เช็กไทม์ไลน์ ร่าง พ.ร.บ.อสม. อัปเดตใหม่ หลังครม.เห็นชอบหลักการ

เกาะติดความคืบหน้าร่างพระราชบัญญัติอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. ... หรือ ร่าง พ.ร.บ.อสม.ฯ ล่าสุดมีรายงานว่า รัฐบาลได้ส่งให้สภาผู้แทนราษฎรพิจารณาแล้ว หลังจากที่คณะรัฐมนตรี (ครม.) ได้มีมติเห็นชอบอนุมัติในหลักการเมื่อวันที่ 8 เมษายน 2568 พร้อมทั้งรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย เอกสารการรับฟังความคิดเห็น และแผนการจัดทำกฎหมายลำดับรอง

ทั้งนี้ ระหว่างลงพื้นที่เป็นประธานเปิดโครงการบริการทุกช่วงวัยด้วยความห่วงใยจากกระทรวงสาธารณสุข อสม.มั่นคง สาธารณสุขเข้มแข็งเพื่อคนไทยห่างไกล NCDs ที่ จ.ยโสธร นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมว.สาธารณสุข ได้แจ้งความคืบหน้าของร่าง พ.ร.บ.อสม. กับ อสม.ยโสธร ว่า สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้ส่งร่าง พ.ร.บ.อสม.เข้าสภาฯ และเมื่อวันที่ 15 พ.ค.ที่ผ่านมา ได้ประสานกับวิปรัฐบาลเพื่อให้บรรจุระเบียบวาระ โดยในการประชุมสภาฯ วันที่ 30 พ.ค.นี้

"หากสามารถบรรจุระเบียบวาระเพื่อให้สภาพิจารณาได้ทันก็ถือได้ว่า เป็นบันไดขั้นที่ 1 ของสภาฯโดยจะนำไปประกบกับร่างกฎหมายของพรรคเพื่อไทยและพิจารณาร่วมกันต่อไป อย่างไรก็ดี ในส่วนของการพิจารณาของสภาฯ นั้นจะใช้เวลาในการทำกฎหมายแต่ละฉบับประมาณ 2 ปี" นายสมศักดิ์ ระบุ

 

สาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.อสม.ฯ มีหลายประเด็นที่น่าสนใจ อาทิ

- กำหนดให้มี อสม. 3 ประเภท ประกอบด้วย

1. อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.)

2. อาสาสมัครกรุงเทพมหานคร (อสส.)

3. อาสาสมัครสาธารณสุขอื่นที่ตาม รมว.สาธารณสุข ประกาศหรือกำหนด

-กำหนดให้มีคณะกรรมการเป็น 2 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1 คณะกรรมการ ส่งเสริมและสนับสนุน อสม. แบ่งเป็น 4 คณะ ได้แก่ 

• คณะกรรมการระดับประเทศ
• คณะกรรมการระดับเขตสุขภาพ
• คณะกรรมการระดับจังหวัด
• คณะกรรมการกรุงเทพมหานคร

กลุ่มที่ 2 คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุขอื่น (เพิ่มจากเดิม) ทำหน้าที่ดำเนินการตามนโยบายเพื่อส่งเสริมศักยภาพและสนับสนุน อสม. อื่นซึ่งเกิดขึ้นตามร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้

-ปรับปรุงคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้มีสิทธิขึ้นทะเบียน อสม. เช่น ต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี แต่ไม่เกิน 60 ปีบริบูรณ์

-กำหนดบทบาทหน้าที่และมาตรฐานจริยธรรมของ อสม. โดยให้ อสม. มีบทบาทและหน้าที่ในการให้บริการสาธารณสุขแก่ประชาชน ดำรงตนและปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมตามที่คณะกรรมการระดับประเทศกำหนดไว้ เพื่อให้การปฏิบัติงานของ อสม. มีมาตรฐานยิ่งขึ้น

-ปรับปรุงวิธีร้องเรียน อสม. โดยให้ผู้ร้องเรียนยื่นคำร้องต่อนายทะเบียน เพื่อรายงานต่อคณะกรรมการระดับจังหวัดต่อไปเพื่อให้วิธีปฏิบัติในการร้องเรียนมีความสะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น 

-เพิ่มเหตุของการพ้นสภาพจากการเป็น อสม. ได้แก่ การไม่ผ่านการประเมินมาตรฐานการปฏิบัติงานและได้รับโทษโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก

-เพิ่มเติมสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ให้กับ อสม. ได้แก่  สิทธิในการรวมกลุ่มในลักษณะชมรม สมาคม หรือมูลนิธิ และสิทธิในการแต่งเครื่องแบบ อสม.

-เพิ่มเติมการสนับสนุนกิจการ อสม. ในการให้ความช่วยเหลือเยียวยาและให้สวัสดิการแก่ อสม. 2 กลุ่ม คือ 

1. อสม. ที่ปฏิบัติงานอยู่ 

2. อาสาสมัครสาธารณสุขอื่น 

-กำหนดให้กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เป็นหน่วยงานกลางในการสนับสนุน ซึ่งเงิน ทรัพย์สิน และดอกผลที่ได้รับเพื่อใช้ในการสนับสนุนกิจการข้างต้น เช่น รายได้จากการบริจาค เงินสมทบจาก อสม. และรายได้อื่น ๆ ไม่ต้องส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน

ขณะที่มีรายงานว่าในการประชุมผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงสาธารณสุขล่าสุดเมื่อวันที่ 14 พ.ค.2568 โดย นพ.ภานุวัฒน์ ปานเกต อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ(สบส.) ได้รายงานผลการขับเคลื่อน ร่าง พ.ร.บ.อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ... ซึ่งได้ชี้แจงรายละเอียดพร้อมขั้นตอนของร่างพ.ร.บ.อสม. สรุปได้ดังนี้

เปิดไทม์ไลน์ร่าง พ.ร.บ.อสม.ฯ 

เดือนเมษายน 2568 

8 เมษายน 2568 

• คณะรัฐมนตรี (ครม.) เห็นชอบในหลักการ (ร่าง) พ.ร.บ.อสม.

21 เมษายน 68 

• สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา (ร่าง) พ.ร.บ.อสม.

25 เมษายน 68 

• สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาแจ้งหน่วยงานพิจารณายืนยัน (ร่าง) พ.ร.บ.อสม. ภายใน 5 วัน

ปลายเดือนเมษายน -10 พฤษภาคม 68 

• กรม สบส.เปิดรับฟังความคิดเห็นจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง จากผู้ร่วมแสดงความคิดเห็น 29,587 ราย เห็นด้วย 91.48%

7 พฤษภาคม 68

• กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (กรม สบส.) จัดประชุมเพื่อสร้างความเข้าใจกับเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง

13 พฤภาคม 68

• นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ลงนามในหนังสือถึง สลค. สรุปผลการรับฟังความคิดเห็น เพิ่มเติมรายงานวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย RIA ปรับปรุงแผนการจัดทำกฎหมายลำดับรอง

15 พฤษภาคม 2568 สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้ส่งร่าง พ.ร.บ.อสม. ที่ ครม. เห็นชอบในหลักการและผ่านการตรวจพิจารณาจากคณะกรรมการกฤษฎีกาได้ส่งถึงสภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาและวุฒิสภา ตามลำดับ