ปวดหลัง สัญญาณเตือน ‘หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง’

อาการปวดหลังร้าวลงแขนหรือขา รู้สึกชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง อาจไม่ใช่แค่อาการปวดเมื่อยทั่วไป แต่เป็นสัญญาณเตือนของภาวะ "หินปูนงอกเกาะกระดูกสันหลัง" หรือ Bone Spurs ซึ่งเป็นภัยเงียบที่พบได้บ่อยและอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต

ภาวะ Bone Spurs หรือ Osteophytes นี้ เกิดขึ้นจากความเสื่อมของกระดูกที่ร่างกายพยายามซ่อมแซมตัวเองด้วยการดึงแคลเซียมมาเติมเต็ม แต่แทนที่จะซ่อมแซมให้กลับมาปกติ กลับกลายเป็นก้อนแข็งคล้ายหินงอกออกมาจากกระดูก ซึ่งก้อนหินปูนเหล่านี้จะกลายเป็นปัญหาใหญ่หากไป กดทับเส้นประสาท หรือเนื้อเยื่อสำคัญต่างๆ ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าว ชา หรือแม้กระทั่งกล้ามเนื้ออ่อนแรง

สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม

ผู้ป่วยจำนวนมากมักเข้าใจผิดว่าอาการปวดที่เกิดขึ้นเป็นเพียงกล้ามเนื้ออักเสบจากการทำงานหรือออกกำลังกายหนัก แต่หากอาการปวดนั้นรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะเมื่อมีอาการปวดร้าวลงแขนหรือขา มีอาการชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรงร่วมด้วย

สัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่าอาจมีการกดทับของเส้นประสาทแล้ว เนื่องจากหินปูนที่งอกออกมาไม่ได้มองเห็นได้จากภายนอก การวินิจฉัยที่แน่นอนจึงต้องอาศัยการตรวจด้วยภาพถ่ายทางการแพทย์ เช่น X-ray, CT Scan หรือ MRI เพื่อให้แพทย์มองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน

กลุ่มเสี่ยงและแนวทางการรักษา

• ภาวะหินปูนเกาะกระดูกสามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่กลุ่มที่เสี่ยงเป็นพิเศษ ได้แก่ :
• ผู้สูงอายุ: โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป
• ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน: ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลงส่งผลต่อการกักเก็บแคลเซียมของกระดูก
• คนวัยทำงาน: ผู้ที่นั่งทำงานเป็นเวลานาน ไม่ค่อยเคลื่อนไหว
• นักกีฬา: ผู้ที่ใช้งานร่างกายหนัก หรือข้อต่อต้องรับแรงกระแทกซ้ำๆ

แนวทางการรักษา ในระยะเริ่มต้น อาจใช้การรักษาด้วยยาและกายภาพบำบัดเพื่อบรรเทาอาการ แต่หากมีการกดทับเส้นประสาทอย่างชัดเจน การผ่าตัดถือเป็นวิธีที่ตรงจุดที่สุด

ปัจจุบัน โรงพยาบาลเอส สไปน์ แอนด์ จอยท์ มีการนำเทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้อง (Minimally Invasive Surgery: MIS) มาใช้ ซึ่งมีข้อดีคือแผลผ่าตัดมีขนาดเล็กเพียง 0.5 เซนติเมตร ทำให้ผู้ป่วยเสียเลือดน้อย เจ็บตัวน้อย และฟื้นตัวได้เร็ว

การป้องกันและดูแลสุขภาพกระดูก

แม้ภาวะหินปูนงอกเกาะกระดูก จะเกี่ยวข้องกับความเสื่อมตามวัย แต่เราสามารถป้องกันและชะลอการเกิดได้ด้วยการดูแลสุขภาพกระดูกตั้งแต่เนิ่นๆ

• รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง: โดยเฉพาะในช่วงวัยเด็กและวัยทำงาน เพื่อสร้างมวลกระดูกให้แข็งแรง
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่มีแรงกดต่อกระดูก เช่น การเดิน วิ่ง หรือยกน้ำหนักเบาๆ
• ปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน: ปรับท่าทางการทำงาน ไม่ก้มหรือยกของผิดท่า และไม่นั่งนิ่งเป็นเวลานาน
• ตรวจสุขภาพกระดูกเป็นประจำ: โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนและผู้สูงอายุ

การตระหนักถึงภัยเงียบนี้และเข้ารับการตรวจวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนรุนแรงและช่วยให้กลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขอีกครั้ง

ขอบคุณ : โรงพยาบาลเอส สไปน์ แอนด์ จอยท์ โรงพยาบาลเฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง