เครื่องบิน B-2 Spirit เป็นเครื่องบินทิ้งระเบิดสเตลท์ (Stealth Bomber) ของกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นเครื่องบินทหารที่แพงที่สุดในโลก ด้วยราคาประมาณ 2.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อลำ
เครื่องบินลำนี้ออกแบบมาเพื่อทะลุผ่านระบบป้องกันภัยทางอากาศที่ทันสมัยที่สุด และสามารถโจมตีเป้าหมายในระยะไกลได้อย่างแม่นยำ ล่าสุดได้ถูกนำไปใช้ในการโจมตีสถานีนิวเคลียร์ของอิหร่านเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2025
- บินครั้งแรก: 17 กรกฎาคม 1989
- ผู้ผลิต: Northrop Grumman
- ช่วงการผลิต: ปลายทศวรรษ 1980 ถึงต้นทศวรรษ 1990
- จำนวนที่ผลิต: 21 ลำ (ใช้งานได้ 19 ลำ)
- เหตุผลที่หยุดผลิต: การล่มสลายของสหภาพโซเวียต ทำให้ลดความจำเป็นในการต่อสู้กับระบบป้องกันภัยขั้นสูง
เครื่องบิน B-2 Spirit ทั้งหมดประจำการอยู่ที่ **ฐานทัพอากาศไวท์แมน (Whiteman Air Force Base)** ในรัฐมิสซูรี สหรัฐอเมริกา
B-2 Spirit ใช้เทคโนโลยี "ไม่สามารถสังเกตได้" (Low-Observable Technologies) ที่ลดการตรวจจับต่างๆ ดังนี้:
- เรดาร์: รูปทรงสามเหลี่ยมและวัสดุดูดซับคลื่นเรดาร์
- อินฟราเรด: ลดความร้อนที่แผ่ออกมา
- เสียง: ลดเสียงของเครื่องยนต์
- แม่เหล็กไฟฟ้า: ลดสัญญาณทางอิเล็กทรอนิกส์
- ภาพ: สีและรูปทรงที่ยากต่อการมองเห็น
- พิสัย: 7,000 ไมล์ (ไม่เติมเชื้อเพลิง) / 11,500 ไมล์ (เติมเชื้อเพลิงครั้งเดียว)
- ความจุบรรทุก: มากกว่า 40,000 ปอนด์ (18,144 กิโลกรัม)
- ลูกเรือ: 2 คน
- ความเร็ว: ใต้เสียง (Subsonic)
- ความสูงการบิน: ความสูงมาก (รายละเอียดเป็นความลับ)
- ระเบิดนิวเคลียร์: B83 nuclear bomb (สูงสุด 16 ลูก)
- ระเบิด GBU-57 MOP: Massive Ordnance Penetrator (สูงสุด 2 ลูก)
- JDAM: Joint Direct Attack Munition
- JSOW: Joint Standoff Weapon
- JASSM: Joint Air-to-Surface Standoff Missile
GBU-57 Massive Ordnance Penetrator หรือ "บังเกอร์บัสเตอร์" เป็นระเบิดเจาะบังเกอร์ที่:
- น้ำหนัก: 30,000 ปอนด์ (13.6 ตัน)
- ความยาว: 20.5 ฟุต (6.2 เมตร)
- วัตถุระเบิด: 5,342 ปอนด์
- ความสามารถเจาะ: ลึก 200 ฟุตในคอนกรีตเสริมเหล็ก
- ราคา: 3.5 ล้านดอลลาร์ต่อลูก หรือประมาณ 115 ล้านบาท
เนื่องจากน้ำหนักมหาศาลของ GBU-57 ทำให้มีแค่ B-2 Spirit เท่านั้นที่สามารถ:
- บรรทุกได้สูงสุด 2 ลูก (รวมน้ำหนัก 60,000 ปอนด์)
- บินไปยังเป้าหมายที่ห่างไกลได้
- ทะลุระบบป้องกันภัยได้ด้วยเทคโนโลยีสเตลท์
1. สงครามโคโซโว (1999) - การใช้งานครั้งแรก บินตรงจากมิสซูรีไปโจมตีเซอร์เบีย
2. อัฟกานิสถาน (2001) - Operation Enduring Freedom
3. อิรัก - ปฏิบัติการต่างๆ
4. ลิเบีย (2017) - บิน 34 ชั่วโมงต่อเนื่องโจมตีค่าย ISIS
5. เยเมน (2025) - โจมตีกลุ่มฮูตี ใช้ GBU-57 ครั้งแรก
6. อิหร่าน (21 มิ.ย. 2025) - โจมตีสถานีนิวเคลียร์ 3 แห่ง
เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2025 สหรัฐใช้ B-2 Spirit จำนวน 6 ลำ โจมตีสถานีนิวเคลียร์อิหร่าน Fordow Natanz และ Isfahan
- เป็นครั้งแรกที่ GBU-57 ถูกใช้โจมตีสถานีนิวเคลียร์
- แสดงให้เห็นความสามารถของ B-2 ในการโจมตีเป้าหมายที่ป้องกันหนักที่สุด
- Fordow ตั้งอยู่ลึกใต้ภูเขา 300 ฟุต เฉพาะ GBU-57 เท่านั้นที่ทำลายได้
1. เทคโนโลยีขั้นสูง: เทคโนโลยีสเตลท์ที่ซับซ้อนและเป็นความลับ
2. วัสดุพิเศษ: วัสดุคอมโพสิตและการเคลือบพิเศษ
3. การผลิตจำนวนน้อย: ผลิตเพียง 21 ลำ ทำให้ต้นทุนต่อหน่วยสูง
4. การวิจัยและพัฒนา: ใช้งบประมาณพัฒนามหาศาล
5. การบำรุงรักษา: ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ
- B-2 Spirit: 2.1 พันล้านดอลลาร์ เกือบ 7 หมื่นล้านบาท
- F-22 Raptor: 150 ล้านดอลลาร์ ประมาณ 5 พันล้านบาท
- F-35: 80-100 ล้านดอลลาร์ ราว 3,300 ล้านบาท
สหรัฐกำลังพัฒนา B-21 Raider ซึ่งจะมาแทนที่ B-2 Spirit ในอนาคต โดยมีคุณสมบัติ:
- เทคโนโลยีสเตลท์ที่ทันสมัยกว่า
- ราคาถูกกว่า (ประมาณ 550 ล้านดอลลาร์)
- สามารถบรรทุก GBU-57 ได้เช่นกัน
B-2 Spirit ยังคงเป็นส่วนสำคัญของ "นิวเคลียร์ไตรภาคี" (Nuclear Triad) ของสหรัฐ และเป็นเครื่องมือสำคัญในการรักษาสมดุลกำลังโลก
เครื่องบิน B-2 Spirit เป็นมากกว่าเครื่องบินทิ้งระเบิด แต่เป็นสัญลักษณ์ของความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและกำลังทางทหาร แม้จะมีราคาแพงมาก แต่ความสามารถในการทะลุระบบป้องกันและโจมตีเป้าหมายที่เป็นไปไม่ได้สำหรับเครื่องบินอื่น ทำให้มันยังคงมีบทบาทสำคัญในการรักษาความมั่นคงโลกจนถึงปัจจุบัน
การโจมตีอิหร่านเมื่อไม่นานมานี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถที่แท้จริงของ "ราชาแห่งท้องฟ้า" ลำนี้