รู้ไหม? ในรอบ 20 ปี 'งบเลือกตั้ง' ต้นทุนประชาธิปไตยไทย ใช้ไปแล้วเท่าไหร่!
เจาะลึก 'ต้นทุนประชาธิปไตยไทย' ย้อนรอยงบเลือกตั้ง-ประชามติ 20 ปี ยอดรวมพุ่งเกิน 3.7 หมื่นล้านบาท หลังปี 2569 ที่ ครม. เพิ่งเคาะเกือบ 9 พันล้าน ทุบสถิติแพงที่สุดเป็นประวัติการณ์
KEY
POINTS
- ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2548-2569) ประเทศไทยใช้งบประมาณในการจัดการเลือกตั้ง สส., สว. และการทำประชามติรวมแล้วกว่า 37,000 ล้านบาท
- การเลือกตั้ง สส. และประชามติในปี 2569 ได้รับการอนุมัติงบประมาณสูงถึง 8,978 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นสถิติใหม่ของค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้ง
- งบประมาณการเลือกตั้งครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการที่ซับซ้อน ไม่ใช่แค่ค่าบัตรเลือกตั้ง แต่รวมถึงค่าใช้จ่ายของหน่วยงานสนับสนุนต่างๆ เช่น ไปรษณีย์ไทยและตำรวจ
บนกระดานปฏิทินการเมืองไทย วันอาทิตย์ที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 ถูกปักหมุดให้เป็นวันสำคัญที่ประชาชนจะออกไปใช้สิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) เป็นการทั่วไป
แต่เบื้องหลังการก้าวเข้าคูหาในครั้งนี้ คือเม็ดเงินงบประมาณก้อนมหึมาที่เพิ่งผ่านการเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2568 โดยอนุมัติงบกลางปี 2569 จำนวนสูงถึง 8,978,267,690 บาท ให้แก่สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)
งบประมาณเฉียด 9 พันล้านบาทนี้ ถือเป็น "สถิติใหม่" ของค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้ง ซึ่งครอบคลุมทั้งการจัดการเลือกตั้ง สส. และการออกเสียงประชามติในวันเดียวกัน
แบ่งเป็นงบสำหรับ กกต. ดำเนินการเองกว่า 7,276 ล้านบาท และงบสำหรับหน่วยงานสนับสนุนอีกกว่า 1,701 ล้านบาท
ย้อนรอย 2 ทศวรรษ: การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานประชาธิปไตย
หากเรามองย้อนกลับไปในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ตั้ง พ.ศ. 2548 – 2568 ประเทศไทยใช้จ่ายเงินไปกับการจัดการเลือกตั้ง สส. สว. และการทำประชามติ รวมแล้วเป็นเงินมหาศาล เกินกว่า 28,000 ล้านบาท หากรวมกับเลือกตั้ง + ประชามติ 2569 ตีกลมๆจะใช้งบประมาณ 3.7 หมื่นล้าน
ตัวเลขนี้ไม่ใช่เพียงค่ากระดาษบัตรเลือกตั้ง แต่คือต้นทุนของการบริหารจัดการข้ามหน่วยงานที่ซับซ้อน เช่น ค่าจัดส่งโดยไปรษณีย์ไทย ค่ารักษาความสงบโดยตำรวจ ค่าจัดการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร ฯ
สรุปค่าใช้จ่ายสำคัญในการเลือกตั้ง-ประชามติระดับชาติของไทยในรอบกว่า 20 ปี (พ.ศ. 2548 – 2569)
- 2569 เลือก สส. + ประชามติ (แก้รธน.) 8,978 ล้านบาท
- 2567 เลือก สว. (เลือกกันเอง) 227 ล้านบาท
- 2566 เลือก สส. ทั่วไป 5,945,161,000 บาท
- 2562 เลือก สส. ทั่วไป 5,800 ล้านบาท
- 2559 ประชามติ (ร่าง รธน. 60)1,200 ล้านบาท
- 2557 เลือก สส. (โมฆะ) 4,000 ล้านบาท
- 2554 เลือก สส. ทั่วไป 4,500 ล้านบาท
- 2550 เลือก สส. ทั่วไป 3,800 ล้านบาท
- 2550 ประชามติ (ร่าง รธน. 50) 1,000 ล้านบาท
- 2549 เลือก สส. (โมฆะ) 2,500 ล้านบาท
- 2548 เลือก สส. ทั่วไป 3,500 ล้านบาท
รวมโดยประมาณ 20 ปี การจัดการเลือกตั้ง สส. , สว. และทำประชามติ ใช้งบประมาณกว่า 37,000 ล้านบาท