อาเซียน-ญี่ปุ่นปัดฝุ่น AJCEP ขยายการค้า-บริการ-การลงทุน

นางสาวโชติมา เอี่ยมสวัสดิกุล รองอธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ  เปิดเผยถึงความคืบหน้าการประชุมคณะกรรมการร่วมภายใต้ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจอาเซียน-ญี่ปุ่น (AJCEP–JC) ครั้งที่ 20 ว่า หลังจากว่างเว้นมากว่า 2 ปี ที่ประชุมได้หารือถึงการแจ้งการมีผลบังคับใช้ของพิธีสารฉบับที่หนึ่งเพื่อแก้ไข

ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจอาเซียน–ญี่ปุ่น (AJCEP) ต่อองค์การการค้าโลก (WTO) พร้อมทั้งจัดตั้งคณะอนุกรรมการด้านการค้าบริการและการลงทุน การบังคับใช้พิกัดศุลกากรของกฎถิ่นกำเนิดสินค้าเฉพาะราย (PSRs) เป็นระบบฮาร์โมไนซ์ ฉบับปี 2017 (HS 2017) และแนวทางแลกเปลี่ยนข้อมูลการใช้สิทธิประโยชน์ทางการค้าภายใต้ AJCEP

ทั้งนี้อาเซียนและญี่ปุ่นได้เจรจาพิธีสารฉบับที่หนึ่งเพื่อแก้ไขความตกลง AJCEP ตั้งแต่ปี 2548 ซึ่งเป็นการขยายความตกลงฉบับปัจจุบันที่ครอบคลุมเรื่องการเปิดตลาดการค้าสินค้าเป็นหลัก รวมไปถึงการค้าบริการ การเคลื่อนย้ายบุคคลธรรมดา และการลงทุน โดยเมื่อเดือน ก.พ. ที่ผ่านมา อินโดนีเซียเป็นประเทศสุดท้ายที่ให้สัตยาบันต่อพิธีสารฯ ทำให้ที่ประชุม AJCEP–JC เห็นชอบให้มีการแจ้งการมีผลบังคับใช้ของพิธีสารฉบับที่หนึ่งฯ ต่อ WTO ต่อไป

และเห็นชอบให้มีการจัดตั้งคณะอนุกรรมการด้านการค้าบริการและการลงทุน เพื่อหารือประเด็นคงค้างที่ระบุไว้ภายใต้พิธีสารฉบับที่หนึ่งฯ เช่นการเจรจาจัดทำข้อผูกพันเปิดเสรีการลงทุนของแต่ละประเทศภาคีให้แล้วเสร็จภายใน 2 ปี และการจัดทำรายการความโปร่งใส ซึ่งเป็นการจัดทำตารางกฎหมายหรือมาตรการในปัจจุบันสาขาบริการที่เป็นอุปสรรคต่อการเปิดเสรีของแต่ละประเทศภาคี 

นอกจากนี้ ยังมีการหารือถึงแนวทางความเป็นไปได้ในการแลกเปลี่ยนข้อมูลอัตราภาษีและมูลค่าการนำเข้ารายพิกัดสินค้าของแต่ละประเทศภาคี โดยเฉพาะข้อมูลการใช้สิทธิประโยชน์ทางภาษีภายใต้ความตกลง AJCEP โดยอาเซียนและญี่ปุ่นจะหารือในรายละเอียดต่อไป ทั้งนี้ ประเทศภาคีส่วนใหญ่เห็นความสำคัญของการแลกเปลี่ยนข้อมูลดังกล่าว เพื่อนำไปวิเคราะห์แนวทางการเพิ่มอัตราการใช้สิทธิประโยชน์จากความตกลง AJCEP มากขึ้น

สำหรับญี่ปุ่นถือว่าเป็นคู่ค้าอันดับ 2 ของไทย โดยในช่วงครึ่งปีแรก (ม.ค. - มิ.ย. 2565) การค้าระหว่างไทยกับญี่ปุ่น มีมูลค่า 30,478.25 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยส่งออกไปญี่ปุ่น มูลค่า 12,714.89 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และไทยนำเข้าจากญี่ปุ่น มูลค่า 17,763.36 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สินค้าส่งออกสำคัญ อาทิ รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ไก่แปรรูป เคมีภัณฑ์ และเครื่องจักรกลและส่วนประกอบ และสินค้านำเข้าสำคัญ อาทิ เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ เหล็ก เหล็กกล้าและผลิตภัณฑ์ และเครื่องจักรไฟฟ้าและส่วนประกอบ นอกจากนี้ ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ไทยขอใช้สิทธิประโยชน์ทางภาษีภายใต้ความตกลง AJCEP ส่งออกไปญี่ปุ่น มูลค่า 321.13 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สัดส่วน 4.01% ของมูลค่าส่งออกสินค้าที่ได้รับสิทธิประโยชน์ฯ และไทยนำเข้าสินค้าจากญี่ปุ่นภายใต้ความตกลง AJCEP มูลค่า 217.13 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สัดส่วน 2.15% ของมูลค่านำเข้าที่ได้รับสิทธิประโยชน์