อลม่าน “รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย” กทม. แจ้งของบชดเชยรายได้หมื่นล้าน

จากกรณีที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ได้มีมติเห็นชอบมาตรการ “รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย” หรือมาตรการอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าทุกสาย ในราคาไม่เกิน 20 บาทตลอดสาย ตามนโยบายของรัฐบาล เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2568-30 กันยายน 2569 เบื้องต้นกำหนดว่า จะใช้วงเงินในการดำเนินมาตรการจำนวน 5,668 ล้านบาท 

โดยวงเงินก้อนนี้ แบ่งเป็น ส่วนแรกคือการชดเชยรายได้ค่าโดยสาร วงเงิน 5,512 ล้านบาท อีกส่วนคือ การพัฒนาระบบศูนย์บริหารจัดการรายได้กลาง ซึ่งจะใช้เงินจากงบกลาง วงเงิน 156 ล้านบาท เพื่อใช้เป็นค่าการพัฒนาระบบ ค่าเช่าบริการคลาวด์ และค่าบริหารจัดการ

อย่างไรก็ตามในการดำเนินมาตรการ “รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย” ครั้งนี้ กระทรวงคมนาคม ได้กำหนดการชดเชยรายได้ค่าโดยสารเอาไว้ในปีงบประมาณ 2569 เอาไว้แยกเป็นระบบรถไฟฟ้าที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของหน่วยงานต่าง ๆ ประกอบด้วย

• การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) : รถไฟฟ้าสายสีแดงเข้ม สายสีแดงอ่อน และแอร์พอร์ตลิงก์ กำหนดวงเงินชดเชยในปีงบ 2569 วงเงิน 666 ล้านบาท จากงบประมาณแผ่นดิน 
• การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) : รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน สายสีม่วง สายสีเหลือ สายสีชมพู กำหนดวงเงินชดเชยในปีงบ 2569 วงเงิน 2,321 ล้านบาท จากกองทุนส่งเสริมระบบตั๋วร่วม หรือแหล่งเงินอื่นที่เหมาะสม 
• กรุงเทพมหานคร (กทม.) : รถไฟฟ้าสายสีเขียว สายสุขุมวิท สายสีลม และสายสีทอง กำหนดวงเงินชดเชยในปีงบ 2569 วงเงิน 2,525 ล้านบาท ซึ่งยังไม่ได้ระบุ เนื่องจากกระทรวงคมนาคม ขอให้มอบหมาย กทม. รับไปพิจารณา

ล่าสุดฐานเศรษฐกิจตรวจสอบข้อมูลพบว่ามีการท้วงติงเกี่ยวกับประเด็นการประมาณการค่าใช้จ่ายและมีแหล่งที่มาของงบฯ โดย กทม. เห็นว่า การประมาณการการชดเชยส่วนต่างรายได้ของโครงการรถไฟฟ้าของ กทม. ในปีงบประมาณ 2569 น่าจะต้องใช้งบประมาณ จำนวน 11,059.64 ล้านบาท (กระทรวงคมนาคม ประมาณการไว้ที่ 2,525 ล้านบาท) และยังไม่รวมงบประมาณจากการปรับเปลี่ยนระบบจัดเก็บค่าโดยสาร 

ดังนั้นจึงไม่สามารถยืนยันประมาณการดังกล่าวตามที่ กระทรวงคมนาคมเสนอได้ และขอให้รัฐบาลชดเชยส่วนของต้นทุนในการบริหารจัดการโครงการที่แท้จริง รวมถึงขอให้จัดสรรงบประมาณในการปรับเปลี่ยนระบบจัดเก็บค่าโดยสาร ทั้งนี้ฐานเศรษฐกิจตรวจสอบพบว่ามีการแจ้งข้อมูลจากกทม. ระบุว่า การชดเชยดังกล่าวรัฐบาลต้องเป็นผู้ชดเชยค่าใช้จ่ายให้ครอบคลุมทั้งหมด

ขณะที่ กระทรวงการคลัง เห็นว่า สำหรับรถไฟฟ้าภายใต้กำกับของ รฟม. และของ กทม. เห็นควรให้ กระทรวงคมนาคม ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง พิจารณากำหนดแหล่งเงินให้ชัดเจน รวมถึงให้ กระทรวงคมนาคม รฟท. รฟม. และ กทม. ร่วมพิจารณาแนวทางการชดเชยรายได้ส่วนต่างที่เป็นมาตรฐานเดียวกันและพิจารณาชดเชยรายได้ส่วนต่างให้แก่เอกชนคู่สัญญามีความเหมาะสมและเป็นธรรม