วธ.ติงแรง! คลังคิดพิกัดภาษี “รถโบราณ” เสี่ยงขัดข้อกฎหมาย

กรณีที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2568 เห็นชอบตามที่กระทรวงการคลังเสนอให้ทบทวนมติครม.เมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2567 เรื่อง มาตรการส่งเสริมงานศิลปะและรถยนต์โบราณ (Classic Cars) ล่าสุด กระทรวงวัฒนธรรม ได้เสนอความเห็นในส่วนที่เกี่ยวข้อง เพื่อประกอบการพิจารณาของคณะรัฐมนตรี โดยระบุข้อมูลว่า 

กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร ได้พิจารณาตรวจสอบข้อมูลในส่วนที่เกี่ยวข้องตามมาตรการส่งเสริมงานศิลปะและรถยนต์โบราณ (Classic Cars) คือ การเพิ่มเติมคุณสมบัติของรถยนต์โบราณ (Classic Cars) ให้ครอบคลุมถึงรถยนต์ที่มีอายุเกิน 100 ปี

โดยเพิ่มพิกัดอัตราศุลกากร 97.06 โบราณวัตถุ เพื่อให้รวมอยู่ในมาตรการภาษีรถยนต์โบราณ โดยมีความเห็นและข้อสังเกต ดังนี้

1. กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร ไม่มีพนักงานเจ้าหน้าที่ที่มีความเชี่ยวชาญในเรื่อง รถยนต์โบราณ เนื่องจากระบบการทำงานและเครื่องยนต์ของรถต้องอาศัยความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านเครื่องยนต์ โดยเฉพาะรถยนต์ใช้แล้วที่มีอายุเกิน 100 ปี การหาผู้ที่มีความเชี่ยวชาญหรือผู้มีองค์ความรู้ ดังกล่าวค่อนข้างจำกัดและหายาก 

อีกทั้งกรมศิลปากรยังไม่เคยมีการจัดทำองค์ความรู้ ฐานข้อมูลของรถยนต์ใช้ แล้วที่มีอายุเกิน 100 ปี หากมีการบูรณะ (Restoration) รถยนต์โบราณในประเทศ จะส่งผลให้คุณลักษณะเดิมของรถยนต์ใช้แล้วเปลี่ยนแปลงจากเดิม ซึ่งตรวจสอบความเป็นของแท้ดั้งเดิมได้ยาก 

ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่า การใช้คำว่า รถยนต์โบราณ (Classic Cars) นั้น ความหมายในภาษาไทยและภาษาอังกฤษไม่เหมือนกัน อาจมีผลกระทบในการพิจารณาคุณลักษณะและคุณสมบัติ เนื่องจากตามหลักเกณฑ์ของสมาพันธ์ยานยนต์โบราณสากล (FIVA) ได้จัดรถยนต์ที่ทรงคุณค่าและหายากของรถยนต์ ออกเป็น 7 ยุค คือ 

• ยุคที่ 1 รถรุ่นบรรพบุรุษ ANCESTOR CARS รถที่ผลิตจนถึง ค.ศ. 1904 (ตรงกับ พ.ศ. 2447 อายุ 121 ปี)
• ยุคที่ 2 รถรุ่นผ่านศึก VETERAN CARS รถที่ผลิตระหว่าง ค.ศ. 1905 -1918 (ตรงกับ พ.ศ. 2448 - 2461 อายุ 106 - 119 ปี) 
• ยุคที่ 3 รถโบราณ VINTAGE CARS รถที่ผลิตระหว่าง ค.ศ. 1919 - 1930 (ตรงกับ พ.ศ. 2462 - 2473 อายุ 94 - 105 ปี) 
• ยุคที่ 4 รถก่อนสงคราม PRE - WAR CARS รถที่ผลิตระหว่าง ค.ศ. 1931 - 1945 (ตรงกับ พ.ศ. 2463 - 2488 อายุ 79 - 93 ปี) 
• ยุคที่ 5 รถหลังสงคราม POSTWAR CARS (รถที่ผลิตระหว่าง ค.ศ. 1946 - 1960) (ตรงกับ พ.ศ. 2464 - 2503 อายุ 64 - 42 ปี) 
• ยุคที่ 6 รถคลาสสิค CLASSIC CARS (รถที่ผลิตระหว่าง ค.ศ. 1961-1970) (ตรงกับ พ.ศ. 2504 - 2513 อายุ 54 - 63 ปี) 
• ยุคที่ 7 รถคลาสสิคร่วมสมัย MODERN CLASSIC CARS รถที่ผลิตตั้งแต่ ค.ศ. 1971 จนถึง 30 ปี ย้อนหลังจากปีปัจจุบัน (ตรงกับ พ.ศ. 2514 - ราวปี พ.ศ. 2537)

