แพทย์ย้ำ “ไซยาไนด์” ไม่ได้มีแค่ผงสีขาว ของเหลว แก๊ส พบได้ในน้ำยาถอดเล็บ - ล้างเครื่องเงิน
กรมการแพทย์เตือน “ไซยาไนด์” มีทั้งแบบผงสีขาว ของเหลว และแบบแก๊ส พบได้ในน้ำยาถอดเล็บบางประเภท น้ำยาล้างเครื่องเงิน ยาเบื่อปลา ส่งผลใจสั่น ปวดศีรษะ ชักเกร็ง หมดสติ จนเสียชีวิต
KEY
POINTS
- ไซยาไนด์เป็นสารพิษที่มี 3 รูปแบบ คือ ผงสีขาว ของเหลว และแก๊ส ซึ่งพบได้ทั้งในธรรมชาติและจากการสังเคราะห์
- สามารถพบสารไซยาไนด์สังเคราะห์ได้ในผลิตภัณฑ์ใกล้ตัว เช่น น้ำยาถอดเล็บบางประเภท และน้ำยาล้างเครื่องเงิน
- ไซยาไนด์เข้าสู่ร่างกายได้ทั้งการสูดดม การกิน และการสัมผัสทางผิวหนัง โดยจะออกฤทธิ์รวดเร็วและเป็นอันตรายถึงชีวิต
นายแพทย์ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า ไซยาไนด์เป็นสารพิษที่สามารถพบได้ในธรรมชาติ เช่น ในมันสำปะหลังดิบหรือไซยาไนด์ที่เป็นสารสังเคราะห์ทางเคมี ซึ่งจะมี 3 รูปแบบ คือ ผงสีขาว ของเหลว และแบบแก๊ส
ไซยาไนด์ ที่เป็นสารสังเคราะห์ทางเคมี พบได้ในน้ำยาถอดเล็บบางประเภท น้ำยาล้างเครื่องเงิน ยาเบื่อปลาหรือการใช้ในอุตสาหกรรมการถลุงแร่ เป็นต้น พิษที่เกิดจากไซยาไนด์ พบได้จากหลายสาเหตุ เช่น เกิดอุบัติเหตุจากการสัมผัสโดยไม่ตั้งใจ หรืออาจเกิดจากความตั้งใจ
ไซยาไนด์สามารถเข้าสู่ร่างกายและทำให้เกิดพิษได้ทั้งการสูดดม การกิน และการปนเปื้อนทางผิวหนัง อาการพิษจาก ไซยาไนด์ จะเริ่มเกิดอาการอย่างรวดเร็ว โดยจะมีอาการใจสั่น ปวดศีรษะ ชักเกร็ง หมดสติ จนเสียชีวิต ซึ่งใช้เวลาเพียงแค่ไม่กี่นาทีเท่านั้น
สำหรับการวินิจฉัยพิษจากไซยาไนด์ ไม่สามารถวินิจฉัยจากอาการหรือการตรวจร่างกายได้ เพราะไม่มีอาการหรือ ลักษณะที่เฉพาะเจาะจง จะต้องเจาะเลือดและตรวจจากน้ำล้างกระเพาะ เพื่อส่งตรวจหาระดับไซยาไนด์ในร่างกาย
ด้านแพทย์หญิงพลอยไพลิน รัตนสัญญา นายแพทย์เชี่ยวชาญ ศูนย์พิษวิทยา โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี กล่าวว่า สำหรับวิธีการป้องกันพิษจากไซยาไนด์ คือ หลีกเลี่ยงการสัมผัสไซยาไนด์ หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่ม ที่ไม่ทราบที่มาที่ไป ควรดื่มเครื่องดื่มหรืออาหารที่อยู่ในภาชนะปิด
วิธีการปฐมพยาบาลพิษจาก “ไซยาไนด์”
ในปัจจุบันไม่มีวิธีการปฐมพยาบาลที่เฉพาะเจาะจง
- หากไซยาไนด์ กระเด็นเข้าตาหรือโดนผิวหนัง ให้รีบล้างตา ด้วยน้ำสะอาด แล้วรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล
- หากเสื้อผ้าเปื้อนไซยาไนด์ให้รีบถอดเปลี่ยนใหม่ แล้วรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล
- หากไซยาไนด์ เข้าปากให้รีบบ้วนปาก ห้ามเอานิ้วล้วงคอหรือ ห้ามทำให้อ้วก แล้วรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที
- หากสูดดมไซยาไนด์ ในรูปแบบแก๊ส ให้รีบพาออกมาจากที่เกิดเหตุ แล้วรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลเช่นกัน