พิษปิดด่าน "6 จังหวัดอีสาน" อ่วม คาดเสียหายพุ่ง 8 หมื่นล้าน
เอกชน ชี้ ความตึงเครียดชายแดนไทย-กัมพูชา ยืดเยื้อ 7 เดือน ส่งผลกระทบตรงต่อการส่งออกไทย มูลค่า 7 หมื่นล้านบาท/ปี รายได้จากการค้าหายวับ 5 หมื่นล้านบาท/ปี ด้าน 6 จังหวัดอีสานเจอผลกระทบหนักสุด
KEY
POINTS
- การปิดด่านชายแดนไทย-กัมพูชาส่งผลกระทบโดยตรงต่อ 6 จังหวัดภาคอีสาน คาดการณ์ความเสียหายทางการค้าเบื้องต้นราว 50,000 ล้านบาท
- หากสถานการณ์ความตึงเครียดยืดเยื้อเกิน 3 เดือน มูลค่าความเสียหายอาจพุ่งสูงขึ้นเป็น 80,000 ล้านบาทต่อปี
- ผลกระทบไม่เพียงกระทบการส่งออกสินค้า แต่ยังรวมถึงปัญหาแรงงานชาวกัมพูชาในไทยหลายแสนคนที่ไม่สามารถต่อใบอนุญาตทำงานได้
นายสรเทพ โรจน์พจนารัช ประธานชมรมผู้ประกอบธุรกิจร้านอาหารและที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมโฮสเทล ประเทศไทย เปิดเผยข้อมูลกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า สถานการณ์ความตึงเครียดบริเวณชายแดนที่ยืดเยื้อนาน 7 เดือน และการปิดด่าน ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการส่งออกไทยไปกัมพูชา ซึ่งมีมูลค่าสูงราว 70,000 ล้านบาทต่อปี ขณะที่ไทยนำเข้าเพียง 20,000 ล้านบาท ทำให้การปิดชายแดนทำให้รายได้จากการค้าหายไปราว 50,000 ล้านบาทต่อปี
แม้ผลกระทบต่อจีดีพีรวมจะไม่มากนัก คาดหายไปราว 0.2% แต่ผลกระทบด้านการค้าจะกระจุกตัวอยู่ใน 6 จังหวัดอีสานที่มีพรมแดนติดกัมพูชา ซึ่งกระทรวงพาณิชย์อยู่ระหว่างหาตลาดทดแทนเพื่อบรรเทาผลกระทบให้ผู้ประกอบการในพื้นที่
มีการประเมินว่าหากความขัดแย้งลากยาวจากเกิน 3 เดือน มูลค่าความเสียหายทางการค้าจะเพิ่มขึ้นจาก 50,000 ล้านบาทเป็นราว 80,000 ล้านบาทต่อปี หากสถานการณ์ยุติภายใน 10–20 วันยังอยู่ในระดับที่บริหารจัดการได้ แต่หากยืดยาวเกิน 3 เดือน ผลกระทบจะทวีความรุนแรง โดยเฉพาะความเสี่ยงที่กัมพูชาจะหันไปพึ่งสินค้าอุปโภคบริโภคจากเวียดนามแทน ซึ่งปัจจุบัน 80% ของสินค้าดังกล่าวนำเข้าจากไทย
ด้านการลงทุน ไทยมีธุรกิจในกัมพูชาอยู่ในกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค เกษตร และน้ำมัน โดย ปตท. ได้ถอนการลงทุนออกทั้งหมดแล้ว ผลกระทบอยู่ในภาคเอกชนเป็นหลัก และไม่กระทบเศรษฐกิจไทยในภาพรวม อย่างไรก็ตาม ความไม่แน่นอนอาจทำให้บางบริษัทต่างชาติย้ายฐานการผลิตกลับไทย แม้ขณะนี้ยังไม่มีการตัดสินใจของผู้ประกอบการรายใหญ่
กรณีแรงงานถือเป็นโจทย์สำคัญ เพราะกัมพูชาเป็นประเทศเดียวที่ไทยไม่อนุญาตให้ต่อใบอนุญาตทำงาน ขณะที่แรงงานกัมพูชาทำงานในไทยมากถึง 7–8 แสนคนต่อปี รัฐบาลจึงต้องเร่งหากลไกทดแทน เพื่อไม่ให้กระทบภาคบริการและอุตสาหกรรมที่ต้องพึ่งแรงงานต่างชาติ
สำหรับผลกระทบต่อการท่องเที่ยว พบว่าได้รับผลจำกัดในบางพื้นที่ เช่น จันทบุรี แม้หลายประเทศเริ่มออกคำเตือนหลีกเลี่ยงเขตชายแดน แต่ผลกระทบหลักต่อการท่องเที่ยวยังมาจากน้ำท่วมภาคใต้ ซึ่งทำให้นักท่องเที่ยวมาเลเซียหายไปหลายหมื่นคนต่อวัน กระทบหนักกว่าสถานการณ์ชายแดนโดยตรง
ประชาชนใน 6 จังหวัดชายแดนได้รับผลกระทบด้านการทำมาหากินและต้องอพยพเป็นระยะ โดยส่วนใหญ่ต้องการให้สถานการณ์ยุติโดยเร็วเพื่อกลับไปใช้ชีวิตตามปกติ ขณะที่เด็กจำนวนหนึ่งได้รับผลกระทบจากการหยุดเรียนในช่วงเหตุปะทะ
ด้านข้อเสนอเชิงนโยบาย มีมุมมองว่าไทยควรใช้สถานการณ์นี้จัดการปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติ โดยเฉพาะเครือข่ายสแกมเมอร์ที่สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจปีละหลายหมื่นล้านบาท และได้รับผลกระทบในหลายประเทศ เช่น แคนาดา ที่สูญเสียกว่า 10,000 ล้านบาทต่อปี ทำให้ไทยอยู่ในจุดที่มีความชอบธรรมและได้รับการสนับสนุนจากนานาชาติในการเร่งปราบปรามควบคู่กับการแก้ปัญหาความมั่นคงบริเวณชายแดน