ดังนั้น การเรียกชื่อ รถโบราณ VINTAGE CARS กับ รถคลาสสิค CLASSIC CARS จะสื่อความหมายที่ต่างกัน และอาจจะต้องมีการพิจารณาการกำหนดชื่อภาษาไทยและภาษาอังกฤษให้ชัดเจน ในกรณีแยกประเภทรถยนต์ใช้แล้วในช่วงอายุที่แตกต่างกันให้เป็นไปตามนิยาม หลักเกณฑ์และเงื่อนไขของพิกัด อัตราศุลกากรแต่ละประเภท เพื่อไม่ให้เป็นอุปสรรคหรือประเด็นปัญหาเกี่ยวกับกฎหมายการนำเข้าส่งออกของแต่ละประเทศ

2. การกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร 97.06 หมายถึง โบราณวัตถุที่มีอายุเกิน 100 ปี เป็นพิกัดที่องค์การศุลกากรโลก (WCO) กำหนดใช้กับทุกประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อปกป้องคุ้มครองการนำเข้าหรือส่งออกโบราณวัตถุหรือมรดกทางวัฒนธรรม ของแต่ละประเทศโดยผิดกฎหมายที่อาจเกิดขึ้นจากการโจรกรรม การลักลอบขุดหรือเคลื่อนย้ายโบราณวัตถุ จากโบราณสถานและพิพิธภัณฑ์

นอกจากนี้ วัตถุหรือสินค้าที่จะนำเข้าหรือส่งออกโดยใช้พิกัด 97.06 จะต้องมีคุณลักษณะ ตามนิยามคำว่า "โบราณวัตถุ" ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 

โดยจะต้องมีคุณลักษณะสำคัญ คือ สังหาริมทรัพย์ที่เป็นของโบราณ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งประดิษฐ์หรือเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติหรือที่เป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของโบราณสถาน ซากมนุษย์หรือซากสัตว์ ซึ่งโดยอายุหรือโดยลักษณะแห่งการประดิษฐ์หรือโดยหลักฐาน เกี่ยวกับประวัติของสังหาริมทรัพย์นั้นเป็นประโยชน์ในทางศิลปะ ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดี ซึ่งตามนิยามดังกล่าว รถยนต์โบราณ (Classic Cars) ที่มีอายุเกิน 100 ปี จึงต้องพิจารณาด้วยว่าเข้าข่ายเป็นโบราณวัตถุ ตามคุณลักษณะตามพระราชบัญญัติหรือไม่ 

ดังนั้น ไม่ใช่รถยนต์ใช้แล้วหรือรถยนต์โบราณที่มีอายุเกิน 100 ปี ทุกคัน จะเป็นโบราณวัตถุตามกฎหมายดังกล่าว เนื่องจากตามประวัติศาสตร์ความเป็นมารถยนต์ที่ใช้แล้ว ที่มีอายุเกิน 100 ปี มีการผลิตซ้ำเป็นจำนวนมาก (mass production) อาจไม่ได้มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์โบราณคดีทุกคัน ซึ่งหากพิจารณานำเข้าตามพิกัด 97.06 รถยนต์ใช้แล้ว (รถโบราณ) ที่มีอายุเกิน 100 ปี จะต้องนำเข้ามาเพื่อจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เท่านั้นโดยจะไม่จดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก 

จึงอาจจะไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ของมาตรการส่งเสริมรถยนต์โบราณ (Classic Cars) ที่จะต้องมีการใช้งานในการ ขับเคลื่อนและการบูรณะ (Restoration) ซึ่งมีการซ่อมแซม ดัดแปลง แก้ไขเครื่องยนต์ แล้วส่งออกไปในระยะเวลา 2 ปี

ดังนั้น หากจะพิจารณาเพิ่มพิกัดนิยาม 97.06 ในมาตรการดังกล่าว หลักเกณฑ์ เงื่อนไขและ คุณลักษณะของรถยนต์โบราณ จะต้องเป็นไปตามมาตรการตามประกาศกระทรวงพาณิชย์ที่ระบุว่า ข้อ 7 (7) รถยนต์ใช้แล้วที่กรมศิลปากรมีหนังสือรับรองว่านำเข้ามาในราชอาณาจักรเพื่อจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ เท่านั้นโดยจะไม่นำไปจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก 

อีกทั้งการเพิ่มเติมคุณสมบัติของรถยนต์โบราณ (Classic Cars) ให้ครอบคลุมถึงรถยนต์ที่มีอายุเกิน 100 ปี โดยเพิ่มพิกัดอัตราศุลกากร 97.06 เพื่อให้รวมอยู่ในมาตรการภาษีรถยนต์โบราณ ที่ส่งเสริมอุตสาหกรรมการผลิตหรือบูรณะ (Restoration) รถยนต์โบราณ ในประเทศจะไม่ตรงกับนิยาม หลักเกณฑ์และเงื่อนไขของการนำเข้ารถยนต์โบราณที่เข้าข่ายเป็นโบราณวัตถุ ที่มีอายุเกิน 100 ปี