ตลท. ชู ESG เข็มทิศใหม่ตลาดทุนไทย รับกองทุน-ตาราสหนี้ยั่งยืนโตแรง

นายอัสสเดช คงสิริ กรรมการและผู้จัดการ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) กล่าวในงาน Sustainability Forum 2026 ซึ่งจัดโดย กรุงเทพธุรกิจ ภายใต้ธีม “Shift Forward: Overcoming Challenges” ในหัวข้อ Thai ESG Tools For Sustainable Investment ยกมาตรฐานตลาดทุนไทยด้วย ESG ว่า ตลาดทุนไทยยังคงให้ความสำคัญและเดินหน้าอย่างจริงจังเพื่อยกระดับมาตรฐานด้านความยั่งยืน (ESG) อย่างต่อเนื่อง มองว่าเป็นกลยุทธ์สำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจไทยสามารถแข่งขันและเติบโตได้อย่างก้าวกระโดด และอยากเน้นย้ำว่า ESG ไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นส่วนหนึ่งของ 'ทางรอด' ในอนาคต และเป็นโอกาสสำคัญในการแข่งขันกับทั่วโลก

จะเห็นได้ว่ากองทุนยั่งยืนทั่วโลกมีมูลค่าทรัพย์สินเติบโตอย่างมหาศาล และนักลงทุนทั่วโลกให้ความสำคัญกับการลงทุนในธุรกิจที่มีบริบทด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (ESG) อย่างมาก

หากประเทศไทยไม่เร่งพัฒนาในประเด็นนี้ อาจกลายเป็น 'ข้อด้อย' ที่ลดอำนาจการแข่งขัน หรือทำให้สินทรัพย์บางอย่างกลายเป็น 'สินทรัพย์ที่โลกลืม' ได้ ยกตัวอย่างที่เห็นชัดเจนคือ กองทุนเกือบทั้งหมดทั่วโลกในปัจจุบันหลีกเลี่ยงการลงทุนในธุรกิจถ่านหินแล้ว

นอกจากนี้ ยังต้องเร่งสร้างความได้เปรียบด้วยซัพพลายเชนสะอาด เพื่อรักษาความสามารถในการแข่งขันในตลาดโลก โดยเฉพาะด้านการส่งออก ธุรกิจไทยจะต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปทั่วโลก สิ่งที่สำคัญยิ่งกว่าต้นทุนที่ถูกที่สุด คือการที่ซัพพลายเชนของบริษัทต้อง 'สะอาด' และสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้

มองว่าในอนาคตอันใกล้นี้อาจเริ่มเกิดภาคบังคับเกี่ยวกับด้าน ESG มากขึ้นเรื่องๆ บังคับให้ธุรกิจต้องนับและเปิดเผยการปล่อยคาร์บอนตลอดห่วงโซ่อุปทาน หากสินค้าที่ส่งออกมีการปล่อยคาร์บอนมากเกินไป ทางยุโรปอาจเก็บภาษีเพิ่ม

แน่นอนว่าจะกระทบให้มูลค่าสินค้าแพงขึ้นและไม่สามารถแข่งขันได้ การสร้างระบบสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ จึงกลายเป็นสิ่งจำเป็น อย่างเช่น บริษัท ศรีตรังแอโกรอินดัสทรี จำกัด (มหาชน) หรือ STA ซึ่งเป็นผู้ค้าซื้อน้ำยางรายใหญ่ของโลก ได้สร้างแอปพลิเคชันเพื่อช่วยสวนยางในการตรวจสอบย้อนกลับ เพื่อรับรองว่ายางไม่ได้มาจากสวนที่ทำลายป่า

สำหรับนักลงทุน ตลาดทุนไทยได้แสดงให้เห็นถึงการเติบโตของผลิตภัณฑ์การลงทุนที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืนอย่างก้าวกระโดด เช่น ตราสารหนี้ยั่งยืน (Sustainable Bond) ปัจจุบันมีมูลค่าคงค้างสูงถึง 900,000 ล้านบาท ความต้องการของนักลงทุนต่อตราสารหนี้เหล่านี้มีมากเกินกว่าปริมาณที่เสนอขาย

• Blue Bond (เพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางทะเล/ชายฝั่ง) มีความต้องการจองสูงถึง 2.5 เท่าของจำนวนที่ออก
• Green Bond (เช่น CK Power เพื่อลงทุนในพลังงานแสงอาทิตย์) ก็มียอดจองล้นหลามเช่นกัน

จากความต้องการที่สูงนี้ทำให้นักธุรกิจที่มีโครงการสอดคล้องกับความยั่งยืนสามารถ ลดต้นทุนทางการเงิน (Cost of Funding) ลงได้

