สั่งขสมก.ถกสศช. ปมจ้างวิ่งรถเมล์อีวี 224 คัน

กลายเป็นประเด็นร้อนสำหรับโครงการ จ้างเหมา บริการรถโดยสารพลังงานสะอาด (รถเมล์ไฟฟ้า) นำร่องจำนวน 224 คัน มูลค่า 953 ล้านบาทของ องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ( ขสมก.) เพื่อนำมาแก้ปัญหาความขาดแคลนรถสาธารณะบริการรับส่งประชาชน และลดมลพิษ ทางอากาศ

ล่าสุด ที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ (คนร.) ที่มี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธาน ท้วงติง ว่าโครงการดังกล่าว อาจอยู่ในข่ายไม่ผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (กก.สศช.)บอร์ดสภาพัฒน์ และให้กระทรวงคมนาคมหารือกับทาง สศช.ว่าโครงการดังกล่าวอยู่ในข่ายเป็นงบลงทุนหรือไม่

นายศักดิ์สยาม ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมเปิดเผยว่า ขสมก.มีข้อจำกัดที่ยังไม่สามารถบริหารจัดการตามแผนฟื้นฟูกิจการ ขสมก.ได้ เนื่องจากแผนฟื้นฟูฯยังไม่ผ่านความเห็นชอบจากสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ(สศช.) และ คณะรัฐมนตรี (ครม.)

ดังนั้นเพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาในระยะสั้นทาง ขสมก.จึงรายงานว่าจะดำเนินโครงการจ้างเหมาวิ่งรถเมล์ไฟฟ้า เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการเดินรถและลดมลพิษในเมือง

สำหรับ ขั้นตอนการดำเนินการ ลักษณะดังกล่าว ขสมก. ยืนยันว่าสามารถดำเนินการได้ เนื่องจากไม่ได้ใช้งบประมาณ แต่ใช้รายได้จาก ขสมก.เป็นอำนาจการดำเนินการโดยตรง ไม่ต้องเสนอไปยังคนร. และสศช.

จากข้อท้วงติงดังกล่าว ได้สั่งการให้ ขสมก. เร่งรัดดำเนินการตามมติการประชุม คนร. และทุกข้อสังเกตในที่ประชุม ให้แล้วเสร็จโดยเร็วที่สุดเพื่อให้สามารถรองรับการให้บริการกับประชาชนให้มีประสิทธิภาพและให้ประชาชนได้รับความพึงพอใจอย่างสูงสุด

ทั้งประเด็นการปรับปรุงแผนฟื้นฟูฯให้สอดคล้องสถานการณ์ปัจจุบัน และขอคำปรึกษาสศช.ให้มีความโปร่งใส ตรวจสอบได้เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาลอย่างเคร่งครัด

ด้านนายกิตติกานต์ จอมดวง จารุวรพลกุล ผู้อำนวยการขสมก.ยอมรับว่า ได้ทำหนังสือไปยังสศช.ในเดือนกรกฎาคมนี้ เพื่อหารือภาพรวมของแผนฟื้นฟูฯที่ไม่ใช่เฉพาะเรื่องจ้างเอกชนวิ่งรถไฟฟ้าอีวี

ส่วนจะเริ่มเปิดประมูลจ้างเอกชนวิ่งรถได้เมื่อใดมองว่ากระบวนการยังดำเนินการต่อไม่ได้ ซึ่งต้องรอความชัดเจนจากกรมบัญชีกลางในการส่งรายชื่อผู้เข้าร่วมสังเกตการณ์ในการจัดทำร่างเอกสารขอบเขตของงาน (TOR) เพื่อขอเข้าสู่โครงการข้อตกลงคุณธรรม รวมทั้งสศช.จะต้องพิจารณาแนวทางในเรื่องนี้ด้วย

ทั้งนี้ขสมก.ต้องดำเนินการขอใบอนุญาตเดินรถจากกรมการขนส่งทางบก (ขบ.) โดยกำหนดหลักเกณฑ์ว่าภายใน ระยะเวลา 1 ปี ต้องบรรจุรถใหม่ไม่น้อยกว่า 30% ขณะนี้มีเส้นทางการเดินรถจำนวน 107 เส้นทาง ในจำนวนนี้บรรจุรถโดยสารให้บริการแล้ว 17 เส้นทาง

เหลือรถที่ต้องบรรจุฯ อีก 90 เส้นทาง ส่วนกรณีที่ขสมก. จะเก็บค่าโดยสาร 30 บาทต่อคนต่อวัน โดยไม่จำกัดจำนวนเที่ยวการเดินทาง นั้น ราคาดังกล่าวอยู่ในแผนฟื้นฟูฯ ที่ยังไม่ได้รับการเห็นชอบจากครม. โดยยืนยันว่า จะยังใช้ราคาปกติรถครีมแดง 8-10 บาท ส่วนรถปรับอากาศ 15-25 บาทตามระยะทางขณะปัจจุบัน ขสมก. มีผู้โดยสาร 5-6 แสนคน ในวันธรรมดา และ 3-4 แสนคน ในวันหยุด ซึ่งแตกต่างจากปี 2562 ที่มีผู้ใช้บริการ 9 แสนคนต่อวัน

นอกจากนี้ ขสมก.ยังมีปัญหาเรื่องการขาดทุนสะสมต่อเนื่อง อยู่ที่ 1.3 แสนล้านบาท โดยมีค่าใช้จ่ายทั้งหมดเฉลี่ย 4,000 ล้านบาทต่อปี ได้แก่ ต้นทุนในการซ่อมบำรุงรถ 1,600 ล้านบาทต่อปี

ค่าน้ำมันเชื้อเพลิง 1,200 ล้านบาทต่อปี ค่าก๊าซธรรมชาติสำหรับยานยนต์ (NGV) 512 ล้านบาทต่อปี และค่าบุคลากร 1,500 ล้านบาทต่อปี

รายงานข่าวจากสศช. สะท้อนว่า ตามปกติแล้วรายละเอียดของโครงการฯจะต้องนำเสนอเข้าที่ประชุมครม.อยู่แล้ว แต่โครงการฯนี้ทราบว่าเป็นนโยบายเร่งด่วนเพราะรถโดยสารบางส่วนเริ่มหมดอายุ ซึ่งสศช.จะขอดูรายะละเอียดเพิ่มเติมก่อนว่าเป็นอย่างไร

ส่วนโครงการดังกล่าวใช้งบดำเนินงานที่มีมูลค่าไม่ถึง 1,000 ล้านบาท ทำให้ไม่ต้องเสนอสศช.นั้น โดยปกติแล้ว หากโครงการฯต้องใช้งบลงทุนจะต้องเสนอต่อสศช.พิจารณา ที่ผ่านมามติครม.มีการเปลี่ยนแปลงการปรับวงเงินของการเสนอแต่ละโครงการให้ครม.พิจารณา

จะต้องดูระเบียบในเรื่องนี้ด้วย อย่างไรก็ตามทั้งประเด็นแผนฟื้นฟูและการจัดซื้อรถเมล์อีวี224คันคาดว่าน่าจะหาข้อยุติได้ในเร็วๆนี้