'โครงการป่ารักน้ำ‘ พระราชกรณียกิจ ‘สมเด็จพระพันปีหลวง’ สร้างสิ่งแวดล้อมยั่งยืน

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ตลอดระยะเวลาที่ทรงประกอบพระราชกรณียกิจ พระองค์ทรงอุทิศพระวรกายและพระราชหฤทัยเพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขแก่พสกนิกรไทย

โดยเฉพาะด้าน การพัฒนาการเกษตรและสิ่งแวดล้อม ซึ่งทรงเล็งเห็นว่าเป็นรากฐานของชีวิตและความมั่นคงของประเทศชาติ พระองค์ทรงส่งเสริมให้ประชาชนพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน ด้วยการทำเกษตรที่เป็นมิตรต่อธรรมชาติและใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า

หนึ่งในพระราชกรณียกิจสำคัญ คือการทรงริเริ่มและขยายผล “โครงการเกษตรยั่งยืน” เพื่อเป็นแบบอย่างของการทำเกษตรที่สอดคล้องกับระบบนิเวศ ทรงสนับสนุนให้เกษตรกรปลูกพืชผสมผสาน ปลูกพืชเศรษฐกิจ พืชสมุนไพร และพืชอาหารร่วมกันในพื้นที่เดียว เพื่อสร้างรายได้ ลดความเสี่ยง และอนุรักษ์ดินน้ำให้คงความสมบูรณ์

จากพระราชหฤทัยที่ทรงห่วงใยต่อผืนป่าของชาติ พระองค์จึงทรงสานต่อแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ที่ว่า

“ป่ารักน้ำ น้ำก็รักป่า”

จึงเกิดเป็น “โครงการป่ารักน้ำ” เพื่อฟื้นฟูผืนป่าต้นน้ำทั่วประเทศให้กลับมาอุดมสมบูรณ์อีกครั้ง พระองค์ทรงมีพระราชดำริให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการปลูกป่าทดแทนและดูแลผืนป่า โดยเลือกปลูกไม้ยืนต้นพื้นถิ่นและพืชสมุนไพรที่เหมาะสมกับพื้นที่ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างเกื้อกูลกัน พร้อมส่งเสริมให้เกิดรายได้จากป่าชุมชนอย่างยั่งยืน

“โครงการป่ารักน้ำ” ไม่เพียงช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศ แต่ยังปลูกฝังจิตสำนึกแห่งความรักธรรมชาติให้กับประชาชน พระองค์ทรงเชื่อมั่นว่า การดูแลผืนป่าไม่ใช่หน้าที่ของผู้ใดผู้หนึ่ง แต่คือภาระร่วมกันของคนไทยทั้งชาติในการรักษาทรัพยากรของแผ่นดิน

นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงสนับสนุนการอนุรักษ์พันธุ์พืชและสัตว์ป่าหายาก รวมถึงการจัดตั้งศูนย์อนุรักษ์ธรรมชาติในหลายภูมิภาค เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของเยาวชนและชุมชนในการดำรงชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุล

พระราชกรณียกิจด้านการเกษตรและสิ่งแวดล้อมของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงเปรียบเสมือน “รากชีวิต” ที่หยั่งลึกลงในแผ่นดินไทย พระองค์ทรงปลูกทั้งต้นไม้บนดิน และปลูก “ต้นไม้ในใจคน” ให้เติบโตเป็นร่มเงาแห่งความยั่งยืน เพื่อสืบสานพระราชปณิธานในการรักษ์ผืนป่า รักษ์แผ่นดินไทยให้ร่มเย็นตราบชั่วกาลนาน