“ที่ดินเขากระโดง” 5 พันไร่ วุ่น ส่องเอกสาร “รฟท.”อ้างกรรมสิทธิ์ถือครองโฉนด

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2568 ได้มีการเผยแพร่เอกสารแบบแจ้งการครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) เลขที่ 1180 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ลงวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ.2498 

ทั้งนี้พบว่านายไสว นิมนวล  สบท.ลำปลายมาศ ตัวแทนการรถไฟฯ แจ้งครอบครองพื้นที่เขากระโดง จังหวัดบุรีรัมย์ รวมเนื้อที่ 5,083 ไร่ ต่อกรมที่ดิน

โดยระบุในช่องสาเหตุการได้มาว่า "พระราชกฤษฎีกา" แต่ไม่ปรากฏวัน เดือน ปี ที่ได้มา และระบุสภาพที่ดินเป็น "ทางรถไฟ" ซึ่งส.ค.1 เป็นเพียงการแจ้งครอบครองเพื่อทำประโยชน์ ไม่ใช่หนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ 

อย่างไรก็ดีการแจ้งดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากกรมที่ดินประกาศให้ราษฎรที่ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินมาก่อนวันที่ 14 ธันวาคม 2497 มาจดทะเบียนแจ้งสิทธิ ซึ่งประชาชนจำนวนมากในพื้นที่เขากระโดงได้แจ้ง ส.ค.1 ไว้แล้วตั้งแต่ปี 2497 ก่อนการรถไฟฯ จะมายื่นในปี 2498

นอกจากนี้ยังเป็นที่ตั้งข้อสังเกตว่า หากการรถไฟฯ มีกรรมสิทธิ์มาตั้งแต่ปี 2462 ตามที่อ้าง เหตุใดต้องมาขอจด ส.ค.1 ซึ่งเป็นสิทธิที่กฎหมายออกแบบมาเพื่อราษฎรและเหตุใดจึงไม่สามารถระบุวัน เดือน ปี การได้มาของสิทธิตามพระราชกฤษฎีกาที่อ้างได้อย่างชัดเจน
 

ขณะเดียวกันตามกฎหมายหน่วยงานของรัฐจะได้กรรมสิทธิ์ในที่ดิน ต้องได้มาโดยการเวนคืนหรือการจัดซื้อ พร้อมแผนที่ท้ายพระราชกฤษฎีกาที่กำหนดเขตชัดเจน และต้องประกาศในราชกิจจานุเบกษาครบทั้ง 3 องค์ประกอบ 

สำหรับในกรณีพื้นที่เขากระโดงนั้น ที่ผ่านมาการรถไฟฯ ไม่สามารถนำเอกสารครบทั้ง 3 องค์ประกอบนี้ มาแสดงต่อคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เพื่อให้มีมติเพิกถอนเอกสารสิทธิของประชาชนได้