พล.อ.ประยุทธ์ ไม่ได้เป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ ตามรัฐธรรมนูญฯ

| พล.อ.ประยุทธ์ ไม่ได้เป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ ตามรัฐธรรมนูญฯ

| โดย เสรี สุวรรณภานนท์ อดีตเลขาธิการ สภาทนายความ
 

ผมได้อ่านความเห็นทางกฎหมายของสมาคมทนายความแห่งประเทศไทย และความเห็นของบุคลอื่นอีก 2-3 คนแล้ว ที่มีความเห็นว่า พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ขาดคุณสมบัติ ไม่ควรถูกเสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรีนั้น ความเห็นดังกล่าวอาจทำให้ประชาชนหรือสังคมสับสนหรือเข้าใจผิดในความเห็นทางกฎหมายของสมาคมทนายความแห่งประเทศไทย และความเห็นอื่น ๆ ได้ โดยความเห็นทางกฎหมายดังกล่าวคงเป็นเรื่องของการพยายามลดความน่าเชื่อถือ หรือ ลดเครดิตของ พล.อ.ประยุทธ์ เท่านั้น

ซึ่งผมได้อ่านโดยทั้งหมดของความเห็นทางกฎหมายดังกล่าวแล้ว เห็นว่าเป็นการคลาดเคลื่อนต่อบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ฉบับปี พ.ศ. 2560 มาตรา 160(6) ประกอบมาตรา 98(15) และกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. พ.ศ. 2561 มาตรา 14 ที่ว่า ผู้ได้รับการเสนอชื่อต้องไม่เป็นพนักงาน หรือ ลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ หรือ รัฐวิสาหกิจ หรือเป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ

ซึ่งในคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ 5/2543 ก็เคยวินิจฉัยอธิบายคำว่า "เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ" ตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญไว้แล้ว ดังนั้น เมื่อ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นตำแหน่งข้าราชการการเมือง ที่ได้รับยกเว้นไว้ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 98(12) และการที่เป็นหัวหน้า คสช. ก็มิใช่เป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐตามความหมายของรัฐธรรมนูญดังกล่าว เพราะศาลรัฐธรรมนูญเคยวินิจฉัยไว้ว่า คำว่า "เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ" นั้น จะต้องตีความโดยให้มีความหมายคล้ายคลึงกันหรือในแนวเดียวกับคำว่า "พนักงานหรือลูกจ้างของหน่วยงานของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจ หรือของราชการส่วนท้องถิ่น" และ "เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ" ตามรัฐธรรมนูญนี้ "จะต้องมีต้องมีอำนาจหน้าที่ดำเนินการหรือหน้าที่ปฏิบัติการให้เป็นไปตามกฎหมายและปฏิบัติงานประจำ" แต่ตำแหน่งหัวหน้า คสช. เป็นตำแหน่งที่เข้ามาทำหน้าที่ชั่วคราว ไม่ได้ปฏิบัติงานประจำ รวมทั้งยังมีอำนาจในตัวเองตามรัฐธรรมนูญและตามกฎหมาย "ไม่ได้อยู่ในบังคับบัญชาหรือในกำกับดูแลของรัฐ" แต่อย่างใด
 

อีกทั้งรัฐธรรมนูญ มาตรา 265 ก็ได้บัญญัติไว้ว่า "ให้คณะรักษาความสงบแห่งชาติยังคงอยู่ในตำแหน่งเพื่อปฏิบัติหน้าที่ต่อไป จนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่ภายหลังการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้ จะเข้ารับหน้าที่" ซึ่งเป็นการยืนยันว่า คสช. ได้ปฏิบัติหน้าที่เป็นการชั่วคราวดังกล่าว

ดังนั้น ตำแหน่งหัวหน้า คสช. จึงมิใช่ "เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ" ตามความหมาย หรือ ตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 และมาตรา 98(15) ข้างต้น

การที่สมาคมทนายความแห่งประเทศไทย หรือ บุคคลใด ที่ได้กล่าวอ้างว่า พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐนั้น จึงเป็นการไม่ถูกต้องตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 ดังกล่าว

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา จึงมีคุณสมบัติครบถ้วน และไม่มีลักษณะต้องห้ามที่จะเป็นนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 160 ในการเสนอชื่อเป็นนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 88 และ มาตรา 89