31 มี.ค. รำลึก 106 ปี "จันตรี ศิริบุญรอด" บิดาแห่งนิยายวิทยาศาสตร์ไทย

จันตรี ศิริบุญรอด เกิดเมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2460 ที่ฝั่งธนบุรี กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรคนโตของเรือโทเสงี่ยม และนางละม้าย ศิริบุญรอด

สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 8 (เทียบเท่า ม. 6 ปัจจุบัน) แผนกวิทยาศาสตร์ ด้วยการเรียนกวดวิชาด้วยตนเองจนสามารถสอบเทียบ ม.8 ได้ในสมัยนั้น ทำงานครั้งแรกที่กรมเชื้อเพลิง ขณะทำงาน ก็เข้าศึกษาต่อในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ไปด้วย ซึ่งในยุคสมัยนั้นเป็นมหาวิทยาลัยเปิด ไม่มีการสอบเข้า แต่เขาไม่ได้อยู่ศึกษาจนสำเร็จระดับปริญญา เนื่องจากปัญหาทางเศรษฐกิจและเรื่องครอบครัว

ต่อมาหลังลาออกจากงานได้สมัครเป็นครูในโรงเรียนหลายแห่ง ช่วง พ.ศ. 2493–2496 จันตรีเริ่มเขียนนิยายและบทความทางวิทยาศาสตร์เผยแพร่ในวงแคบ ๆ ขณะเป็นครูสอนวิทยาศาสตร์ระดับมัธยมปลายที่โรงเรียนเคนเน็ตแม็คเคนซี จังหวัดลำปาง

ปี พ.ศ. 2498 จันตรีจัดทำนิตยสาร "วิทยาศาสตร์-มหัศจรรย์" ในนามของสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย ร่วมกับ ดร.ปรีชา อมาตยกุล ผู้ช่วยเลขาธิการสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในขณะนั้น โดยตีพิมพ์เนื้อหาเรื่องราวเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ เช่น นิยายวิทยาศาสตร์ บทความวิทยาศาสตร์ ประวัตินักวิทยาศาสตร์ ฯลฯ มีการจัดพิมพ์เรื่อยมาจนเลิกพิมพ์ไปในปี พ.ศ. 2502

การหันมาทำหนังสือทำให้จันตรีจำเป็นต้องเลิกอาชีพครู และหันมาตั้งสำนักพิมพ์ของตนเพื่อจัดทำหนังสือและนิตยสาร "วิทยาศาสตร์-อัศจรรย์" จนเลิกไปใน พ.ศ. 2505 แต่ก็ยังคงเขียนหนังสือส่งไปพิมพ์ตามสำนักพิมพ์ต่าง ๆ และออกหนังสือของตัวเองบ้างสลับกันไป จนกระทั่งถึงแก่กรรมเมื่อปี พ.ศ. 2511

จันตรี เป็นผู้บุกเบิกหนังสือวิทยาศาสตร์และนิยายวิทยาศาสตร์ ซึ่งเขาได้ทิ้งผลงานไว้มากมายประดับวงการ ผลงานที่เป็นนิยายวิทยาศาสตร์ บทความ และสารคดี มีจำนวนมากกว่า 300 ชิ้น ที่ได้ตีพิมพ์ผ่านนิตยสาร “วิทยาศาสตร์มหัศจรรย์” และ “วิทยาศาสตร์อัศจรรย์” สร้างความฝันอันบรรเจิดให้กับเยาวชนในยุคนั้นให้มีจินตนาการทางวิทยาศาสตร์ก้าวไกลไปสู่อวกาศ และสร้างแรงบันดาลใจให้หลายคนใฝ่ฝันที่จะเป็นนักวิทยาศาสตร์ หลายคนก็ยึดถือเขาเป็นแบบอย่างในการเป็นนักเขียนแนวไซ-ไฟ

ผลงานนิยายวิทยาศาสตร์ของจันตรี อาทิ  โลกถล่ม ผู้ดับดวงอาทิตย์ ผู้พบแผ่นดินมนุษย์คู่ จันทรมนุษย์ ผู้สร้างอนาคต  วิทยาศาสตร์บันทึก หุ่นล้างโลก ดาวเทียม สู่อวกาศ ภายใต้รังสีอินฟาเรด จานบิน! สิ่งที่มาจากโลกอื่น สงครามระหว่างโลก มนุษย์มหัศจรรย์ และอีกมากมาย

ทั้งนี้ เรื่องผู้ดับดวงอาทิตย์ และผู้พบแผ่นดิน เป็นผลงานที่ได้รับคัดเลือกให้เป็นหนึ่งใน 88 หนังสือดีวิทยาศาสตร์ไทย โดยคณะวิจัยโครงการวิจัยหนังสือดีวิทยาศาสตร์ ภายใต้การสนับสนุนด้านทางเงินของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)

ใน พ.ศ. 2548 บริษัท นานมีบุ๊คส์ จำกัด ร่วมกับ ชมรมนักเขียนและผู้จัดทำหนังสือวิทยาศาสตร์ (นวจท.) สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ และ โครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสำหรับเด็กและเยาวชน (JSTP) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ได้ร่วมกันจัดโครงการประกวดนิยายวิทยาศาสตร์ “รางวัลจันตรี ศิริบุญรอด” ขึ้นเป็นครั้งแรก เพื่อส่งเสริมให้มีนิยายวิทยาศาสตร์ที่มีคุณภาพเพิ่มขึ้นในวงการตลาดหนังสือของไทย สนับสนุนให้มีนักเขียนใหม่ ๆ ทางด้านวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะนักเขียนไทย และให้เกียรติและยกย่องนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์

และเพื่อเป็นการยกย่องและเชิดชูเกียรตินักเขียนเรื่องสั้นวิทยาศาสตร์ยุคบุกเบิกคนสำคัญของไทย คือ นายจันตรี ศิริบุญรอด นั่นเอง