รถจีน ลอบบี้บอร์ดอีวี ยืดเงื่อนไขผลิตแบตเตอรี่ EV ระดับเซลล์ คุมต้นทุนเลี่ยงใช้ชิ้นส่วนในประเทศ

ตามที่บริษัทผู้ผลิตรถยนต์จีน มาลงหลักปักฐานตั้งโรงงานในไทย ต่างวางแผนใช้ชิ้นส่วนในประเทศ (Local Content) เกิน 40% ตามกฎหมายกำหนด และมีแผนเพิ่มสัดส่วนขึ้นเรื่อยๆ เพื่อสนับสนุนระบบซัพพลายเชนในอุตสาหกรรมยานยนต​์ พร้อมสร้างการจ้างงานให้คนไทย

แม้แผนที่พูดคุยกับภาครัฐ บีโอไอ หรือบอร์ดอีวี ดูสวยหรู แต่ในเชิงปฏิบัติจริง บรรดาซัพพลายเออร์ไทยเทียร์ต่างๆ ยืนยันว่า บริษัทผู้ผลิตรถยนต์จีน ใช้ชิ้นส่วนจากซัพพลายเออร์ไทยน้อยมาก (เมื่อเทียบกับบริษัทญี่ปุ่น) สอดคล้องกับข้อมูลจากสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (สอท.) ว่า ภาคอุตสาหกรรมชิ้นส่วนไทยต้องการให้บริษัทผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่จากจีน เปิดโอกาสผู้ประกอบการไทย เข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานมากขึ้น 

นายนาวา จันทนสุรคน รองประธาน ส.อ.ท. เปิดเผยว่า แม้ต้นทุนการผลิตในไทยจะสูงกว่าเล็กน้อย แต่การสนับสนุนผู้ผลิตชิ้นส่วนในประเทศจะช่วยสร้างความเชื่อมั่น การจ้างงาน และภาพลักษณ์ที่ดีต่อสังคมไทย ซึ่งในปัจจุบันแรงงานในกลุ่มอุตสาหกรรมยานยนต์ และชิ้นส่วนลดลงเหลือประมาณ 400,000 คน จากเดิมกว่า 600,000 คน เนื่องจากการใช้ชิ้นส่วนนำเข้าจากต่างประเทศ

“หากโรงงานต่างชาติในไทย เพิ่มการใช้ชิ้นส่วนภายในประเทศ จะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจหมุนเวียนและการจ้างงานในประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม” นายนาวา กล่าว

ล่าสุด มีประเด็นการนำเข้าเซลล์ หรือโมดูล มาประกอบเป็นชุดแพกแบตเตอรี่ ที่ภาครัฐให้คิดเป็นต้นทุนการผลิตในประเทศมูลค่า 15% ของราคารถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งมาตรการผ่อนปรนนี้จะจบสิ้นปี 2568

นั่นหมายความว่า ตั้งแต่ปี 2569 หากไม่มีสัดส่วนการนำเข้าเซลล์แบตเตอรี่มาคำนวณเป็นต้นทุนในประเทศ ค่ายรถจีนจะต้องเพิ่มสัดส่วนการใช้ชิ้นส่วนจากซัพพลายเออร์ในประเทศ ซึ่งจะมีผลต่อต้นทุนการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าสูงขึ้น

ที่ผ่านมา ค่ายรถจีน มองว่า ซัพพลายเออร์ไทยผลิตชิ้นส่วนได้ช้า และราคาสูงกว่าชิ้นส่วนจากบริษัทจีนด้วย

ทั้งนี้ ภาครัฐได้ออกมาตรการสนับสนุนอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าซึ่งมีผลบังคับใช้ระหว่างปี 2565-2568 โดยให้นับมูลค่าของเซลล์จากต่างประเทศ สำหรับการนำมาผลิตเป็นแบตเตอรี่และนำไปผลิตเพื่อประกอบเป็นรถยนต์ไฟฟ้าในเขตปลอดอากร ให้รวมเป็นต้นทุนการผลิตที่เกิดขึ้นในประเทศสำหรับการคำนวณมูลค่าเพิ่มในประเทศได้ไม่เกิน 15% ของราคายานยนต์ไฟฟ้า BEV หน้าโรงงาน

