ทศวรรษที่ 2 'TCDC' ต่อยอดอย่างสร้างสรรค์ สู่สากล

ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ หรือ ทีซีดีซี (TCDC) เป็นหนึ่งในบริบทที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อผลักดันให้ประเทศไทยก้าวสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ติดอาวุธให้ผู้ประกอบการสามารถสร้างผลงานที่มีศักยภาพ โดดเด่น แข่งขันกับคู่แข่งในระดับโลกได้

วันนี้ TCDC เดินทางมาสู่วาระครบรอบ 10 ปี เส้นทางที่ผ่านมาเป็นจุดเริ่มต้นและพิสูจน์ให้เห็นได้ถึงการเป็นแหล่งเรียนรู้และสนับสนุนด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ของประเทศไทย "ฐานเศรษฐกิจ" ได้มีโอกาสสัมภาษณ์ "อภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล" ผู้อำนวยการศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (TCDC) ถึงก้าวย่างสู่ทศวรรษที่ 2 ว่าจะเป็นอย่างไร

เส้นทางของทีซีดีในทศวรรษที่ 2 เป็นอย่างไร

การเป็นส่วนหนึ่งของการผลักดันเศรษฐกิจสร้างสรรค์นั้น ทีซีดีซีมีภารกิจอีกหลายประการที่ต้องดำเนินการและขยายบทบาทให้กว้างขึ้น โดยในปีที่ 11 นี้ทีซีดีซีมุ่งเน้นการร่วมมือกับภาครัฐและภาคเอกชนให้มากยิ่งขึ้น เพื่อให้เกิดการนำการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ไปใช้ในโครงการต่างๆ ที่ส่งผลกระทบในวงกว้าง การขยายเครือข่ายบริการไปสู่ภูมิภาคมากขึ้น ตลอดจนการสนับสนุนนักสร้างสรรค์และผู้ประกอบการรุ่นใหม่ให้เป็นหัวจักรเครื่องยนต์เศรษฐกิจของประเทศอันใหม่ที่จะส่งผลต่อไปยังภาคการผลิตและภาคบริการให้เกิดจ้างงานและสร้างรายได้ในประเทศ อีกทั้งยังทำให้ประเทศไทยสามารถแข่งขันและยืนหยัดได้ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงภายใต้บริบทใหม่ทางเศรษฐกิจและสังคมของโลก

อย่างไรก็ดี อุปสรรคหรือข้อจำกัดของการพัฒนาเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของไทยในวันนี้ คือ ประเทศไทยยังขาดฐานข้อมูลเกี่ยวกับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ซึ่งแม้จะมีการจัดทำฐานข้อมูลโดยสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สภาพัฒน์) แต่ว่ายังไม่สมบูรณ์ อาทิ มีข้อมูล Value Chain ของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ หรือจำนวนแรงงานสร้างสรรค์ เช่น จำนวนนักออกแบบ จึงจำเป็นจะต้องมีการจัดทำฐานข้อมูลเหล่านี้ เพื่อให้การพัฒนาอยู่บนพื้นฐานของข้อมูล ซึ่งทีซีดีซีเอง ก็อยู่ระหว่างการจัดทำแผนพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ร่วมกับสภาพัฒน์ด้วย

 สิ่งสำคัญของการพัฒนาธุรกิจในโลกยุคใหม่คืออะไร

"อภิสิทธิ์" บอกว่า การผลักดันให้การออกแบบและความคิดสร้างสรรค์เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้และการทำธุรกิจในโลกยุคใหม่ทั้งในด้านเศรษฐกิจและสังคม ด้วยเป้าหมายที่กล่าวมาในข้างต้น ทำให้ต้องมียุทธศาสตร์ในการผลักดันให้ประเทศไทยสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ด้วยการพัฒนานักสร้างสรรค์ เพิ่มศักยภาพผู้ประกอบการ และขยายเครือข่ายบริการความรู้สู่ภูมิภาคและระดับสากล ซึ่งทีซีดีซี มีภารกิจต่างๆ มากมาย อาทิ การสร้างโอกาสในการเข้าถึงองค์ความรู้ผ่านบริการอย่าง เช่น ห้องสมุด นิทรรศการ การบรรยาย และงานสัมมนาต่างๆ ที่จัดขึ้นอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังขยายบริการไปยังภูมิภาคในรูปของสาขาเชียงใหม่และ miniTCDC ใน 14 จังหวัดทั่วประเทศ การจัดทำสื่อสิ่งพิมพ์และการพัฒนาช่องทางออนไลน์เพื่อเผยแพร่ความรู้ เป็นต้น

ขณะเดียวกันทีซีดีซี ร่วมกับภาครัฐและเอกชนในการส่งเสริม พัฒนาธุรกิจและการยกระดับคุณภาพชีวิต ให้ผู้ประกอบการได้ทำงานร่วมกับนักออกแบบ และนักวิจัยที่นำไปสู่การแก้ปัญหาและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ รวมทั้งการร่วมมือระดับท้องถิ่นเพื่อให้เกิดการนำความรู้ด้านการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ไปแก้ปัญหาและเพิ่มพูนคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน เช่น การจัดทำคู่มือบรรจุภัณฑ์ OTOP ให้กรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทยเพื่อนำไปใช้ทั่วประเทศ ตลอดจนการพัฒนา Application ผ้าไทยเพื่ออำนวยความสะดวกในการออกแบบและทอผ้าตามลวดลาย

อภิสิทธิ์ บอกว่า การสร้างเครือข่ายทั้งในและต่างประเทศ เพื่อสนับสนุนให้งานออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ของคนไทยได้เผยแพร่สู่สากลจนนำไปสู่โอกาสทางธุรกิจในที่สุด การจัดแสดงนิทรรศการผลงานออกแบบของไทยในต่างประเทศ การร่วมกับสภาพัฒน์ในการขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจของประเทศ ผลักดันให้มีการบรรจุเรื่องเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559) เพื่อให้เกิดแรงขับเคลื่อนให้เศรษฐกิจของไทยก้าวไปบนพื้นฐานของความคิดสร้างสรรค์

ซึ่งในปี 2557 อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของไทยสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจถึง 1.66 ล้านล้าน บาท หรือคิดเป็น 13.18% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศหรือจีดีพี หรือ 12.14 ล้านล้านบาท แบ่งเป็น ธุรกิจแฟชั่น 5.04 แสนล้านบาท ธุรกิจออกแบบ 3.68 แสนล้านบาท ธุรกิจแพร่ภาพกระจายเสียง 2 แสนล้านบาท ธุรกิจทัศนศิลป์ 1.58 แสนล้านบาท ธุรกิจซอฟต์แวร์ 1.10 แสนล้านบาท ธุรกิจการพิมพ์ 8.35 หมื่นล้านบาท ธุรกิจภาพยนตร์ 7.86 หมื่นล้านบาท ธุรกิจหัตถกรรม 8.73 หมื่นล้านบาท ธุรกิจโฆษณา 2.07 หมื่นล้านบาท และธุรกิจดนตรี 1.42 พันล้านบาท

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 36 ฉบับที่ 3,120 วันที่ 7 - 9 มกราคม พ.ศ. 2559