ถล่ม “ราฟาห์-กาซาซิตี”  อิสราเอลไม่หยุด ท่ามกลางความพยายามเจรจาหยุดยิง

สื่อรายงานว่า มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 22 รายในการโจมตีทางอากาศ เมืองราฟาห์ ที่ตั้งอยู่ทางตอนใต้สุดของ ฉนวนกาซาโดย กองทัพอิสราเอล ที่รู้จักกันในนาม กองกำลังป้องกันอิสราเอล (IDF) เมื่อวันจันทร์ (29 เม.ย.) 

เมืองดังกล่าวตั้งอยู่ใกล้กับชายแดนประเทศอียิปต์ ที่ซึ่งกำลังมีการตั้งโต๊ะเจรจาที่กรุงไคโร เมืองหลวง เพื่อให้มีการหยุดยิงในฉนวนกาซา โดยอียิปต์และกาตาร์เป็นคนกลางในการเจรจาสันติภาพครั้งนี้ ขณะที่ฝ่ายฮามาสก็ส่งนายคาลิล อัลเฮย์ยา ตัวแทนระดับรองหัวหน้า เข้าร่วมการเจรจาเช่นกัน

อีกด้านหนึ่งในวันเดียวกัน สหรัฐอเมริกาส่งนายแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศเยือนภูมิภาคตะวันออกกลางเป็นครั้งที่ 7 นับตั้งแต่ที่สงครามระหว่างอิสราเอลและฮามาสปะทุขึ้น โดยเขาเข้าร่วมการประชุมเวทีเวิลด์อิโคโนมิคฟอรัม ในกรุงริยาด ประเทศซาอุดิอาระเบีย ร่วมกับรัฐมนตรีต่างประเทศจากกลุ่มประเทศความร่วมมืออ่าวอาหรับ (GCC) ซึ่งประกอบด้วยชาติสมาชิก 6 ประเทศ ได้แก่ ซาอุดิอาระเบีย คูเวต โอมาน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) กาตาร์ และบาห์เรน นอกจากนี้ ยังมีนายมาห์มุด อับบาส ประธานาธิบดีของชาวปาเลสไตน์ เข้าร่วมด้วย เพื่อหารือเกี่ยวกับสถานการณ์ระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาส  ความเป็นไปได้ในการจัดทำข้อตกลงสันติภาพ และความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม รวมทั้งการช่วยเหลือตัวประกันในฉนวนกาซา

สื่อต่างประเทศรายงานว่า นายบลิงเคนมีกำหนดการจะเดินทางต่อไปยังจอร์แดนและอิสราเอลในวันอังคาร (30 เม.ย.)   

ความหวังสุดท้าย เงื่อนไขปล่อยตัวประกันแลกการหยุดยิง

การเจรจาสันติภาพเพื่อการหยุดยิงในฉนวนกาซาครั้งนี้อาจเป็น “โอกาสสุดท้าย” ที่จะยุติการเผชิญหน้าระหว่างอิสราเอลและกลุ่มปาเลสไตน์ติดอาวุธ “ฮามาส” ที่เริ่มปะทุขึ้นตั้งแต่ต้นเดือนตุลาคม 2566 มาจนถึงขณะนี้กินเวลายาวนานเกือบ 7 เดือน และมีผู้เสียชีวิตแล้วมากกว่า 3.4 หมื่นคน ส่วนใหญ่เป็นชาวปาเลสไตน์ในฉนวนกาซา รวมทั้งเด็กและสตรี

สำนักข่าว CNN รายงานวานนี้ (29 เม.ย.) อ้างอิงแหล่งข่าวเจ้าหน้าที่อิสราเอลที่ใกล้ชิดการเจรจาและนักการทูตต่างชาติที่ระบุว่า กลุ่มฮามาสกำลังพิจารณา “กรอบข้อเสนอใหม่” ที่เสนอโดยอียิปต์ ตัวกลางการเจรจา ซึ่งเรียกร้องให้ฮามาสปล่อยตัวประกันที่ถูกจับไปจำนวน 33 คน แลกกับการที่ฝ่ายอิสราเอลจะหยุดยิงชั่วคราวในฉนวนกาซา

