8 เดือน ร้องเรียนออนไลน์พุ่ง 2.7 หมื่นเรื่อง สินค้าออนไลน์–เว็บเถื่อน แชมป์
ETDA ชี้ 8 เดือนแรกปี 68 ร้องเรียนออนไลน์พุ่ง 2.7 หมื่น “สินค้าออนไลน์–เว็บเถื่อน” ครองแชมป์ เร่งปิดช่องมิจฉาชีพด้วยกลไกร่วมกำกับภายใต้กฎหมาย DPS
KEY
POINTS
- ศูนย์ 1212 ETDA เผยสถิติ 8 เดือนแรกของปี 2568 มีผู้ร้องเรียนปัญหาออนไลน์สูงถึง 27,332 เรื่อง
- ปัญหาที่ได้รับการร้องเรียนมากที่สุดคือการซื้อขายสินค้าออนไลน์ (41.79%) รองลงมาคือปัญหาเว็บไซต์ผิดกฎหมาย (36.87%)
- ยอดร้องเรียนในช่วง 8 เดือนแรกของปีนี้ เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้าถึง 20.10%
ดร.ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ ETDA (เอ็ตด้า) เปิดเผยว่า ปัญหาภัยหลอกลวงออนไลน์ยังคงเป็นความท้าทายสำคัญของประเทศ โดยเฉพาะในยุคที่ช่องทางดิจิทัลเข้าถึงง่ายและรวดเร็ว กลายเป็นโอกาสให้มิจฉาชีพฉกฉวยประโยชน์จากประชาชน
จากข้อมูลของศูนย์ช่วยเหลือและจัดการปัญหาออนไลน์ หรือ1212 ETDA ในช่วง 8 เดือนแรก (เดือน มกราคม-สิงหาคม) ของปี 2568 พบ เรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ที่ผู้บริโภคร้องเรียนผ่านช่องทางรับเรื่องของ 1212 ETDA สูงถึง 27,332 เรื่อง
เมื่อย้อนดูสถิติ 2 ปีก่อนหน้า แม้ยอดเรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์จะมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยปี 2566 มีทั้งหมด 45,181 เรื่องและปี 2567 มีทั้งหมด 35,358 เรื่อง แต่เมื่อเทียบช่วง 8 เดือนแรกของปี 2568 กับปี 2567 กลับพบว่า เรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ เพิ่มขึ้นถึง 4,574 เรื่อง หรือคิดเป็นร้อยละ 20.10 สะท้อนให้เห็นว่า ท่ามกลางการเติบโตอย่างก้าวกระโดดของเทคโนโลยีและการทำธุรกรรมออนไลน์ผ่านแพลตฟอร์มดิจิทัลที่เข้าถึงได้ง่ายและสะดวกนี้ ผู้บริโภคยังคงต้องเผชิญกับภัยออนไลน์ในรูปแบบต่างๆ
ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากความซับซ้อนของกลลวงในโลกออนไลน์ที่เหล่ามิจฉาชีพได้มีการปรับเปลี่ยนและพัฒนารูปแบบการหลอกลวงใหม่ ๆ โดยอาศัยช่องว่างของเทคโนโลยีอย่าง AI Deepfake ที่ปลอมเสียง ปลอมหน้า เป็นเจ้าหน้าที่มาหลอกประชาชน รวมไปถึงข้อจำกัดด้านความรู้เท่าทัน หรือ AI and Digital Literacy ของผู้บริโภคเอง
ดร.ชัยชนะ กล่าวต่อไปว่ากลลวงที่ต้องจับตาและเฝ้าระวังเป็นพิเศษในปีนี้ คือ ปัญหาหลอกซื้อขายออนไลน์ โดยเฉพาะสินค้าปลอม ไม่ได้มาตรฐาน ปัญหาการหลอกลงทุนหรือหลอกทำงานออนไลน์ ทั้ง การทำงานออนไลน์ในหรือต่างประเทศ การลงทุนหุ้น, คริปโทเคอร์เรนซี, แชร์ลูกโซ่ในรูปแบบใหม่ๆ รวมไปถึงการหลอกให้กู้เงินด่วนออนไลน์ แล้วหลอกเก็บค่าธรรมเนียมก่อนแต่ไม่ปล่อยกู้เงินจริง เป็นต้น
