ฮือฮา "ไรท์แมน" ร่วมกำหนดธีมจัดงาน World Expo 2025 ก่อนคว้างาน

ฐานเศรษฐกิจ ตรวจสอบพบประเด็นที่น่าสนใจในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างโครงการจัดแสดงนิทรรศการ Thailand Pavilion ในงานมหกรรมระดับโลก "World Expo 2025 Osaka Kansai" มูลค่ากว่า 880 ล้านบาท

จากการสืบค้นเอกสารทางราชการ พบว่า ตั้งแต่ช่วงต้นกระบวนการวางแผนการจัดงาน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้จัดประชุมหารือเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2564

โดยมีวาระสำคัญ คือ "นำเสนอ (ร่าง) ธีมแนวทางการจัดงาน Expo 2025 โดย ผู้แทนบริษัท ไร้ท์แมน จำกัด" หนึ่งในบริษัทร่วมทุนในกิจการร่วมค้า อาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ที่เป็นผู้ชนะการประมูล เข้ามามีบทบาทในการกำหนดกรอบแนวคิดก่อนที่จะมีการประกาศจัดซื้อจัดจ้างอย่างเป็นทางการ

ต่อมาเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2566 กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้กำหนดราคากลางสำหรับการจัดนิทรรศการเป็นเงิน 867,880,000 บาท โดยอ้างอิงจากการสืบราคาท้องตลาด 2 ราย ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด บริษัทเดียวกับที่เคยนำเสนอแนวคิดในการประชุมเมื่อปี 2564 ล้มเลิกประมูล 2 ครั้ง ก่อนใช้วิธีเฉพาะเจาะจง

อีก 1 วันต่อมา (28 เมษายน 2566) กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ มีหนังสือเชิญชวนให้ยื่นข้อเสนอจ้างผู้ดำเนินการจัดนิทรรศการ โดยวิธีคัดเลือกแต่มีการประกาศยกเลิกการจ้างในวันที่ 16 พฤษภาคม 2566 ด้วยเหตุผลว่า "ไม่มีผู้ผ่านเกณฑ์การคัดเลือก"

จากนั้นได้มีการคัดเลือกครั้งที่ 2 มีการประกาศผู้ชนะการเสนอราคาในวันที่ 4 กรกฎาคม 2566 ได้แก่ กิจการร่วมค้า อาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ เป็นเงิน 862,000,000 บาท

อย่างไรก็ตาม ยังไม่ทันได้ลงนามในสัญญา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ก็ประกาศยกเลิกการจัดจ้างอีกครั้งในวันที่ 9 ตุลาคม 2566 โดยระบุว่า เกินกำหนดการยืนราคา และ กิจการร่วมค้า อาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ "ประสงค์จะไม่ยืนราคาเดิมที่ได้ยื่นเสนอราคาไว้และประสงค์ไม่ทำสัญญา"

ที่น่าสังเกต คือ หลังจากนั้นเพียง 8 วัน (17 ตุลาคม 2566) กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กำหนดราคากลางใหม่เป็นเงิน 867,877,000 บาท โดยอ้างอิงจากการสืบราคาท้องตลาดเพียง 1 ราย คือ กิจการร่วมค้า อาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ บริษัทเดียวกับที่เพิ่งประกาศไม่ประสงค์ทำสัญญา

ต่อมาในวันที่ 18 ตุลาคม 2566 มีการทำสัญญากิจการร่วมค้า อาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ซึ่งเป็นการร่วมทุน (Joint Venture) ระหว่างบริษัท ไร้ท์แมน จำกัด และบริษัท สถาปนิกหนึ่งร้อยสิบ จำกัด และ 2 วันต่อมา (20 ตุลาคม 2566) กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้ประกาศให้กิจการร่วมค้าดังกล่าวเป็นผู้ชนะการเสนอราคาโดยวิธีเฉพาะเจาะจง เป็นเงิน 867,800,000 บาท ซึ่งสูงกว่าการประมูลครั้งก่อน 5.8 ล้านบาท

ทั้งนี้ ฐานเศรษฐกิจ จะติดตามความคืบหน้าและคำชี้แจงจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อความโปร่งใสในการใช้งบประมาณแผ่นดินกว่า 880 ล้านบาทในโครงการสำคัญที่แสดงภาพลักษณ์ของประเทศไทยบนเวทีโลก

นายอุปถัมป์ นิสิตสุขเจริญ ประธานกรรมการบริหาร บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด กล่าวว่า วาระการนำเสนอร่างธีมงานการจัดงาน Expo 2025 โดยผู้แทนของบริษัท ไร้ท์แมน จำกัด ต่อกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2564 สืบเนื่องจากทางกรมฯต้องทําของบประมาณกับทาง ครม.

กรมฯก็เลยต้องทําพรีเซนเทชั่นและได้ชวนทางเราเข้าไปร่วมเสนอเหมือนเป็นคอนเซ็ปชัล ว่าควรต้องใช้พื้นที่ขนาดเท่าไร มีเนื้อหาอะไร เพื่อให้ ครม.เห็นภาพว่า การไปร่วมงาน expo ครั้งนี้ ควรจะไปในรูปแบบใดและสิ่งที่ประเทศไทยจะได้รับคืออะไรซึ่งยังไม่ได้เป็นเรื่องการแข่งขันใด ๆ

"กรมฯเพียงเชิญผู้เชี่ยวชาญมาเสนอนำเสนอคอนเซ็ปต์เท่านั้น เพราะเขาเห็นว่า เราเคยทํางานที่  EXPO ที่มิลาน เมื่อปี 2015 และผมก็ไม่รู้ว่า เขามีการเชิญบริษัทอื่น ๆ มานำเสนอแนวคิดเหมือนกับเราหรือไม่ โดยในปี 2564 ก็มีแค่นั้น ไม่ได้มีมูลค่าอะไรเลย"นายอุปถัมป์กล่าว

พอกรมฯได้งบมาเขาก็ตั้งคณะทำงาน คณะกรรมการร่างทีโออาร์ ก็เชิญหลายบริษัทเข้าไปร่วมเสนอตัว เราก็เข้าไปเสนอตัว ซึ่งคอนเซ็ปต์ในทีโออาร์ คอนเซ็ปต์ก็ไม่เหมือนกับตอนที่กรมเคยมาถามความคิดเห็น หรือให้เราทำพรีเซ็นต์เตชั่น ก่อนเสนอของบจากครม.แต่อย่างใด

"ในวันที่ทางกรมฯเชิญมาร่วมเสนอราคาเราก็รู้ทีโออาร์พร้อมกับทางอินเด็กซ์ และร่วมกระบวนการเสนอตัวพร้อม ๆ กัน กระทั่งเราเป็นผู้ได้งาน ในเวลาที่ค่อนข้างกระชั้นชิดในการก่อสร้างที่เกิดขึ้น"นายอุปถัมป์กล่าว