“โครงการ 1 ตำบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่” เป็นโครงการที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จัดทำขึ้นเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคไวรัสโคโรนา 2019 หรือ “โควิด-19” บรรเทาปัญหาการว่างงาน ลดปัญหาการเคลื่อนย้ายแรงงานภาคการเกษตรกรรมไปสู่ภาคอื่น ๆ และสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนในท้องถิ่นมีความมั่นคงในการเป็นแหล่งผลิตอาหาร โดยน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ มาเป็นแนวทางในการดำเนินงานโครงการ
วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2564 ดร.ทองเปลว กองจันทร์ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงความก้าวหน้าการดำเนิน “โครงการ 1 ตำบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่” ในรายการ “เกษตรบอกข่าว” ซึ่งออกอากาศทุกวันจันทร์ เวลา 9.00 น. ทางเฟซบุ๊กกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ว่า โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงด้วยการพัฒนาพื้นที่จุดเรียนรู้ในรูปแบบหลักเกษตรทฤษฎีใหม่ 1 ตาบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่ และเพิ่มพื้นที่เก็บกักน้ำสาหรับทำการเกษตรตลอดจนพัฒนาระบบบริหารจัดการน้ำด้วยระบบและวิธีการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมทั้งฟื้นฟูภาคการเกษตรภายหลังการแพร่ระบาดของโรคติดต่อเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยมุ่งเน้นเกษตรกรที่มีความตั้งใจเอาใจใส่อย่างจริงจัง ต่อยอด เพิ่มรายได้
“โครงการ 1 ตำบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่” เป็นโครงการที่น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงพัฒนาพื้นที่จุดเรียนรู้ด้วยเกษตรทฤษฎีใหม่ มีจุดมุ่งหมายในการเพิ่มพื้นที่เก็บกักน้ำสำหรับทำการเกษตร เพื่อเพิ่มพื้นที่เกษตรกรรมยั่งยืนในรูปแบบเกษตรทฤษฎีใหม่สร้างความมั่นคงในอาชีพให้แก่เกษตรกร”
โดยโครงการนี้จะสนับสนุนการขุดบ่อเก็บกักน้ำในพื้นที่เกษตรกร สนับสนุนการเรียนรู้ให้แก่เกษตรกร ทำการเกษตรกรรมยั่งยืนตามแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ เพื่อให้เกิดการสร้างงานสร้างรายได้ในพื้นที่ มุ่งเป้าหมายดำเนินงานครอบคลุมพื้นที่ 75 จังหวัด 4,009 ตำบล ผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 48,000 ราย”
จำแนกเป็น 2 กิจกรรม ในโครงการ “โครงการ 1 ตำบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่” ได้แก่ 1. พัฒนาพื้นที่เกษตรทฤษฎีใหม่ เกษตรกรตำบลละ 2 ราย ขึ้นไป แต่ไม่เกิน 50 ราย รวมจำนวน 32,000 ราย และ 2. การจ้างงานตำบลละไม่น้อยกว่า 1 คน แต่ไม่เกิน 25 คน รวมจำนวน 16,000 ราย ได้รับค่าตอบแทนเดือนละ 9,000 บาท ซึ่งสถานะปัจจุบัน (ข้อมูล ณ วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2564) มีเกษตรกรที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกแล้ว จำนวน 20,583 ราย
ส่วนผลการรับสมัครผู้จ้างงาน ผ่านเกณฑ์การคัดเลือก 22,095 ราย แต่ตามมติ ครม. ต้องเป็นไปตามสัดส่วน เกษตรกร 2 ราย ต่อ จ้างงาน 1 ราย โดยมีการจ้างงานแล้ว 9,200 ราย เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2563 และจะมีการจ้างงานเพิ่มอีกหลังจากการรับสมัครเกษตรกรเสร็จสิ้น ซึ่งจะสามารถจ้างงานเพิ่มในวันที่ 1 มีนาคม 2564 เป็นต้นไป” ปลัดเกษตรฯ กล่าว
ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรฯ ได้จัดสรรงบประมาณในการจัดกิจกรรมการฝึกอบรมให้จังหวัดแล้ว และเริ่มมีการฝึกอบรมตามกระบวนการเรียนรู้ครั้งที่ 1 หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาการเกษตรทฤษฎีใหม่ นอกจากนี้ยังให้การสนับสนุนโครงการฯ โดยมอบหมายกรมพัฒนาที่ดิน ดำเนินการสำรวจออกแบบสระเก็บกักน้ำของเกษตรกร และได้จัดสรรงบประมาณลงพื้นที่แล้ว เพื่อขุดบ่อให้แก่เกษตรกรในรอบแรกจำนวน 2,005 ตำบล
โดยมีกลุ่มเกษตรกร 950 ตำบล ที่สามารถดำเนินการขุดได้ภายในเดือนมีนาคมนี้ รวมทั้งการสนับสนุนปัจจัยการผลิต พืช สัตว์ ประมง โดยกรมส่งเสริมการเกษตร กรมปศุสัตว์ และ กรมประมง ได้ดำเนินการจัดทำเมนูทางเลือกตามความเหมาะสมของพื้นที่ ตามแผนการผลิตและความต้องการของเกษตรกร ภายหลังขุดสระเก็บกักน้ำและปรับปรุงดินเรียบร้อยแล้ว โดยสนับสนุนปัจจัยการผลิตบางส่วนแก่เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการด้วย.