อย่างไรก็ตาม แม้ยอดขายอีวีจะคึกคัก โรงงานรถจีนจะผุดขึ้นเกือบ 10 แห่งในไทย แต่การส่งเสริมการลงทุนการผลิตแบตเตอรี่หลายโครงการ ยังเป็นเทคโนโลยีที่เป็นการประกอบแบตเตอรี่แบบ Cell to Pack (สิทธิประโยชน์ระดับ A3) และ Cell to Module (A2) แต่เป้าหมายของรัฐบาลคือดึงโรงงานที่ผลิตแบตเตอรี่ระดับเซลล์แบตเตอรี่ (A1) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีต้นน้ำ มาลงทุนในไทย

โดยผู้ประกอบการผลิตแบตเตอรี่ระดับเซลล์ จะได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลเป็นระยะเวลา 8 ปี แถมยกเว้นค่าอากรขาเข้าเครื่องจักรและวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตเพื่อการส่งออก และลดหย่อนอากรขาเข้าให้วัตถุดิบที่ใช้ผลิตเพื่อจำหน่ายในประเทศ 90% รวมทั้งพิจารณาสิทธิประโยชน์ที่ไม่ใช่ภาษีอีกด้วย

ด้านบีวายดี เปิดโรงงานผลิตรถยนต์ในไทยที่ จ.ระยอง เดือนกรกฎาคม ปี 2567 ถึงปัจจุบันมีกำลังการผลิตสะสมแล้วกว่า 55,000 คัน

นายเซียว ไห่ ผิง ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารสำนักประธานกลุ่ม บริษัท บีวายดี ออโต้ (ประเทศไทย) จำกัด เปิดเผยว่า ปัจจุบันโรงงานบีวายดี มีพนักงานกว่า 5,800 คน โดยเป็นแรงงานไทยถึง 92% เพิ่มขึ้นจากปีก่อนที่มีเพียง 80% และคาดว่าปลายปีนี้จะขยับเป็น 95% ของทั้งหมด

ตอนนี้ บีวายดี มีสัดส่วนโลคอลคอนเทนต์ (Local Content) อยู่ที่ 54% เพิ่มขึ้นจาก 45% เมื่อปีก่อน โดยมีผู้ผลิตชิ้นส่วนท้องถิ่นกว่า 35 ราย และความร่วมมือในประเทศกว่า 529 ชิ้นส่วน (Part) ซึ่งเป็นสัญญาณบวกต่อการสร้างฐานการผลิตที่มั่นคงในไทย

นายเซิน ซิงหัว กรรมการผู้จัดการ บริษัท ฉางอาน ออโต้ เซาท์อีส เอเชีย จำกัด และ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ฉางอาน ออโต้ เซลส์ (ประเทศไทย) จำกัด เปิดเผยว่า ไทยเป็นยุทธศาสตร์สำคัญสำหรับฉางอานในอาเซียน ด้วยการลงทุนกว่า 10,000 ล้านบาท สร้างโรงงานแห่งแรกนอกประเทศจีนที่ จ.ระยอง ช่วยให้เกิดการจ้างงานรวมตลอดห่วงโซ่อุปทาน กว่า 20,000 ตำแหน่ง โดยพนักงานของฉางอานกว่า 90% เป็นคนไทย อีกทั้งยังใช้ชิ้นส่วนและอะไหล่ที่ผลิตภายในประเทศมากกว่า 60% และเพิ่มเป็น 80% ภายในปี 2573

ทั้งนี้ ตลาดรถยนต์ 9 เดือนที่ผ่านมา (ม.ค.-ก.ย.68) ขายได้ 4.47 แสนคัน เพิ่มขึ้น 2.1% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว ในจำนวนนี้เป็นของรถยนต์ไฟฟ้า EV 81,351 คัน เพิ่มขึ้น 55.8%