เศรษฐกิจไทยเสี่ยง! GDP โตต่ำ 1.8% จม 5 "กับดัก" หากไม่ "กล้าเปลี่ยน" ยากยั่งยืน

นายแสงชัย ธีรกุลวาณิช ประธานยุทธศาสตร์ สมาพันธ์เอสเอ็มอีไทย เปิดเผยกับ "ฐานเศรษฐกิจ" ถึงสถานการณ์เศรษฐกิจโลกและประเทศไทยที่กำลังเผชิญกับความผันผวนและปัจจัยเสี่ยงนานัปการ ไม่ว่าจะเป็นสงครามการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกาและประเทศคู่ค้า สงครามภูมิรัฐศาสตร์ที่ส่งผลกระทบต่อต้นทุนการผลิตและความเชื่อมั่นทางการค้า การแข่งขันด้านเทคโนโลยี AI ระหว่างสหรัฐฯ และจีน รวมถึงความไม่แน่นอนของนโยบายด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม

ท่ามกลางความท้าทายเหล่านี้ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้คาดการณ์ว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ของไทยในปี 2568 จะขยายตัวเพียงร้อยละ 1.8 ซึ่งเป็นอัตราการเติบโตที่น่ากังวลเมื่อพิจารณาจากศักยภาพของประเทศและการเติบโตของประเทศเพื่อนบ้านอย่างเวียดนาม อินโดนีเซีย และจีน ที่มีมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจและการพัฒนากำลังคนที่ชัดเจน

เมื่อพิจารณาการเติบโตของ GDP ไทยย้อนหลัง พบว่าหลังจากขยายตัว 4.0% ในปี 2560 และ 4.2% ในปี 2561 อัตราการเติบโตได้ชะลอตัวลงอย่างต่อเนื่อง โดยไม่เคยเกินร้อยละ 3.0 อีกเลย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงการแพร่ระบาดของ COVID-19 ที่เศรษฐกิจไทยหดตัวอย่างรุนแรงและฟื้นตัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป

SME ไทย สัดส่วน 35% ของ GDP ติดกับดัก 5 ปัญหา

นายแสงชัย ชี้ว่า สถานการณ์ดังกล่าวส่งผลกระทบโดยตรงต่อผู้ประกอบการไทย โดยเฉพาะกลุ่มวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SME) ซึ่งมีสัดส่วนถึงร้อยละ 35 ของ GDP ประเทศ และมีการจ้างงานถึงร้อยละ 70 ของการจ้างงานภาคเอกชนทั้งหมด SME ไทยกำลังเผชิญกับ "5 กับดัก" สำคัญ หากไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน จะเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการเติบโตอย่างยั่งยืนของเศรษฐกิจไทย

• กับดักหนี้: ข้อมูลจาก สสว. ณ ไตรมาส 1 ปี 2568 พบว่า SME มีหนี้สินรวมสูงถึงร้อยละ 45 ของผู้ประกอบการทั้งหมด โดยเป็นหนี้นอกระบบถึงร้อยละ 32 ซึ่งเป็นภาระหนักและฉุดรั้งการเติบโต
• กับดักคน: ขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศยังต่ำ เนื่องจากขาดการยกระดับทักษะและความสามารถของผู้ประกอบการและแรงงานอย่างเป็นระบบ รวมถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและความคิดสร้างสรรค์
• กับดักทุน: ต้นทุนการประกอบการและค่าครองชีพที่สูงขึ้น ส่งผลกระทบต่อความสามารถในการแข่งขัน จำเป็นต้องมีการบริหารจัดการต้นทุนพลังงานและวัตถุดิบอย่างมีประสิทธิภาพ
• กับดักเทา: ปัญหาการเข้ามาของทุนสีเทาและเศรษฐกิจนอกระบบที่มีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 48 ของ GDP บ่อนทำลายเศรษฐกิจในระบบและสร้างความไม่เป็นธรรม
• กับดักรัฐ: กฎหมายและระเบียบที่ล้าสมัยและเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินธุรกิจ รวมถึงการบริการภาครัฐที่ยังไม่คล่องตัวและโปร่งใส

"กล้าเปลี่ยน" ทางรอด SME ยกระดับเศรษฐกิจไทย

นายแสงชัย ย้ำว่า การแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจไทยและยกระดับ SME จำเป็นต้องมีการ "กล้าเปลี่ยน" ใน 5 ด้านหลัก ควบคู่ไปกับการสนับสนุนด้านเงินทุน ได้แก่

• ปลดหนี้: เร่งแก้ไขปัญหาหนี้สิน SME ทั้งในและนอกระบบ สร้างกลไกการให้ความช่วยเหลือและปรับโครงสร้างหนี้อย่างจริงจัง
• ยกระดับคน: ลงทุนในการพัฒนาทักษะและความรู้ของผู้ประกอบการและแรงงาน ส่งเสริมการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้ในการดำเนินธุรกิจ
• บริหารต้นทุน: ทบทวนและปรับปรุงโครงสร้างต้นทุนพลังงานและวัตถุดิบ ส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาดและทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
• จัดการทุนเทา: บังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด ปราบปรามธุรกิจผิดกฎหมาย และส่งเสริมการเข้าสู่ระบบของเศรษฐกิจนอกระบบ
• ปฏิรูปภาครัฐ: ปรับปรุงกฎหมายและระเบียบที่เป็นอุปสรรค ลดขั้นตอนการดำเนินงานภาครัฐ และส่งเสริมความโปร่งใส

นอกจากนี้ รัฐบาลต้องให้ความสำคัญกับการส่งเสริมเศรษฐกิจระดับท้องถิ่น (Local Economy) และเตรียมพร้อมยุทธศาสตร์รองรับความผันผวนทางเศรษฐกิจโลก รวมถึงการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจังและการเปิดช่องทางการร้องเรียนธุรกิจผิดกฎหมาย เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่เป็นธรรมและส่งเสริมการเติบโตอย่างยั่งยืนของเศรษฐกิจไทยในระยะยาว