สวีเดนเดินหน้าเป็นประเทศ “ปลอดควันบุหรี่” รายแรกในยุโรป

นิยามของ "ประเทศที่ปลอดบุหรี่" หมายถึงต้องมีประชากรสูบบุหรี่น้อยกว่า 5% ในแต่ละวัน สวีเดน เป็นประเทศที่มีประชากรจำนวน 10.5 ล้านคน และมีอัตราผู้สูบบุหรี่ “ต่ำที่สุด” ในสหภาพยุโรป (อียู) มาเป็นเวลาหลายปีแล้ว โดยในปี 2019 (พ.ศ.2562) มีชาวสวีเดนที่อายุมากกว่า 15 ปีเพียง 6.4% เท่านั้นที่สูบบุหรี่ทุกวัน ซึ่งเป็นอัตราที่ต่ำที่สุดในบรรดาประเทศสมาชิกอียู

หน่วยงานด้านสถิติของยุโรป Eurostat ระบุว่า อัตราเฉลี่ยของการสูบบุหรี่ในทั้ง 27 ประเทศของสหภาพยุโรปนั้นอยู่ที่ 18.5%

ขณะเดียวกัน ข้อมูลจากสำนักงานสาธารณสุขของสวีเดน ยังแสดงให้เห็นว่า อัตราการสูบบุหรี่ในสวีเดน ลดลงอย่างต่อเนื่องจนแตะที่ 5.6% ในปีที่ผ่านมา (2022)

คารินา แอสเตอร์สสัน ชาวเมืองสตอกโฮล์มผู้หนึ่งกล่าวว่า เป็นเพราะผู้คนในสวีเดน ชอบวิถีชีวิตที่ถูกสุขลักษณะ การสูบบุหรี่เป็นสิ่งที่เธอไม่เคยสนใจ เพราะเธอไม่ชอบกลิ่นของมัน และเธอยังต้องการดูแลร่างกายของเธออีกด้วย

หน่วยงานของสวีเดนเปิดเผยว่า กิจกรรมต่อต้านการสูบบุหรี่ภายในประเทศมีส่วนทำให้ผู้คนมีสุขภาพที่ดีขึ้นในหลาย ๆ ด้าน รวมไปถึงอัตราการเกิดมะเร็งปอดที่ลดลงด้วย

อูลริกา อาร์เฮด เลขาธิการสมาคมโรคมะเร็งแห่งสวีเดน เปิดเผยว่า ที่ผ่านมา สวีเดนดำเนินการหลายอย่างเพื่อเป็นการต่อต้านการสูบบุหรี่ อาทิ

• จำกัดการสูบบุหรี่ในที่สาธารณะ อย่างเช่นที่สนามเด็กเล่นในโรงเรียน ซึ่งดำเนินการมานานหลายปีแล้ว
• ต่อมายังเพิ่มการห้ามสูบบุหรี่ในร้านอาหารกลางแจ้ง และตามป้ายรถประจำทาง
• เพิ่มภาษีบุหรี่
• ปรับเปลี่ยนกฎต่าง ๆ เพื่อเป็นการควบคุมวิธีการขายบุหรี่

โทเวอ มารินา โซห์ลเบิร์ก นักวิจัยจากคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสตอกโฮล์ม กล่าวว่า กฎต่าง ๆ ในการห้ามสูบบุหรี่ของสวีเดน ได้ผลักดันให้บรรดานักสูบออกห่างจากพื้นที่สาธารณะ และว่า “เรากำลังส่งสัญญาณไปยังผู้สูบบุหรี่เหล่านั้น ว่าสิ่งนี้ไม่เป็นที่ยอมรับในสังคม”

ไม่มีควันบุหรี่ก็จริง แต่นิโคตินอาจไม่ลดลง

อย่างไรก็ตาม มียาสูบในรูปแบบอื่น ๆ ที่ยังคงได้รับความนิยมในสวีเดน อย่างเช่น สนูส (Snus) หรือผงยาสูบเปียกที่ใส่ไว้ในปากข้าง ๆ กับฟัน

ผู้ผลิตสนูสกล่าวว่า ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวช่วยลดอัตราการสูบบุหรี่ แต่เจ้าหน้าที่สาธารณสุขกล่าวว่า สนูสเป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ที่ทำให้คนติดนิโคตินซึ่งเป็นสารเสพติดหลักในยาสูบ

อาร์เฮดกล่าวว่า จริงอยู่ที่การสูบบุหรี่เป็นอันตรายมากกว่าสิ่งอื่น ๆ รวมทั้งสนูส แต่การใช้สนูสก็ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพมากมายรวมถึงจมูกด้วย

สำนักข่าวเอพีรายงานว่า สนูส เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมสวีเดนที่ได้รับความนิยมจนประเทศนี้เรียกร้องให้มีการยกเว้นการห้ามใช้ยาสูบไร้ควันเมื่อเข้าร่วมสหภาพยุโรปในปีค.ศ. 1995

แพทริก ฮิลดิงส์สัน โฆษกของบริษัท Swedish Match ผู้ผลิตสนูสอันดับต้น ๆ ของสวีเดนกล่าวว่า เจ้าหน้าที่ควรกระตุ้นให้อุตสาหกรรมยาสูบพัฒนา “ทางเลือก” ที่เป็นอันตรายน้อยลงสำหรับการสูบบุหรี่ อย่างเช่น สนูส และบุหรี่ไฟฟ้า เป็นต้น

ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า หากรวมสนูสและผลิตภัณฑ์ในลักษณะคล้ายๆกันนี้ ก็ถือว่าสวีเดนมีประชากรวัยผู้ใหญ่ที่ใช้ยาสูบมากกว่า 20% ซึ่งทำให้อัตราการสูบบุหรี่ของสวีเดนใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยของโลก

“การเปลี่ยนจากการใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นอันตรายชนิดหนึ่ง ไปสู่อีกผลิตภัณฑ์หนึ่ง ไม่ใช่วิธีแก้ปัญหา” ข้อมูลของ WHO ระบุ