แหล่งข่าวระบุว่า ข้อเสนอนี้ อิสราเอลมีส่วนร่วมร่าง แต่ก็ไม่ได้เห็นด้วยทั้งหมด มีการแบ่งรายละเอียดการปฏิบัติออกเป็นสองระยะ คือ

• ระยะแรก ให้ฮามาสปล่อยตัวประกัน 20-33 คนที่ถูกจับไปภายในกรอบเวลาหลายสัปดาห์ เพื่อแลกกับการที่อิสราเอลหยุดยิงชั่วคราว และปล่อยตัวนักโทษปาเลสไตน์ที่ถูกทางการอิสราเอลจับตัวให้เป็นอิสระ
• ระยะที่สอง แหล่งข่าวเรียกว่าเป็นระยะของการ “ฟื้นฟูความสงบที่ยั่งยืนในระยะยาว" ซึ่งจะมีการปล่อยตัวประกันที่เหลือทั้งหมด รวมทั้งทหารอิสราเอลที่ถูกฮามาสจับเป็นเชลย และการคืนศพตัวประกัน เพื่อแลกกับการปล่อยตัวนักโทษปาเลสไตน์เพิ่มเติม

แหล่งข่าวนักการทูตเปิดเผยว่า การใช้คำว่า “การฟื้นฟูความสงบที่ยั่งยืนในระยะยาว" (restoration of sustainable calm) นั้น ก็เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้คำว่า การหยุดยิงอย่างถาวร (a permanent ceasefire) แต่ก็หมายถึงสิ่งเดียวกัน   

ข้อเสนอดังกล่าวถือเป็นครั้งแรกในรอบเกือบ 7 เดือนที่ผู้นำอิสราเอลแสดงความประสงค์ที่จะ “หารือ” เพื่อยุติสงครามครั้งนี้ แม้ว่าการโจมตีเมื่อวันจันทร์ดูจะย้อนแย้งก็ตาม แต่ก็อาจทำให้ฮามาสตัดสินใจได้เร็วขึ้น

CNN รายงานว่า นายยาห์ญา ซินวาร์ ผู้นำกลุ่มฮามาสในกาซา อาจจะให้คำตอบเกี่ยวกับข้อเสนอดังกล่าวภายในไม่กี่วันนี้ หรือเป็นไปได้ว่าอาจจะภายใน 24 ชั่วโมงข้างหน้า

แหล่งข่าวเจ้าหน้าที่อิสราเอลกล่าวว่า ระยะแรกของข้อตกลงหยุดยิงชั่วคราวจะยาวนานแค่ไหนนั้นจะขึ้นอยู่กับจำนวนตัวประกันที่ได้รับอิสระ โดยกรอบข้อเสนอนี้ เรียกร้องให้หยุดยิง 1 วันทุกครั้งที่มีการปล่อยตัวประกัน 1 คน แต่ตัวเลขดังกล่าวก็อาจมีการเปลี่ยนแปลงเมื่อการเจรจาลงลึกในรายละเอียดมากกว่านี้

ก่อนหน้านี้ มีความพยายามเจรจาหยุดยิงมาหลายครั้งแล้วในรอบหลายเดือนที่ผ่านมา โดยหนึ่งในข้อเรียกร้องคือให้ฮามาสปล่อยตัวประกัน 40 คนแลกกับการหยุดยิง 6 สัปดาห์ แต่การเจรจาก็ไม่เป็นผล กระทั่งล่าสุด อิสราเอลเปิดช่องยอมรับการปล่อยตัวประกันจำนวนน้อยลง (ไม่ถึง 40 คน) ในการหยุดยิงระยะแรก

สหรัฐเร่งฮามาส "ตัดสินใจให้ไว"

นายบลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ กล่าวขณะร่วมประชุมสันติภาพตะวันออกกลางในกรุงริยาด ประเทศซาอุดิอาระเบีย เมื่อวันจันทร์ (29 เม.ย.) ว่า ข้อเสนอหยุดยิงที่ถูกหยิบยื่นให้ฮามาสพิจารณานั้น ถือว่าเป็นข้อเสนอที่ใจกว้างมากเป็นพิเศษแล้วในส่วนของอิสราเอล

