กทม.เฉลยทำไมค่าฝุ่น PM2.5 เกินมาตรฐานหลายพื้นที่

สถานการณ์ค่าฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยศูนย์ข้อมูลคุณภาพอากาศกรุงเทพมหานคร ได้สรุปผลการตรวจวัด PM2.5 ประจำวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2567 เวลา 12.00-14.00 น. (3 ชั่วโมงล่าสุด) ตรวจวัดได้ 20.9-52.2 มคก./ลบ.ม.  ขณะที่ค่าเฉลี่ยของกรุงเทพมหานคร 31.6 มคก./ลบ.ม. โดยค่า PM2.5 มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เกินมาตรฐานอยู่ในระดับสีส้มเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ จำนวน 9 พื้นที่ คือ

1.เขตคลองสาน

2.เขตบางกอกน้อย

3.เขตบึงกุ่ม

4.เขตทวีวัฒนา

5.เขตหนองแขม

6.เขตบางบอน

7.เขตหนองจอก

8.เขตประเวศ

9.สวนทวีวนารมย์ เขตทวีวัฒนา

ขณะที่แนวโน้มค่าฝุ่น ในวันพรุ่งนี้ (วันที่ 6 ก.พ. 67) พื้นที่เฝ้าระวัง ค่า PM 2.5 อยู่ในระดับสีเหลือง จำนวน 9 พื้นที่ ได้แก่

1. คลองสามวา 
2. มีนบุรี 
3. สะพานสูง 
4. ตลิ่งชัน 
5. บางกอกน้อย 
6. ทวีวัฒนา 
7. บางแค 
8. หนองแขม 
9. บางบอน
    

สำหรับค่าฝุ่น PM 2.5 ในกทม. ที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น จนกระทบกับสุขภาพของประชาชนในพื้นที่นั้น ล่าสุดทางกรุงเทพมหานคร ได้มาไขข้อข้องใจพร้อมเปิดเหตุผลว่าทำไมค่าฝุ่นถึงสูงขึ้นจนเกินเกณฑ์มาตรฐานอยู่ในระดับสีส้มและสีแดง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและระบบทางเดินหายใจ

ปัจจัยหลักประการหนึ่งที่ทำให้ค่าฝุ่น PM2.5 ในกรุงเทพฯ สูงขึ้น 

• ฝุ่นจากภายนอกกรุงเทพฯ และจากภายนอกประเทศ จากรายงานเกิดจากการเผา โดย 84% ของวันที่เกิน 37.5 มคก.ลบ.ม. ตรงกับวันที่พบการเผาในกัมพูชาเกิน 1,000 จุด และ 100% ของวันที่เกิน 50 มคก.ลบ.ม. ตรงกับวันที่พบการเผาในกัมพูชาเกิน 1,000 จุด

ข้อมูลการตรวจพบจุดเผาทั้งในประเทศ และ ประเทศเพื่อนบ้าน

จุดเผาในพื้นที่ประเทศเพื่อนบ้าน

• ปี 2566 พบจุดเผาในประเทศเพื่อนบ้าน จำนวน 25,856 จุด 
• ปี 2567 เพิ่มเป็น 49,983 จุด 
• มากขึ้นถึง 93% 

ในประเทศพบจุดเผาในพื้นที่ภาคกลางและภาคตะวันออก

• ปี 2566 พบจุดเผา จำนวน 5,981 จุด 
• ปี 2567 ลดลงเหลือ 3,252 จุด 
• ลดลง 46% 

ในพื้นที่กรุงเทพฯ

• ปี 2566 พบจุดเผา 6 จุด
• ปี 2567 พบจุดเผา 1 จุด 
• ลดลง 83%
   

นอกจากนี้ ยังพบว่าความสัมพันธ์ระหว่างค่าฝุ่นจากเครื่องตรวจวัดระดับพื้นดิน ของสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศที่จตุจักร เทียบกับ เครื่องตรวจวัดเสาสูงระดับ 110 เมตร ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

• เมื่อค่าฝุ่นของเครื่องตรวจวัดระดับพื้นดินสูงกว่า 50 มคก.ลบ.ม. = มีโอกาส 71% ที่ค่าฝุ่นของของเครื่องตรวจ 110 ม. จะสูงกว่าอย่างมีนัยยะ (มากกว่า 10 มคก.ลบ.ม.)
• เมื่อค่าฝุ่นของเครื่องตรวจวัดระดับพื้นดินต่ำกว่า 37.5 มคก.ลบ.ม. = มีโอกาส 80% ที่ 1) ค่าฝุ่นของเครื่องตรวจวัดระดับ 110 ม. จะตํ่ากว่า หรือ 2) ค่าฝุ่นของเครื่องตรวจวัดระดับ 110 ม. จะสูงกว่าอย่างไม่มีนัยยะ (ในอัตราที่น้อยกว่า 5 มคก.ลบ.ม.)

อย่างไรก็ตาม จุดความร้อน (Hot Spot) คือจุดที่ดาวเทียมตรวจพบค่าความร้อนสูงผิดปกติจากค่าความร้อนบนผิวโลก ซึ่งส่วนมากก็คือความร้อนจากไฟ แสดงในรูปแบบแผนที่เพื่อนำเสนอตำแหน่งที่เกิดไฟในแต่ละพื้นที่แบบคร่าวๆ การได้มาซึ่งข้อมูลจุดความร้อนอาศัยหลักการที่ว่า ดาวเทียมสามารถตรวจวัดคลื่นรังสีอินฟราเรดหรือรังสีความร้อนที่เกิดจากไฟ (อุณหภูมิสูงกว่า 800 องศาเซลเซียส) บนพื้นผิวโลก จากนั้นก็ประมวลผลแสดงในรูปแบบจุด