“อ่างเก็บน้ำลำน้ำชี” ตอบโจทย์วิกฤติน้ำท่วมกักน้ำไว้ใช้หน้าแล้ง

เมื่อเอ่ย “ลำน้ำชี” ซึ่งเป็นต้นกำเนิดแม่น้ำสายหลักของภาคอีสาน สายน้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิตชาวชัยภูมิมาแต่อดีต ซึ่งฤดูฝนน้ำจำนวนมากในแม่น้ำชีจะไหลทิ้งไปไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ บางครั้งยังก่อให้เกิดอุทกภัยเพราะขาดแหล่งเก็บกักน้ำ ในปี พ.ศ.2507-พ.ศ.2514 ได้มีความพยายามในการแก้ไขและบรรเทาปัญหา จึงมีการศึกษาและจัดทำรายงานความเหมาะสม โดยกรมชลประทาน 

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานพระราชดำริ เกี่ยวกับการสร้างเขื่อนลำน้ำชีว่า “เขื่อนเก็บกักน้ำลำน้ำชี มีขนาดความจุ 1,860 ล้าน ลบ.ม. ที่กรมชลประทานวางโครงการจะก่อสร้างนั้น ประสบปัญหาเรื่องที่ดินเพราะพื้นที่ถูกน้ำท่วมเป็นอ่างเก็บน้ำมาก ประมาณ 190,000 ไร่ และมีราษฎรอาศัยทำกินอยู่จำนวนมากทำให้แก้ปัญหาเรื่องที่ดินได้ยากควรพิจารณาเลื่อนเขื่อนลำน้ำชีมาก่อสร้างที่พิกัด 47-PQT-984-485 (บริเวณบ้านยางนาดี)” 

กรมชลประทานได้รับสนองพระราชดำริในการพิจารณาดำเนินการโครงการซึ่งเป็นโครงการตามผลการศึกษาโครงการพัฒนาลุ่มน้ำชีตอนบนโดยเริ่มศึกษาตั้งแต่ปี 2507 และศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมแล้วเสร็จปี 2514 ได้เสนอให้มีการก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำลำน้ำชี ความจุ 1,860 ล้าน ลบ.ม. เขื่อนผันน้ำปากค่ายช่องแมว และเขื่อนลำชีลอง แต่เนื่องจากติดปัญหาพื้นที่ซึ่งจะต้องอพยพราษฎรจำนวนมาก กรมชลประทานได้น้อมนำพระราชดำริ จึงได้ศึกษาความเหมาะสมในการก่อสร้างโครงการฯ รวมทั้งเปิดโอกาสให้ประชาชนและผู้เกี่ยวข้องได้มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น 

สรุปได้ว่า ประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่ให้การสนับสนุนโครงการและต้องการให้เร่งรัดดำเนินการก่อสร้างล่าสุด เมื่อวันที่ 2 ม.ค.  62 ครม. อนุมัติให้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมชลประทาน) ดำเนิน “โครงการอ่างเก็บน้ำลำน้ำชีอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดชัยภูมิ” (โครงการอ่างเก็บน้ำยางนาดี จังหวัดชัยภูมิ เดิม) มีกำหนดแผนงานโครงการ 6 ปี (ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 – 2567) กรอบวงเงินงบประมาณโครงการทั้งสิ้น 3,100 ล้านบาท

โดยมีวัตถุประสงค์โครงการ เพื่อพัฒนาแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับสนับสนุนพื้นที่การเกษตร บรรเทาปัญหาอุทกภัยในพื้นที่ชุมชนและเขตเกษตรกรรม เป็นแหล่งน้ำด้านการอุปโภคบริโภค อุตสาหกรรม และเพื่อรองรับแผนการพัฒนาที่เพิ่มขึ้นให้เต็มศักยภาพในลุ่มน้ำชี  ที่ตั้งโครงการ อยู่บริเวณพื้นที่บ้านยางนาดี ตำบลชีบน อำเภอบ้านเขว้า และพื้นที่บ้านละหานค่าย ตำบลโคกสะอาด อำเภอหนองบัวระเหว จังหวัดชัยภูมิ

สำหรับจุดเด่นโครงการ  ได้แก่ 1. เขื่อนดินประเภทแบ่งโซน (Zone Type Dam) ความยาว 1,580 เมตร ความสูง 24 เมตร ความกว้างสันเขื่อน 9 เมตร และขนาดความจุที่ระดับเก็บกัก 70.21 ล้านลูกบาศก์เมตร 2. อาคารระบายน้ำล้น (Spillway) ชนิดประตูระบายเหล็กบานโค้ง ขนาดความกว้าง 12.50 X 7.50 เมตร จำนวน 6 บาน และ 3. อาคารส่งน้ำลงลำน้ำเดิม ขนาดท่อส่งน้ำจำนวน 2 แถว กว้าง 3.80 เมตร สูง 3  เมตร 

เมื่อแล้วเสร็จจะสร้างประโยชน์ทั้งด้านเกษตรกรรม สามารถส่งน้ำตามลำน้ำชีมีพื้นที่ได้ประโยชน์ในฤดูฝน 75,000 ไร่ ฤดูแล้ง 30,000ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 3 อำเภออำเภอหนองบัวระเหว อำเภอบ้านเขว้า และอำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ รวม 6 ตำบล 63 หมู่บ้าน 7,556 ครัวเรือน ได้รับผลประโยชน์ตลอดอายุโครงการ นอกจากนั้นยังเป็นแหล่งน้ำต้นทุนใช้สำหรับหล่อเลี้ยงลำน้ำชีในช่วงฤดูแล้ง ทั้งยังช่วยแก้ปัญหาการเกิดอุทกภัยในฤดูฝนและภัยแล้งช่วงหน้าแล้งได้เป็นอย่างดีอีกด้วย