ETDA ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลธุรกิจบริการดิจิทัล อย่าง ผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ที่ผนวกบทบาทของ 1212 ETDA ช่องทางกลางรับเรื่องร้องร้องเรียนและช่วยแก้ปัญหาภัยออนไลน์จากบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ภายใต้กฎหมาย DPS ได้บูรณาการการทำงานร่วมกับพาร์ทเนอร์อื่นๆ อย่างใกล้ชิด
ทั้งการเชื่อมระบบแจ้งความออนไลน์กับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ขยายความร่วมมือกับกรมการค้าต่างประเทศ, กรมพัฒนาธุรกิจการค้าและแพลตฟอร์มดิจิทัล (Facebook, TikTok) ยกระดับการคุ้มครองผู้ใช้งานในมิติต่าง ๆ โดย 1212 ETDA ไม่เพียงรับเรื่องร้องเรียน แต่ยังช่วยประสาน ส่งต่อเคสให้ได้รับความช่วยเหลือและแก้ปัญหาจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้แล้วเสร็จถึง 26,794 เรื่อง หรือคิดเป็นร้อย 98.03 ของเรื่องร้องเรียนทั้งหมดในเดือน มกราคม-สิงหาคม 2568 ส่งผลให้ประชาชนที่เข้ามาใช้บริการมีความพึงพอใจสูงถึงร้อยละ 95.14
พร้อมกันนี้ ETDA ยังเดินหน้าอย่างต่อเนื่องเพื่อยกระดับการทำธุรกรรมออนไลน์ผ่านบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลของคนไทยให้ปลอดภัย น่าเชื่อถือ ด้วยการเร่งเครื่องกลไกร่วมกำกับ ร่วมกับหน่วยงานกำกับดูแลอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนหน่วยงานภาครัฐ เอกชน และผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ภายใต้ประกาศฯ และข้อเสนอแนะต่างๆ ที่พร้อมใช้งานแล้ว อาทิ คู่มือการพิสูจน์และยืนยันตัวตนเพื่อลงทะเบียนผู้ใช้บริการบนแพลตฟอร์มดิจิทัล คู่มือการดูแลโฆษณาออนไลน์บนแพลตฟอร์มดิจิทัล คู่มือการดูแลเกี่ยวกับการขายสินค้าที่ต้องมีมาตรฐานของสินค้าบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล และ ขมธอ. 32-2565 ว่าด้วยการรวบรวม กลั่นกรอง และเผยแพร่รีวิว ของผู้บริโภคบนช่องทางออนไลน์
รวมไปถึง ประกาศฉบับใหม่ที่ครอบคลุมทั้งแพลตฟอร์มประเภท Online Marketplace และ Ride Sharing เพื่อกำหนดหน้าที่เพิ่มเติมให้กับแพลตฟอร์มที่เข้าข่ายให้มีทิศทางการกำกับดูแลบริการของตนเอง (Self-Regulation) อย่างเป็นระบบ
รวมถึงเดินหน้าแคมเปญ “DPS Trust Every Click” เปิดพื้นที่แลกเปลี่ยนมุมมองจากทุกภาคส่วน เพื่อสร้างการรับรู้และร่วมพัฒนากลไกความร่วมมือในการผลักดันให้เกิดระบบนิเวศดิจิทัลที่ปลอดภัย
พร้อมขยายผลการใช้ประกาศฯ และคู่มือต่างๆ ภายใต้กฎหมาย DPS เพิ่มมากขึ้น เพื่อยกระดับกลไกการกำกับดูแลบริการแพลตฟอร์มที่ทุกคนมีส่วนร่วม ควบคู่กับการ ‘สร้างภูมิคนไทยรู้ทันปัญหาออนไลน์’ ให้กับประชาชนทุกกลุ่มทั่วประเทศ ผ่านกิจกรรมการลงพื้นที่ร่วมกับพาร์ทเนอร์ ตลอดจนสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ ที่ทุกคนเข้าถึงได้