“โรคไทรอยด์” ตัวฉุดระบบร่างกายรวน

ต่อมไทรอยด์เป็นต่อมไร้ท่อที่ผลิตฮอร์โมนช่วยกระตุ้นระบบต่างๆ ของร่างกาย หากเสียหายไป ระบบต่างๆ ของร่างกายก็เสี่ยงที่จะรวนหรือผิดปกติได้

โรคไทรอยด์ เป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หรือต่อมไทรอยด์ทำงานไม่ปกติ จนทำให้ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ออกมาสูงหรือต่ำเกินไป โดยมีปัจจัยที่เป็นตัวกระตุ้น คือ

• ความเครียดสะสม หนึ่งในสาเหตุสำคัญของโรคไทรอยด์ เกิดจากความเครียดที่สะสม เนื่องจากร่างกายจะมีการผลิตฮอร์โมนอะดรีนาลีนและคอลติซอลออกมา ซึ่งฮอร์โมนชนิดนี้ ส่งผลกระทบต่อภูมิคุ้มกันของร่างกาย จนทำให้เกิดภาวะไทรอยด์เป็นพิษกำเริบ

• รับประทานอาหารแปรรูปเป็นประจำ เนื่องจากในอาหารแปรรูปต่างๆ มักจะมีปริมาณของน้ำตาล โซเดียม สูงเกินกว่าที่ร่างกายต้องการ ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของต่อมไทรอยด์ได้

• ประจำเดือนมาไม่ปกติ คนที่บางเดือนประจำเดือนก็มา หรือบางเดือนก็ขาดหายไป มักมีภาวะฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มขึ้นหรือลดลดมากกว่าปกติ ส่งผลให้ไทรอยด์เป็นพิษได้ อีกทั้งยังมีอาการควบคุมอารมณ์ได้ยาก ซึมเศร้า ร่างกายอ่อนแอลงอีกด้วย

• นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ การนอนหลังพักผ่อนน้อย ไม่ถึงวันละ 3-4 ชั่วโมงต่อวัน จะส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันลดลง การผลิตฮอร์โมนไทรอยด์จึงผิดปกติด้วยเช่นกัน

• เป็นหวัดหรือติดเชื้อ เมื่อมีเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย จะกระตุ้นให้ร่างกายผลิตสารภูมิต้านทานออกมา เพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค ซึ่งหากมากเกินไป อาจส่งผลให้ไทรอยด์ทำงานผิดปกติ กลายเป็นไทรอยด์กำเริบในที่สุด

วิธีรักษา ที่เหมาะสมกับภาวะไทรอยด์ของแต่ละคน

1. ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานสูง (Hyperthyroidism) หรือไทรอยด์เป็นพิษ เมื่อภูมิคุ้มกันของร่างกายมีความผิดปกติ ส่งผลให้สร้างสารภูมิต้านทานมาต่อต้านตนเอง ทั้งยังกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์ทำงานมากขึ้น และหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ออกมาจนเกินความจำเป็นของร่างกาย โดยมีอาการและแนวทางการรักษา ได้แก่ เหนื่อย ใจสั่น แขนขาอ่อนแรง, ขี้ร้อน เหงื่อออกเยอะ, น้ำหนักลด, ประจำเดือนน้อยลง, ผิวหน้าขรุขระ

แนวทางการรักษา ได้แก่ รับประทานยาต้านไทรอยด์ เพื่อกดการสร้างไทรอยด์ฮอร์โมน, กลืนน้ำแร่ไอโอดีน เพื่อทำลายเซลล์ของต่อมไทรอยด์ ทำให้มีขนาดเล็กลงและสร้างฮอร์โมนได้น้อยลง และการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ สำหรับผู้มีอาการรุนแรง คอโตมาก กลืนอาหารยาก หายใจลำบาก

2. ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน หรือต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ (Hypothyroidism) เกิดจากต่อมผลิตฮอร์โมนออกมาได้น้อยกว่าปกติ หรือมีการอักเสบบริเวณต่อมไทรอยด์ จนทำให้สามารถผลิตฮอร์โมนได้ลดน้อยลง มีอาการและแนวทางรักษา ได้แก่ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย, ผมร่วง, นอนไม่หลับ, ง่วงนอนตลอดเวลา, น้ำหนักขึ้น อ้วนง่าย, หิวบ่อยแต่กินได้น้อย, ขี้หนาว, ขับถ่ายไม่ปกติ ท้องผูก และ ผิวแห้ง

แนวทางการรักษา ได้แก่ รักษาด้วยยา ซึ่งเป็นฮอร์โมนไทรอยด์, ปรับสมดุลฮอร์โมน ด้วยการเสริมฮอร์โมนไทรอยด์ และเพิ่มสารอาหาร ด้วยการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของไอโอดีน สังกะสี และวิตามินดี

3. โรคต่อมไทรอยด์อักเสบ (Thyroiditis) ภาวะไทรอยด์ที่สามารถพบได้บ่อย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1. ต่อมไทรอยด์อักเสบกึ่งเฉียบพลัน (Subacute Thyroiditis) จากการติดเชื้อไวรัส เช่น หวัด มักมีอาการไข้ คลำเจอก้อนไทรอยด์ที่คอ รักษาด้วยการรับประทานยาสเตียรอยด์

2. ต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง (Hashimoto Thyroiditis) จากความบกพร่อมของระบบภูมิคุ้มกัน มักมีอาการคอโต แต่กดไม่เจ็บ เป็นๆ หายๆ จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัย โดยการตรวจแอนติบอดีในเลือด และรักษาด้วยการรับประทานไทรอยด์ฮอร์โมน

ขอบคุณ : Addlife Healthy-Aging and Medical Check-Up ไลฟ์เซ็นเตอร์ (คิวเฮ้าส์ ลุมพินี)

Tricks for life หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 4,123 วันที่ 17 - 20 สิงหาคม พ.ศ. 2568