ผวารัสเซียปิดท่อก๊าซ Nord Stream 1 ตอบโต้ตะวันตก ทุบศก.ยุโรป โดมิโนลามโลก

ก่อนหน้านี้มีการตัด 5 ธนาคารใหญ่ของรัสเซียออกจกระบบ ระบบ SWIFT หรือระบบการเงินโลกที่มีการเชื่อมต่อเรื่องการโอนกับสถาบันการเงินและบริษัททั่วโลกมากกว่า 11,000 แห่ง ใน 200 ประเทศ

เยอรมนี ได้ประกาศระงับการอนุมัติท่อส่งก๊าซธรรมชาติ Nord Stream 2 ที่ได้ก่อสร้างแล้วเสร็จในปลายปีที่แล้ว โดยใช้เงินลงทุน 1.1 หมื่นล้านดอลลาร์ คิดเป็นระยะทาง 1,230 กิโลเมตร โดยส่งก๊าซธรรมชาติจากรัสเซียไปยังเยอรมนี และประเทศอื่น ๆ ในยุโรปผ่านทะเลบอลติก ซึ่งโครงการดังกล่าวจะทำให้รัสเซียสามารถส่งก๊าซไปยังเยอรมนีเพิ่มขึ้นจากเดิมถึง 2 เท่า

ล่าสุดโจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้ลงนามในคำสั่งฝ่ายบริหาร(8 มี.ค.)ให้ระงับการนำเข้าน้ำมันดิบ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมบางรายการ ก๊าซธรรมชาติเหลว (แอลเอ็นจี) และถ่านหิน จากประเทศรัสเซีย โดยมีผลทันทีเพื่อตัดท่อน้ำเลี้ยงของรัสเซียในการทำสงครามกับยูเครน

ขณะที่รัสเซียได้ตอบโต้โดยขึ้นบัญชีดำรายชื่อประเทศที่ไม่เป็นมิตร จากเหตุประณามรัสเซีย กรณีสงครามยูเครน ซึ่ง 1ในรายชื่อมีญี่ปุ่นรวมอยู่ด้วย ล่าสุดมีกระแสข่าวประธานาธิปดีปูติน ของรัสเซียได้ออกประกาศให้พื้นที่พิพาทระหว่างรัสเซีย-ญี่ปุ่น  พื้นที่ 4 เกาะ คุนาชิริ, เกาะเอโตโรฟุ, ชิโกตัน และฮาโบไม ที่ติดใกล้กับเมืองฮอกไกโด ญี่ปุ่น เป็นเขตเศรษฐกิจเฉพาะของรัสเซีย และถือเป็นดินแดนของรัสเซีย ที่สามารถใช้กำลังทหารปกป้องได้นับแต่นี้เป็นต้นไป เพิ่มดีกรีสงครามขยายวง ปัจจุบันญี่ปุ่นมีฐานทัพสหรัฐตั้งอยู่ที่เกาะโอกินาวา และมีทหารอเมริกัน 50,000 นาย พร้อมอาวุธควบคุมญี่ปุ่นมาตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 รวมถึงรัสเซียยังห้ามส่งออกสินค้าเพิ่มเติมอีกกว่า  200 รายการ

นายเกรียงไกร  เธียรนุกุล รองประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และประธานสภาธุรกิจไทย-รัสเซีย เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ”ว่า ข้อเท็จจริงเวลานี้ในเรื่องการตัดธนาคารของรัสเซียออกจากระบบ SWIFT ของชาติเทศตะวันตกยังเป็นเพียงแค่การประกาศ แต่ที่ตัดแล้วเป็นเพียงแค่บางส่วนของธนาคารรัสเซียที่มีส่วนสนับสนุนด้านกลาโหมและการพัฒนาด้านเทคโนโลยีของรัสเซีย ไม่ใช่ทุกธนาคาร แต่หากจะตัดทุกธนาคารของรัสเซียออกจากระบบ SWIFT (มีธนาคารและสถาบันการเงินทั่วโลกกว่า 11,000 แห่ง ใน 200 ประเทศที่ใช้ระบบ SWIFT ในการโอนเงินหรือชำระเงินผ่านบัญชีระหว่างประเทศ) ก็ยังเป็นเรื่องที่ยาก