“ ณ ขณะนี้ สิ่งเดียวที่กั้นกลางระหว่างประชาชนในกาซากับการหยุดยิง ก็คือฮามาส” นายบลิงเคนกล่าวและย้ำว่า ฮามาสต้องตัดสินใจ และต้องตัดสินใจให้เร็วด้วย “ผมหวังว่าพวกเขาจะตัดสินใจได้ถูกต้อง”  

ในโอกาสเดียวกัน นายซาเมห์ โชครี รัฐมนตรีต่างประเทศอียิปต์ แสดงความหวังว่า อิสราเอลและฮามาสจะยอมรับข้อเสนอหยุดยิงดังกล่าว “เรามีข้อเสนอบนโต๊ะเจรจาแล้ว ขึ้นอยู่กับทั้งสองฝ่ายที่จะต้องพิจารณาและยอมรับมัน แน่นอนว่าเป้าหมายคือการหยุดยิงอย่างถาวร และการจัดการด้านมนุษยธรรม”  

ข้ออ้างการโจมตีเมืองราฟาห์  

เมืองราฟาห์ ตั้งอยู่ใกล้ชายแดนอียิปต์และเป็นเมืองที่มีชาวปาเลสไตน์นับล้านคนอพยพหนีการโจมตีของอิสราเอลไปพำนักพักพิงอยู่ สื่อรายงานว่าการโจมตีของอิสราเอลเมื่อวันจันทร์ (29 เม.ย.) ทำให้บ้าน 3 หลังในเมืองราฟาห์ตกเป็นเป้าขีปนาวุธ และมีผู้เสียชีวิต 20 คนรวมทั้งเด็กอย่างน้อย 2 คน ขณะที่ในเมืองกาซาซิตี อาคารสองหลังถูกระเบิดถล่ม ทำให้มีผู้เสียชีวิต 7 คน และบาดเจ็บจำนวนมาก  

อิสราเอลกล่าวอ้างว่า ผู้นำของฮามาสพร้อมด้วยนักรบ 4 กองพันกำลังตั้งค่ายอยู่ที่เมืองราฟาห์ โดยพวกนักรบเหล่านี้ ใช้ตัวประกันชาวอิสราเอลเป็น “เกราะมนุษย์” เพื่อป้องกันการโจมตีจากอิสราเอล ดังนั้น ปฏิบัติการทางการทหารภาคพื้นดินจึงมีความจำเป็น เพื่อให้บรรลุคำมั่นสัญญาของนายกรัฐมนตรี เบนจามิน เนทันยาฮู ที่ว่า อิสราเอลต้องการ "ชัยชนะอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด" เหนือกลุ่มนักรบปาเลสไตน์(ฮามาส) และนำตัวประกันที่เหลือประมาณ 130 คนกลับบ้าน

อย่างไรก็ตาม อิสราเอลอ้างความจำเป็นที่จะต้องโจมตีเมืองราฟาห์ ท่ามกลางเสียงคัดค้านอย่างรุนแรงจากพันธมิตรของอิสราเอลเอง รวมถึงสหรัฐอเมริกา ที่เตือนว่า เมืองราฟาห์ที่แออัดยัดเยียดด้วยประชาชนที่ลี้ภัยสงครามเข้าไปพำนักพักพิงที่นั่น หากเกิดการโจมตีจะทำให้เกิดการบาดเจ็บล้มตายของพลเรือนหลายพันคน และยังสกัดกั้นการลำเลียงความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมจากอียิปต์เข้าสู่พื้นที่ฉนวนกาซา ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐ ย้ำจุดยืนชัดเจนในการสนทนากับผู้นำอิสราเอลเมื่อวันอาทิตย์ (28 เม.ย.) ว่า สหรัฐคัดค้านการบุกเมืองราฟาห์

ข้อมูลอ้างอิง

• Airstrikes on Rafah amid renewed efforts to broker Gaza ceasefire talks
• Hamas to consider ceasefire-hostage release proposal that Israeli sources say could avert Rafah invasion