ในแง่ของกองทุน Thai ESG Fund ก็ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐผ่านสิทธิประโยชน์ทางภาษี โดยปัจจุบันมีมูลค่าสินทรัพย์ภายใต้การบริหาร (AUM) สูงถึง 135,293 ล้านบาท จาก 258 กองทุน

โดยกองทุน ESG ในไทยเติบโตเกือบ 6 เท่าภายในระยะเวลา 1 ปี จาก 11,564 ล้านบาท เป็น 78,292 ล้านบาท สำหรับนักลงทุนที่ยังไม่ได้ซื้อกองทุนนี้ยังเหลือวงเงินอีก 300,000 บาท สำหรับใช้ลดหย่อนภาษีได้เต็ม 100% ซึ่งเดือนธันวาคม 2568 นี้ เป็นเดือนสุดท้าย

ขณะเดียวกันเพื่อยกระดับตลาดทุนให้สามารถดึงดูดนักลงทุนต่างชาติได้มากขึ้น ในปีหน้า ตลาดหลักทรัพย์ฯ จะเปลี่ยนจากการใช้ SET ESG Rating มาใช้ มาตรฐานระดับโลกของ FTSE Russell แทน การเปลี่ยนมาใช้มาตรฐานสากลนี้จะช่วยดึงดูดความสนใจของนักลงทุนต่างชาติให้เข้ามาในตลาดทุนไทย และทำให้ธุรกิจไทยได้เปรียบเมื่อเทียบกับคู่แข่งในภูมิภาคที่ยังไม่มีมาตรฐานเท่าเทียมกัน

สำรับตลาดหลักทรัพย์ฯ ยังมีภารกิจหลักสองด้านสำคัญ คือ การเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่เชื่อถือได้ (Infrastructure) และการสร้างโอกาสการลงทุนใหม่ๆ

1. การเสริมสร้างความเชื่อมั่น (Trust and Confidence) องค์กรให้ความสำคัญกับการลงโทษพฤติกรรมที่ไม่ดีให้เร็วขึ้น เพราะตามหลักการทางกฎหมาย ความล่าช้าทางความยุติธรรมเท่ากับไม่มีความยุติธรรม (delay justice equals no justice)

2. การสร้างโอกาส (Investment Opportunities)

• Bond Connect ในปีหน้าจะริเริ่มโครงการที่ทำให้นักลงทุนสามารถเข้าถึง พันธบัตรออมทรัพย์ของรัฐบาล ได้ง่ายขึ้นผ่านบัญชีโบรกเกอร์ โดยไม่ต้องเป็นลูกค้าขนาดใหญ่ของธนาคาร
• AomWise App เป็นแอปพลิเคชันที่ออกแบบมาสำหรับคนทำงานที่ไม่มีเวลาเฝ้าหุ้น ให้สามารถลงทุนระยะยาวได้ง่าย แอปนี้สามารถใช้ซื้อทั้ง DR, กองทุนรวม รวมถึงกองทุน ESG ของทุกธนาคารได้ โดยไม่ต้องติดต่อเคาน์เตอร์ธนาคาร
• SET Carbon เป็นแพลตฟอร์มที่ช่วยลดความซับซ้อนและค่าใช้จ่ายในการทำ ESG Reporting และการสะสมข้อมูล โดยเฉพาะสำหรับธุรกิจขนาดเล็กและขนาดกลาง (SME)

ตัวอย่างความสำเร็จของบริษัทชั้นนำ

หลายบริษัทได้ใช้ ESG เป็นตัวขับเคลื่อนและจุดขายที่สร้างความน่าสนใจในการดึงดูดการลงทุน ยกตัวอย่างเช่น

• SCBX : ตั้งเป้าปล่อยสินเชื่อเพื่อ Low Carbon Economy มูลค่า 200,000 ล้านบาท ภายในปี 2573 และเป็นหนึ่งในบริษัทแรกๆ ของไทยที่มีเป้าหมาย Net Zero ภายใต้มาตรฐาน SBTI (Science Based Targets initiative)
• SCG : ตั้งเป้าขายผลิตภัณฑ์ Green Choice ให้ได้ถึง 67% ของรายได้ภายในปี 2573

ในท้ายที่สุดนี้ การผลักดันเรื่อง ESG และการยกระดับโครงสร้างตลาดทุนทั้งหมดนี้ ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อให้ประเทศไทยสามารถเปลี่ยนความท้าทายให้เป็นโอกาสในการเติบโตอย่างยั่งยืน