“ระบบ SWIFT มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่เบลเยียม การตัดธนาคารของรัสเซียทั้งหมดออกจากระบบ  SWIFT ต้องใช้เวลาในการประชุมจากประเทศสมาชิก และต้องมีการโหวต แต่ขณะนี้ยังไม่มีความชัดเจน หากมีการประชุม หรือมีการโหวต  แต่ละประเทศก็ต้องประเมิน ผลกระทบของตัวเอง เพราะบางประเทศไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์”

ส่วนที่หลายฝ่ายมองว่ายุโรปอาจยกเลิกการซื้อก๊าซจากรัสเซียในโครงการ Nord Stream 1 เพื่อคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจรัสเซียเพิ่มนั้น มองว่าเรื่องนี้ยุโรปคงต้องคิดหนัก และต้องคิดหน้าคิดหลังถึงผลกระทบที่จะตามให้ดี เพราะเวล่านี้ก๊าซและน้ำมันที่ใช้ในยุโรปสัดส่วนกว่า 40% ไปจากรัสเซีย ซึ่งหากยกเลิกสหรัฐอเมริกาอาจจะได้ประโยชน์ ในการขายก๊าซ น้ำมันให้ยุโรปแทน แต่สุดท้ายเมื่อยุโรปเกิดวิกฤตการณ์ขาดแคลนน้ำมันและก๊าซ จะส่งผลกระทบอย่างมากต่อภาคประชาชนของยุโรป ที่ใช้ก๊าซ/แก๊ส ในการหุงต้มอาหาร และให้ความอบอุ่นในฤดูหนาว รวมถึงใช้ในภาคอุตสาหกรรม

“อีกด้านหนึ่งยังเดาใจท่านปูตินของรัสเซียยากยาก แต่ถ้าท่านตัดสินใจปิดท่อก๊าซ Nord Stream 1 เพื่อตอบโต้ชาติตะวันตกจริง แบบไม่เกรงใจ แม้สหรัฐฯบอกจะเอาน้ำมัน เอาก๊าซมาช่วยยุโรป แต่ก็คงไม่สามารถสู้กับที่ส่งมาทางท่อได้ สิ่งที่จะเกิดขึ้นในท้ายที่สุดคือชาติยุโรปทั้งหลายก็จะได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจรุนแรงตามมา และอาจจะเป็นโดมิโนไปทั่วโลกได้"

ทั้งนี้เพราะเยอรมนี ฝรั่งเศส อิตาลี ถือว่าเป็นประเทศชั้นนำที่มีอุตสาหกรรมหนักจำนวนมาก และใช้ก๊าซจากรัสเซียเป็นเชื้อเพลิง และใช้ในครัวเรือน หากภาคอุตสาหกรรมหนักทั้งหลายในยุโรปได้รับผลกระทบ จะส่งผลให้ซัพพลายเชนในการผลิตชะงัก และมีผลกระทบตามมาอีกมากมาย ดังนั้นถึง ณ เวลานี้การซื้อก๊าซจากรัสเซียไปยุโรปในเส้นทาง Nord Stream 1 ยังเปิดใช้อยู่เหมือนเดิมตามปกติ 

ส่วนผลกระทบต่อการลงทุนของไทยในรัสเซียจากเหตุการณ์ในครั้งนี้ยังมีไม่มาก โดยในรัสเซียนักลงทุนรายใหญ่สุดของไทยคือกลุ่มซีพี ที่ไปลงทุนด้านปศุสัตว์ ยังคงเปิดดำเนินการตามปกติ ขณะที่แผนงาน/กิจกรรมของสภาธุรกิจไทย-รัสเซีย ช่วงนี้ต้องงดไปก่อนจากผลกระทบจากเหตุการณ์