ต้องกำจัดขยะให้ถูกที่ถูกวิธี ลดบูดเน่าส่งกลิ่นเหม็น

ทั้งนี้ไม่ว่าจะเป็นขยะประเภทพืชผักผลไม้ เนื้อสัตว์ เศษอาหาร ขยะประเภทถุงพลาสติกใช้แล้วที่ใส่อาหารปรุงสำเร็จ เศษกระดาษจากกล่อง ซอง ถุงใส่อาหารสารพัด ขยะพวกนี้เมื่อทิ้งรวมๆ กันลงในถุงขยะแล้วนำไปเทสะสมกันตามถังขยะหน้าบ้าน เพื่อรอเวลารถขยะมาเก็บขนไปกำจัด มันย่อมมีการบูดเน่าและส่งกลิ่นเหม็น

ความเหม็นที่ทุกบ้านทำเอง

 ไม่แปลกเลยว่าถ้าเราบังเอิญผ่านไปตรงพื้นที่ตั้งถังขยะตามหน้าบ้านเรือนในชุมชน หรือตอนที่รถเก็บขยะกำลังเทขยะออกจากถังลงท้ายรถ ส่งกลิ่นเหม็นคละคลุ้งจนเราแทบหายใจติดขัด แม้ตอนรถบรรทุกขยะวิ่งไปตามถนนมุ่งสู่สถานที่กำจัดขยะ เราก็ยังได้กลิ่นขยะโชยออกมาจากรถบรรทุกขยะตลอดเส้นทาง แล้วมันจะเป็นไปได้ขนาดไหนที่จะให้บ่อฝังกลบขยะ หรือสถานที่กำจัดขยะไร้ซึ่งกลิ่นเหม็นของขยะ

เศษพืชผักผลไม้ เนื้อสัตว์ เศษอาหาร เมื่อมันต้องมาถูกทิ้งรวม ๆ กันในถังขยะที่ตั้งอยู่กลางแจ้ง ท่ามกลางอากาศเมืองร้อนอย่างประเทศไทยเรา แม้เพียงระยะเวลาสั้น ๆ ย่อมเกิดการบูดเน่าส่งกลิ่นเหม็น  ยิ่งมาถูกทิ้งปนกับเศษถุงพลาสติกใส่อาหารที่ใช้แล้วและภาชนะอื่นๆ อยู่เป็นเวลากว่าครึ่งค่อนวัน กลิ่นเหม็นจากการบูดเน่ายิ่งแยกยากว่ากลิ่นไหนเป็นกลิ่นไหน 

การบริหารจัดการขยะที่ถูกต้อง สามารถลดช่วงเวลาของการเน่าสะสมได้   ซึ่งสามารถทำได้ตั้งแต่ต้นทางคือที่บ้านของแต่ละคน กลางทางคือระหว่างการเก็บขนขยะจากแหล่งทิ้งขยะไปยังสถานที่กำจัดขยะ  และปลายทางคือสถานที่กำจัดขยะ

แยกขยะที่บ้าน จุดเริ่มต้นที่ดีที่สุด

หากทุกครัวเรือนให้ความสำคัญต่อการแยกทิ้งขยะเป็นแต่ละประเภท เช่นขยะสด ประเภทเศษอาหาร พืชผักผลไม้ เนื้อสัตว์ ก็แยกทิ้งลงในภาชนะต่างหาก ขยะประเภทรีไซเคิล เช่นขวดแก้ว ขวดน้ำพลาสติก กระป๋องอลูมิเนียม กระดาษลัง เศษเหล็กก็แยกทิ้งลงในภาชนะต่างหาก ขยะประเภทถุงพลาสติกใช้แล้ว ขยะประเภทกระดาษก็แยกทิ้งลงภาชนะต่างหาก เป็นต้น  หรือจะแยกขยะออกเป็นแค่ 2 ประเภทก็ได้ คือ ขยะบูดเน่าได้ กับขยะที่ไม่บูดเน่า  การแยกทิ้งขยะเป็นแต่ละประเภทตั้งแต่ต้นทางเช่นนี้ จะช่วยอำนวยความสะดวกต่อการบริหารจัดการขยะในขั้นตอนกลางทางและปลายทาง ลดเวลาของการหมักหมมซึ่งเกิดขึ้นระหว่างการต้องนำขยะไปคัดแยกซ้ำ

