21 มกราคม 2568 นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เป็นประธานในพิธีลงนามสัญญาการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิต "ผลิตภัณฑ์สารเคมีฉีดพ่นหมอกควันกำจัดยุงลายและยุงลายสายพันธุ์ต้านทานสารเคมีกลุ่มไพรีทรอยด์" ระหว่าง กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กับ บริษัท เอส บี แอล ซัพพลาย กรุ๊ป จำกัด
โดยมี นางพิไลลักษณ์ อัคคไพบูลย์ โอกาดะ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และนายสมบูรณ์ เลิศเดชะชัย กรรมการผู้มีอำนาจ บริษัท เอส บี แอล ซัพพลาย กรุ๊ป จำกัด ร่วมลงนาม ณ ห้องประชุม 110 อาคาร 100 ปีการสาธารณสุขไทย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ นนทบุรี
นายแพทย์ยงยศ กล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ตระหนักถึงปัญหาการสร้างความต้านทานต่อสารเคมีของยุงลายซึ่งมีผลในการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออกที่เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของประเทศไทย ในแต่ละปีพบผู้ป่วยเป็นจำนวนมากโดยมียุงลายบ้าน (Aedes aegypti) เป็นพาหะหลักในการนำโรค
การพ่นสารเคมีกำจัดยุงตัวเต็มวัยโดยวิธีการพ่นแบบฟุ้งกระจาย (Space spray) ด้วยเครื่องพ่นหมอกควัน (Thermal fogger) เป็นวิธีควบคุมยุงลายที่ช่วยลดจำนวนยุงลาย ที่มีเชื้อไข้เลือดออกได้อย่างรวดเร็ว ในพื้นที่ที่พบการระบาดของโรค
อย่างไรก็ตาม การสร้างความต้านทานต่อสารเคมีของยุงลายจากการใช้สารเคมีในกลุ่มเดิมซ้ำๆเป็นระยะเวลานาน (เช่นกลุ่มไพรีทรอยด์) พบว่าเป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้การควบคุมยุงลายโดยการใช้สารเคมีมีประสิทธิภาพลดลง
นพ.ยงยศ กล่าวต่อว่า นักวิจัยจากกลุ่มกีฏวิทยาทางการแพทย์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่มีหน้าที่ให้บริการการทดสอบประสิทธิภาพทางชีววิเคราะห์ของผลิตภัณฑ์กำจัดแมลงที่ใช้ในบ้านเรือนและทางสาธารณสุข โดยการทดสอบตามวิธีมาตรฐานที่ได้รับการรับรอง ISO/IEC 17025:2017 ได้ทำการศึกษาวิจัยเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์สารเคมีประเภทฉีดพ่นหมอกควันสำหรับการควบคุมยุงลายที่มีความต้านทานต่อสารเคมีกำจัดแมลง
โดยได้ทำการศึกษาถึงความไวต่อสารเคมีกำจัดแมลงและระดับเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องในการทำลายฤทธิ์ของสารเคมีของยุงลายบ้าน รวมถึงศึกษาประสิทธิภาพและอัตราการใช้ที่เหมาะสมของสารเคมีประเภทฉีดพ่นหมอกควันในสูตรต่าง ๆ (รวม 25 สูตร) จนได้ 1 สูตรที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดและเป็นอัตราการใช้ที่ต่ำที่สุด ที่ยังคงมีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดยุงลายบ้านที่มีความต้านทานต่อสารเคมีกำจัดแมลงในกลุ่มไพรีทรอยด์
สูตรสารเคมีของผลิตภัณฑ์นี้ได้ผ่านการทดสอบภาคสนาม พบว่า มีประสิทธิภาพในการลดจำนวนยุงลายในพื้นที่ชุมชนที่ยุงลายมีการสร้างความต้านทานต่อสารเคมีในกลุ่มไพรีทรอยด์ ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ได้มากกว่าร้อยละ 80 สูตรผลิตภัณฑ์นี้สามารถเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่มีประสิทธิภาพ ในการนำไปใช้ฉีดพ่นควบคุมและกำจัดยุงลายในพื้นที่ ที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออกได้ ซึ่งสูตรดังกล่าวได้จดทะเบียนอนุสิทธิบัตรจากกรมทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์และนวัตกรรมด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์และสาธารณสุขอย่างมากมาย และเปิดให้ผู้สนใจรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีไปผลิต เพื่อจำหน่ายให้ประชาชนหรือผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงง่าย สะดวก
ในวันนี้มีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่จะให้ความร่วมมือกับบริษัท เอส บี แอล ซัพพลาย กรุ๊ป จำกัด ซึ่งเป็นผู้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิต ผลิตภัณฑ์สารเคมีฉีดพ่นหมอกควันกำจัดยุงลายและยุงลายสายพันธุ์ต้านทานสารเคมีกลุ่มไพรีทรอยด์ เพื่อให้บริษัทสามารถผลิต เผยแพร่ผลิตภัณฑ์ภายใต้แบรนด์ของคนไทย และจำหน่ายในเชิงพาณิชย์ได้
ทั้งนี้ จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับหน่วยงานสาธารณสุข หรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่ทำหน้าที่ควบคุมยุงที่เป็นพาหะนำโรคต่างๆ ในการนำไปใช้พ่นควบคุมยุงลายในพื้นที่ในกรณีเกิดการระบาดของโรคไข้เลือดออก โรคติดเชื้อไวรัสซิก้า และโรคไข้ปวดข้อยุงลายได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป นพ.ยงยศ กล่าวทิ้งท้าย