เปิด 16 กลุ่มยาสามัญประจำบ้าน ประชาชนเข้าถึงง่ายซื้อได้ด้วยตัวเอง
กองยา กระทรวงสาธารณะสุข ระบุ 16 กลุ่มยาสามัญประจำบ้าน หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ขณะที่ยาโรคติดต่อเรื้องรัง (NCDs) ต้องมีใบสั่งหรือสั่งจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น
กองยา กระทรวงสาธารณะสุข ระบุ 16 กลุ่มยาสามัญประจำบ้าน ยาบรรเทาอาการพื้นฐาน ที่บ่งชี้ได้ว่าประชาชนสามารถเข้าถึงได้ง่าย ไม่จำเป็นต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์และหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป ดังนี้
1. ยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ
- ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงคุ์
- ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต
- ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง
- ยาขับลม
- ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามินท์
- ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย
- ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย
2.ยาแก้ท้องเสีย
- ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่
3. ยาระบาย
- ยาระบายโซเดียม คลอไรด์ ชนิดสวนทวาร
- ยาระบายมะขามแขก
- ยาระบายกลีเซอรีนชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่
- ยาระบายกลีเซอรีนชนิดเหน็บทวารสำหรับเด็ก
- ยาระบายแมกนีเซีย
4. ยาถ่ายพยาธิลำไส้
- ยาถ่ายพยาธิตัวกลม มีเบนดาโซล
5. ยาบรรเทาปวด ลดไข้
- พลาสเตอร์บรรเทาปวด
- ยาน้ำบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล
- ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 325 มก.
- ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้แอสไพริน
- ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 500 มก.
6. ยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก
- ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน
7. ยาแก้ไอ ขับเสมหะ
- ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก
- ยาแก้ไอน้ำดำ
8. ยาดมหรือทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก
- ยาทาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขึ้ผึ้ง
- ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก
- ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม
9. ยาแก้เมารถ เมาเรือ
- ยาเม็ดแก้เมารถ เมาเรือ ไดเมนไฮดริเนท
10. ยาสำหรับโรคตา
- ยาล้างตา
- ยาหยอดตา ซัลฟาเซตาไมด์
11. ยาสำหรับโรคปากและลำคอ
- ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ
- ยาอมบรรเทาอาการระคายคอ
- ยาแก้ปวดฟัน
- ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเซี่ยนไวโอเลต
- ยากวาดคอ
12. ยาใส่แผล ล้างแผล
- น้ำเกลือล้างแผล
- ยาเอทิล แอลกอฮอล์
- ยาไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์
- ยาใส่แผล โพวิโดน-ไอโอดีน
- ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล
13. ยารักษาแผลติดเชื้อ ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
- ยารักษาแผลติดเชื้อ ซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม
- ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล
- ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน
14. ยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย
- ยาหม่อง ชนิดขี้ผึ้ง
15. ยาสำหรับโรคผิวหนัง
- ยารักษาเกลื้อน โซเดียม ไทโอซัลเฟต
- ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์
- ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง
- ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า
- ยารักษาหิด ขี้ผึ้งกำมะถัน
- ยารักษาหิดเหา เบนซิล เบนโซเอต
16. ยาบำรุงร่างกาย
- น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ
- น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล
- ยาเม็ดวิตามินรวม
- ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต
- ยาเม็ดวิตามินซี
- ยาเม็ดวิตามินบีรวม
ขณะเดียวกัน ในกลุ่มยาสำหรับผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง และโรคหัวใจ มีแนวโน้มใช้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นยาสำหรับควบคุมอาการและรักษาโรคเหล่านี้จะถูกใช้เป็นประจำ
เช่น ยาลดความดันโลหิต, ยาลดน้ำตาลในเลือด, ยาลดไขมัน, ยาละลายลิ่มเลือด แต่ยากลุ่มนี้มักเป็นยาที่ต้องใช้ต่อเนื่องและอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ต้องมีใบสั่งแพทย์เท่านั้น