หากขยะแต่ละประเภทถูกแยกถุงทิ้งมาจากที่บ้าน เมื่อนำมาทิ้งยังถังขยะกลาง  ไม่ว่าจะเป็นถังขยะหน้าบ้านของแต่ละบ้าน  หรือถังขยะกลางของชุมชน จะช่วยให้พนักงานเก็บขนขยะประจำรถ ทำการแยกประเภทขยะได้ง่ายขึ้น ขั้นตอนนี้หากองค์กรท้องถิ่นสามารถกำหนดระเบียบวันจัดเก็บขยะแบ่งแยกตามแต่ละประเภทขยะได้ด้วยแล้ว จะยิ่งช่วยให้การบริหารจัดการขยะชุมชนของแต่ละท้องถิ่นเกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เพราะเท่ากับมีการคัดแยกประเภทขยะมาแล้ว ขยะแต่ละประเภทจึงถูกส่งไปกำจัดยังแหล่งปลายทางที่เหมาะสมได้เร็วขึ้น เช่น ขยะประเภทรีไซเคิล ส่งไปยังแหล่งผลิตสินค้าประเภทรีไซเคิล  ขยะสดสามารถนำส่งไปยังแหล่งผลิตเป็นปุ๋ยอินทรีย์  เป็นต้น  เมื่อขยะแต่ละประเภทอยู่ในพื้นที่กำจัดที่เหมาะสมกับลักษณะทางกายภาพ  กระบวน การกำจัดก็จะทำได้เร็วขึ้น ลดเวลาสะสมหมักหมมจนขยะเกิดการบูดเน่าส่งกลิ่นเหม็นลงได้วันละหลายชั่วโมง

เมื่อรถบรรทุกขยะ นำขยะชุมชนเดินทางมาถึงยังแหล่งกำจัดขยะแล้ว  ขยะทั้งหมดจะเข้าสู่กระบวนการกำจัดขยะของแต่ละแห่งซึ่งอาจใช้กระบวนการที่แตกต่างกันไป เช่น การเทกองเฉยๆ การเทกองแบบฝังกลบ การเผา ในขั้นตอนนี้ขยะอินทรีย์ประเภทพืช ผัก สามารถนำไปสู่กระบวนการสกัดทำน้ำจุลินทรีย์ หรือเอาไปรวมกับขยะประเภทเนื้อสัตว์ เศษอาหาร นำไปหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์ ขยะประเภทถุงพลาสติกใช้แล้วสามารถนำไปเป็นเชื้อเพลิง RDF (Refuse Derived Fuel) สำหรับโรงไฟฟ้าพลังงานขยะใช้ผลิตกระแสไฟฟ้า เป็นต้น

พื้นที่ต้องรับผิดชอบ

อย่างที่ได้กล่าวนำมาในตอนต้นว่า ขยะกับกลิ่นเหม็นเป็นของคู่กันอย่างแยกไม่ออก และความเหม็นของขยะก็เป็นที่น่ารังเกียจของทุก ๆ คน ทั้ง ๆ ที่ทุกคนนั่นแหละเป็นผู้ที่ร่วมกันสร้าง เมื่อร่วมกันสร้างกลิ่นเหม็นขึ้นมา แล้วจะมาแสดงความรังเกียจ แล้วจะผลักดันกลิ่นเหม็นนี้ไปบ้านคนอื่น คงไม่มีบ้านอื่นที่ไหนเขาจะยอม  ดังนั้นขยะชุมชนของพื้นที่ใด จังหวัดใดก็ตาม ย่อมต้องหาแหล่งกำจัดในพื้นที่จังหวัดนั้นเท่านั้น  จะคิดผลักดันไปทิ้งข้ามจังหวัดย่อมเป็นไปไม่ได้ ทางที่ดีที่สุดของการอยู่ร่วมกันระหว่างชุมชนกับขยะ คือประชาชนในพื้นที่ ภาคราชการที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ และหน่วยงานกำจัดขยะไม่ว่าจะเป็นของภาครัฐหรือเอกชนในพื้นที่ ต้องร่วมกันหามาตรการ และบริหารจัดการขยะชุมชนด้วยกรรมวิธีที่เหมาะสมที่สุดเท่าที่จะดำเนินการร่วมกันได้ ด้วยความเข้าอกเข้าใจซึ่งกันและกัน

หน้า 9 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3750 วันที่ 20 - 22 มกราคม 2565