่ง โดยเฉพาะยิ่งมีเด็ก เยาวชน นักเรียน อยู่ในสถานที่ชุมนุม ย่อมเป็นการยิ่งต้องใช้วิจารณญาณอย่างรอบคอบ มิใช่ยึดถือเพียงแค่ “นายสั่งมา”เท่านั้น
ขอประณามการใช้กำลังในการสลายการชุมนุมที่เกินขอบเขตและขัดกับหลักปฏิบัติที่เป็นสากล
สมชัย ศรีสุทธิยากร
17 ตุลาคม 2563