ฮีทสโตรก หรือ โรคลมแดด ภัยเงียบที่มากับหน้าร้อน

“ฮีทสโตรก” ( Heatstroke ) หรือ “โรคลมแดด” เป็นโรคที่พบได้บ่อยในช่วงฤดูร้อน โดยเกิดจากการที่ร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไป ทำให้ความร้อนในร่างกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส ไม่สามารถปรับตัวหรือควบคุมระดับความร้อนภายในร่างกายได้ทัน จนส่งผลกระทบต่อระบบไหลเวียนโลหิตและระบบสมอง

สั ญญาณเตือน “โรคลมแดด”

อาการจะเริ่มจากอุณหภูมิร่างกายค่อย ๆ สูงขึ้น จนร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้รู้สึกผิดปกติ ได้แก่

• ไม่มีเหงื่อออก แม้จะอากาศร้อน 
• รู้สึกกระหายน้ำมาก
• หน้ามืด
• ปวดศีรษะ
• กระสับกระส่าย
• ซึม สับสน
• คลื่นไส้อาเจียน
• หัวใจเต้นเร็ว
• หายใจหอบ
• ตัวแดง

ถ้าหากมีอาการเหล่านี้จะต้องหยุดพักทันที ดื่มน้ำให้มากๆ เพื่อทดแทนภาวะขาดน้ำ

การปฐมพยาบาลผู้ป่วย “โรคลมแดด”

หากพบผู้มีอาการโรคฮีทสโตรกสามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้น ดังนี้

• ลดอุณหภูมิในร่างกายโดย นำผู้มีอาการเข้ามาในที่ร่ม ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก
• ให้นอนราบ ยกเท้าและสะโพกสูง
• คลายเสื้อผ้าให้หลวม ถอดเสื้อผ้าออกเท่าที่จำเป็น
• ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นเช็ดตามตัว ซอกคอ รักแร้ และศีรษะ
• ใช้พัดลมเป่าระบายความร้อน
• เทน้ำเย็นราดลงบนตัวเพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้ลดต่ำลงโดยเร็วที่สุด
• รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
• ห้ามฝืนตัวเองเด็ดขาด เพราะจะทำให้นำไปสู่การเกิดอาการเกร็งกล้ามเนื้อ ชัก หมดสติ หัวใจหยุดเต้น และถึงแก่ชีวิตได้

กลุ่มที่มีความเสี่ยงจะเกิดโรคฮีทสโตรก 

• ผู้สูงอายุ 
• เด็ก
• ผู้ที่อดนอน
• ผู้ที่ดื่มเหล้าจัด 
• ผู้ที่ทำงานในสภาพอากาศที่ร้อนชื้น
• นักกีฬา
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว   เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจโรคอ้วน
• ผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอ
• ผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

แนวทางการป้องกัน

• ควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมในสภาพอากาศร้อนจัดหรือกลางแจ้งเป็นเวลานาน ๆ
• ควรเลือกเวลาที่ต้องการทำกิจกรรม เช่น ช่วงเช้ามืด หรือระหว่างพระอาทิตย์ตกดิน
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่ทำให้เกิดภาวะร่างกายขาดน้ำ เช่น เครื่องดื่มที่ผสมคาเฟอีน กาแฟ เหล้า เบียร์ เพราะเครื่องดื่มเหล่านี้จะทำให้เสียน้ำทางปัสสาวะในปริมาณสูง
• เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว ไม่ควรอยู่ในที่อากาศร้อนและไม่ควรอยู่ตามลำพัง
• ดื่มน้ำให้มากขึ้นและเพียงพอในแต่ละวัน กรณีออกกำลังกายหรือทำงานใช้แรงควรดื่มน้ำ 2-4 แก้วทุกชั่วโมง
• สวมเสื้อผ้าที่เนื้อผ้าเบาบาง ระบายอากาศได้ดี และไม่รัด

หากรู้ตัวว่าจะต้องไปอยู่ในที่อากาศร้อนควรป้องกันตัวเองจากแสงแดดโดยสวมใส่แว่นกันแดดหรือหมวก ส่วนใหญ่แล้วโรคลมแดดเป็นโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยการรักษาสุขภาพและปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรคลมแดดที่ถูกต้อง

ขอบคุณ : รพ.เวชธานี